Trước áp lực cạnh tranh gay gắt về giá trong ngành giao nhận, các doanh nghiệp Thái Lan đang chuyển hướng sang các dịch vụ cao cấp, mang lại giá trị gia tăng như vận chuyển trái cây tươi, thú cưng và thiết bị y tế. Đồng thời, họ cũng tăng cường đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa để giảm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
Thị trường giao hàng nhanh của Thái Lan ước tính đạt giá trị 117 tỷ Baht vào năm 2024, dựa trên doanh thu của sáu công ty lớn. Để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng, cơ quan quản lý Thái Lan đang xây dựng các quy định mới nhằm giám sát chặt chẽ ngành bưu chính và thương mại điện tử.
**Cuộc đua giao trái cây**
KEX Express, một công ty giao nhận hàng đầu tại Thái Lan, đã được tập đoàn S.F. Holding (Trung Quốc) mua lại. Theo ông Stephen Bao, Giám đốc vận hành của KEX, việc này giúp KEX tích hợp công nghệ tiên tiến và mở rộng hoạt động, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới giữa Trung Quốc và Đông Nam Á.
Tuy nhiên, từ tháng 11/2024, KEX đã ngừng tất cả các hợp đồng giao hàng với Lazada và Shopee. Nguyên nhân là do các sàn thương mại điện tử này giảm phí giao hàng xuống chỉ còn 12-14 Baht mỗi đơn, so với mức 18-19 Baht trước đó.
Ông Bao cho biết SF đang đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ xuất khẩu nông sản Thái Lan, đặc biệt là sang Trung Quốc. Họ tối ưu hóa chuỗi logistics từ nông trại đến người tiêu dùng, giúp nông dân tăng lợi nhuận. Ông nhấn mạnh: “Trong tương lai, SF sẽ tận dụng dữ liệu lớn và AI để tối ưu hóa mạng lưới giao hàng và nâng cao trải nghiệm khách hàng”.
Từ đầu năm nay, KEX đã áp dụng chính sách giá mới cho dịch vụ giao hàng, tính phí dựa trên trọng lượng và kích thước thực tế của bưu kiện. Để đáp ứng nhu cầu vận chuyển trái cây và cây trồng ngày càng tăng, KEX cho phép khách hàng gửi hàng bằng giỏ nhựa có nắp, trọng lượng tối đa 30 kg. Dịch vụ này nhắm đến các chủ vườn, cửa hàng trái cây và người tiêu dùng, với mức giá từ 40 Baht cho 3 kg trái cây.
Flash Express, một công ty logistics và giao hàng thương mại điện tử nổi tiếng khác tại Thái Lan, cũng cung cấp dịch vụ giao trái cây, hỗ trợ lấy hàng tận nơi mà không yêu cầu số lượng tối thiểu. Cước phí khởi điểm là 50 Baht cho 2 kg đầu tiên, và khách hàng có thể đặt lịch qua ứng dụng Flash hoặc mang hàng đến các điểm gửi hàng. Nhờ đầu tư vào cơ sở hạ tầng và hệ thống công nghệ đáp ứng nhu cầu khách hàng, Flash Express đã có lãi trở lại vào năm 2024, đạt lợi nhuận 940 triệu Baht sau hai năm thua lỗ.
**Ứng dụng AI và tự động hóa**
SPX Express (Thái Lan) tiếp tục tăng cường năng lực giao hàng bằng cách ứng dụng AI và tự động hóa vào các khâu dự đoán nhu cầu, lập kế hoạch tuyến đường và phân loại hàng hóa. Mục tiêu là đảm bảo chất lượng dịch vụ ổn định và linh hoạt hơn trong các giai đoạn cao điểm. “Chúng tôi tập trung vào việc cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh chóng, tin cậy trên toàn Thái Lan, mang lại sự tiện lợi và đáng tin cậy cho khách hàng,” đại diện công ty cho biết.
Ông Kiattichai Pitpreecha, CEO DHL eCommerce khu vực Đông Nam Á, khẳng định công nghệ là khoản đầu tư lớn nhất của DHL trong những năm gần đây. Ông giải thích: “Khoản đầu tư này không chỉ nhằm hiện đại hóa mà còn bổ sung các tính năng nâng cao trải nghiệm khách hàng, nâng cao hiệu quả vận hành và tăng lợi thế cạnh tranh”. Cổng thông tin khách hàng của DHL hiện cung cấp bảng điều khiển đầy đủ về các lô hàng, hiệu suất và xu hướng. Ngoài việc ứng dụng AI cho các quy trình nội bộ, công nghệ còn giúp DHL tăng tốc các khâu giao hàng cuối cùng, giảm thiểu lỗi do con người gây ra.
Về phía doanh nghiệp nhà nước, Thailand Post dự kiến đầu tư một tỷ Baht trong năm 2025 để lắp đặt hệ thống tự động tại 19 trung tâm phân phối trên toàn quốc.
