Quan niệm “tiền không mua được hạnh phúc” đang dần trở nên lỗi thời khi nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra mối liên hệ ngược lại.
Một nghiên cứu từ Đại học Princeton (Mỹ) cho thấy mức thu nhập khoảng 75.000 USD mỗi năm có thể giúp tăng mức độ hài lòng trong cuộc sống hàng ngày. Thậm chí, một nghiên cứu khác vào năm 2021 của Matthew Killingsworth tại Đại học Pennsylvania (Mỹ) còn cho thấy hạnh phúc tiếp tục gia tăng khi thu nhập vượt xa ngưỡng này.
Tuy nhiên, tiền bạc cũng có thể gây ra những xáo trộn tâm lý và làm tổn thương các mối quan hệ. Rachel Cruze, một chuyên gia tài chính tại Ramsey Solutions, đã chỉ ra ba tác động tiêu cực mà tiền bạc có thể gây ra cho cuộc sống và gợi ý cách để lấy lại sự cân bằng sau những khủng hoảng liên quan đến tài chính.
Một trong những vấn đề lớn nhất là việc đánh mất bản thân. Trong xã hội hiện đại, thành công thường được đánh đồng với sự giàu có. Nhiều người cảm thấy bản thân chưa đủ thành công nếu chưa sở hữu hoặc đang trong quá trình tích lũy một khối tài sản lớn. Dù có nhiều hay ít, tiền bạc đều có thể ảnh hưởng đến cách một người nhìn nhận bản thân và định nghĩa về giá trị cá nhân. Việc gắn giá trị bản thân với giá trị tài sản có thể dẫn đến những hệ lụy nguy hiểm.
Rachel Cruze nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tách bạch hai khái niệm này. Bà khuyến nghị mỗi người nên tự hỏi: “Tôi là ai nếu không có tài sản, không có thành công, không có tiền bạc?”. Nếu bạn cảm thấy bản thân trở nên vô giá trị khi không tạo ra giá trị vật chất liên tục, đó là một dấu hiệu đáng báo động.
“Kiếm tiền chỉ là một phần trong con người bạn, giống như khả năng tiết kiệm, đầu tư và hỗ trợ gia đình, nhưng nó không phải là tất cả,” bà Cruze nói.
Để tránh sự pha trộn độc hại giữa giá trị tài sản và giá trị bản thân, chuyên gia này khuyên mọi người nên xem tiền bạc như một công cụ trung lập, không phản ánh giá trị con người. Bên cạnh đó, bạn có thể rèn luyện sự hài lòng bằng cách ghi lại những điều mình biết ơn mỗi ngày. Điều quan trọng là xây dựng giá trị bản thân dựa trên những yếu tố bền vững, không bị ảnh hưởng bởi biến động tài chính.
Ngoài ra, tiền bạc cũng có thể phá hỏng các mối quan hệ. Mặc dù tiền bạc thường được xem là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ly hôn, ít ai nhận ra rằng nó còn có thể gây tổn hại đến nhiều mối quan hệ khác. Theo khảo sát PayPal Money Habits Study, 25% người Mỹ từng mất bạn vì những mâu thuẫn liên quan đến tiền bạc, chủ yếu do các khoản vay không được trả hoặc bất đồng về cách chia sẻ hóa đơn khi đi ăn chung.
Một báo cáo từ nền tảng LendingTree cũng cho thấy 30% số người được hỏi đã cho bạn bè vay tiền, nhưng 10% trong số đó thừa nhận mối quan hệ của họ đã trở nên xấu đi hoặc thậm chí kết thúc do không được hoàn trả khoản vay.
Khi trở nên giàu có, một người có thể dễ dàng tách mình khỏi thực tế và sống trong một “bong bóng” thượng lưu, dẫn đến sự thiếu đồng cảm và lòng trắc ẩn đối với những người xung quanh. Sự giàu có đến nhanh chóng cũng có thể khiến bạn xa cách bạn bè, thậm chí là người thân, làm lộ rõ những mặt tiêu cực và mất kết nối với những điều thực sự quan trọng.
Để tránh những điều này, Rachel Cruze khuyên nên sử dụng tiền bạc để giúp đỡ người khác, xây dựng một cuộc sống tập trung vào những người bạn yêu thương, đồng thời dạy con cái về trách nhiệm thông qua công việc và các công việc nhà, tránh nuôi dưỡng sự ỷ lại.
Một khía cạnh khác mà sự giàu có có thể ảnh hưởng tiêu cực là đạo đức. Sự giàu có đôi khi có thể làm suy giảm các giá trị đạo đức và khả năng đưa ra những quyết định công bằng.
Trung tâm Nghiên cứu Hạnh phúc của Đại học California (Mỹ) đã chỉ ra rằng người giàu thường có xu hướng thiếu đồng cảm và cư xử kém tử tế hơn so với những người có thu nhập thấp. Một báo cáo trên tạp chí Psychological Science cũng cho thấy những người có thu nhập thấp thường giỏi đọc biểu cảm khuôn mặt hơn, cho thấy mức độ đồng cảm cao hơn.
Để tránh những hành vi thiếu đạo đức do ảnh hưởng của tiền bạc, mỗi người cần thực hành lòng biết ơn để giữ cho mình sự khiêm tốn và gắn kết với xã hội. Đồng thời, việc tham gia vào các hoạt động từ thiện có thể giúp nuôi dưỡng sự đồng cảm và ý thức cộng đồng.
Giáo sư tâm lý xã hội Adam Grant, thuộc Trường Kinh doanh Wharton, Đại học Pennsylvania (Mỹ), nhấn mạnh vai trò của các hoạt động này trong việc phát triển trách nhiệm xã hội.
Việc thường xuyên tự đánh giá và suy ngẫm về bản thân có thể giúp mỗi người xem xét lại các giá trị và hành động của mình, nhận ra khi nào tiền bạc có thể đang ảnh hưởng tiêu cực đến quan điểm về đúng sai. Qua đó, họ có thể điều chỉnh hành vi, giữ vững các chuẩn mực đạo đức, cân bằng giữa mục tiêu tài chính và phẩm giá cá nhân, tránh lối sống ích kỷ và mất nhân tính. Những hành động này góp phần duy trì sự đồng cảm, trách nhiệm xã hội và xây dựng một cộng đồng bền vững và văn minh.
Admin
Nguồn: VnExpress