**Tìm hướng đi riêng**
Ông Dhanant Subhadrabandhu, Chủ tịch Thailand Post, cho biết đơn vị này đang điều chỉnh chiến lược, tập trung vào các dịch vụ logistics chuyên biệt để giảm rủi ro từ việc sụt giảm đơn hàng thương mại điện tử. Ông nhận định thị trường này đang tăng trưởng chậm lại và ngày càng bị các đơn vị giao hàng giá rẻ chiếm lĩnh.
Để giảm sự phụ thuộc vào thương mại điện tử, Thailand Post hướng đến một tập khách hàng mới ít biến động hơn, ưu tiên các dịch vụ giao hàng chuyên biệt như vận chuyển thiết bị y tế cho người và thú cưng. Mặc dù số lượng đơn hàng từ phân khúc này còn khiêm tốn, nhưng tốc độ tăng trưởng cao và ít rủi ro hơn nhờ nguồn khách hàng đa dạng, không phụ thuộc vào một vài nền tảng lớn.
Thailand Post vừa thành lập bộ phận mới mang tên Healthcare Logistics chuyên cung cấp dịch vụ này. Doanh nghiệp cũng hợp tác với Khoa Thú y thuộc Đại học Chulalongkorn và Bệnh viện Thú y Bangkok để triển khai dịch vụ giao thuốc và vật tư y tế cho thú cưng qua hệ thống EMS. Khách hàng có thể nhận hàng tại nhà sau khi thăm khám trực tiếp hoặc khám online qua hệ thống televet.
**Tối ưu vận hành bằng dữ liệu**
Ông Sutthikead Chantarachairoj, Chủ tịch Hiệp hội Logistech Thái Lan kiêm CEO nền tảng giao hàng Shippop, nhận định các doanh nghiệp đang dần rút khỏi “cuộc chiến giá”, đặc biệt khi thị trường bắt đầu sàng lọc và một số đơn vị cải thiện được hiệu quả kinh doanh. Trong giai đoạn cạnh tranh khốc liệt nhất, KEX, Flash và J&T từng hạ giá xuống mức 7-9 Baht mỗi đơn hàng.
Hiện tại, các doanh nghiệp đang chuyển trọng tâm sang mô hình vận hành dựa trên dữ liệu để kiểm soát chi phí và tăng lợi nhuận. Flash đã triển khai chỉ số hiệu suất (KPI) nhằm khuyến khích nhân viên nâng cao năng lực, đồng thời áp dụng công nghệ để giảm thiểu thời gian vận hành. Ông Sutthikead cho rằng điều này thể hiện văn hóa làm việc theo hiệu quả, nơi nhân viên cần chịu được áp lực để giúp doanh nghiệp duy trì năng lực cạnh tranh.
Ông Sutthikead chia sẻ: “Khác với kênh offline, kênh online không ghi nhận sự sụt giảm đáng kể về số đơn hàng dù nền kinh tế đang trầm lắng. Thương mại điện tử đã trở thành xu thế, nhiều nhà bán hàng vẫn kinh doanh tốt, phụ thuộc vào chất lượng sản phẩm, sức mạnh thương hiệu và chiến lược giữ chân khách hàng”.
Theo Priceza, thị trường thương mại điện tử Thái Lan dự kiến đạt 1.070 tỷ Baht trong năm nay, tăng 7% so với năm 2024.
**Thay đổi quy định**
Ngành logistics Thái Lan được dự báo sẽ có những thay đổi đáng kể khi Bộ Kinh tế và Xã hội số (DES) yêu cầu Thailand Post sửa đổi Đạo luật Bưu chính từ năm 1934. Mục tiêu là nâng cao chất lượng dịch vụ và đảm bảo sự giám sát công bằng giữa các nhà cung cấp. Dự thảo mới mở rộng phạm vi quản lý đối với tất cả các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bưu chính, không chỉ riêng Thailand Post, nhằm đảm bảo cạnh tranh lành mạnh và các chuẩn mực đồng đều.
Ông Wisit Wisitsora-at, Tổng thư ký thường trực Bộ DES, cho biết: “Dự thảo đảm bảo không gây gánh nặng chi phí cho các doanh nghiệp nhỏ”.
Ủy ban Cạnh tranh Thương mại Thái Lan cũng đang soạn thảo hướng dẫn mới theo Luật Cạnh tranh Thương mại 2017 để xử lý các hành vi độc quyền, cạnh tranh không lành mạnh và các ràng buộc về dịch vụ giao hàng của các nền tảng thương mại điện tử. Theo ông Visanu Vongsinsirikul, Tổng thư ký Ủy ban, quy định mới sẽ buộc các nền tảng số phải cung cấp cho người tiêu dùng nhiều lựa chọn giao hàng hơn và dự kiến có hiệu lực từ tháng 9/2025.
Admin
Nguồn: VnExpress
