Một khám phá khảo cổ học thú vị đã hé lộ một lát cắt từ quá khứ: một chiếc bánh mì có niên đại từ thời đại đồ đồng, được tìm thấy dưới bậc cửa của một ngôi nhà cổ. Hơn 5.000 năm sau khi nó được chôn vùi, các nhà khảo cổ đã khai quật được chiếc bánh mì này và truyền cảm hứng cho một tiệm bánh địa phương phục dựng lại công thức cổ xưa.
Chiếc bánh mì dẹt, tròn, có đường kính khoảng 12 cm, được phát hiện trong quá trình khai quật tại Kulluoba, một địa điểm gần thành phố Eskisehir, thuộc tỉnh Anatolia, Thổ Nhĩ Kỳ, vào tháng 9 năm 2024.
Ông Murat Turkteki, nhà khảo cổ học đồng thời là giám đốc chương trình khai quật, cho biết: “Đây là chiếc bánh mì nướng cổ xưa nhất từng được khai quật mà vẫn còn nguyên vẹn hình dạng. Thông thường, người ta chỉ tìm thấy vụn bánh mì, chứ hiếm khi tìm được nguyên chiếc bánh. Chiếc bánh này được bảo quản khá tốt vì nó đã bị cháy đen và chôn vùi dưới lòng đất.”
Chiếc bánh mì cháy được tìm thấy bên dưới bậc cửa của một ngôi nhà được xây dựng vào khoảng năm 3.300 trước Công nguyên. Theo các nhà nghiên cứu, một mẩu bánh đã bị xé ra trước khi phần còn lại bị đốt và chôn cất trong quá trình xây nhà. Ông Turkteki nhận định: “Phát hiện này gợi cho chúng ta liên tưởng đến một nghi thức cầu nguyện cho sự sung túc.”
Hiện vật độc đáo này đã được trưng bày tại Bảo tàng Khảo cổ học Eskisehir từ ngày 21 tháng 5. Thị trưởng Ayse Unluce bày tỏ sự xúc động trước phát hiện này và đặt câu hỏi với giám đốc nhóm khai quật về khả năng tái tạo loại bánh mì cổ xưa này.
Phân tích thành phần cho thấy bánh mì được làm từ bột lúa mì Triticum dicoccum, một giống lúa mì cổ, kết hợp với đậu lăng và lá của một loài cây chưa xác định được sử dụng làm men. Điều đáng chú ý là giống lúa mì Triticum dicoccum này hiện đã tuyệt chủng ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Để phục dựng công thức một cách chính xác nhất, chính quyền thành phố đã quyết định sử dụng Kavilca, một giống lúa mì gần với Triticum dicoccum, cùng với bulgur (một loại ngũ cốc làm từ lúa mì cứng, được hấp, sấy khô và nghiền) và đậu lăng.
Tại tiệm bánh Halk Ekmek, các thợ làm bánh hiện đang sản xuất 300 ổ bánh mì Kulluoba mỗi ngày. Bà Serap Guler, quản lý tiệm bánh, cho biết: “Sự kết hợp giữa bột mì cổ, đậu lăng và bulgur tạo ra một loại bánh mì giàu dinh dưỡng, tạo cảm giác no lâu, ít gluten và hoàn toàn không chứa chất bảo quản.”
Những ổ bánh Kulluoba đầu tiên, mỗi ổ nặng 300 gram và có giá 50 lira (khoảng 1,28 đô la Mỹ), đã được bán hết sạch chỉ trong vài giờ.
Một khách hàng tên Suzan Kuru chia sẻ: “Tôi đã phải nhanh chóng đến mua ngay vì sợ hết bánh. Tôi rất tò mò muốn nếm thử hương vị của loại bánh mì cổ xưa này.”
Nền văn minh Kulluoba vẫn còn là một bí ẩn đối với các nhà khoa học, do chưa tìm thấy bất kỳ văn bản nào ghi chép về nó. Tuy nhiên, vào thời đại đồ đồng, khu vực Eskisehir là nơi sinh sống của người Hattia, một dân tộc cổ ở Anatolia.
Nhà khảo cổ học Deniz Sari nhận định: “Kulluoba là một khu đô thị có quy mô trung bình, với các hoạt động thương mại, thủ công, nông nghiệp và khai thác mỏ. Cuộc sống ở đây cho thấy một trật tự gia đình và xã hội nhất định.”
Sự khám phá về chiếc bánh mì cổ không chỉ khơi gợi sự tò mò về quá khứ mà còn làm dấy lên mối quan tâm về việc trồng các giống lúa mì cổ đại, vốn có khả năng thích ứng tốt hơn với tình trạng hạn hán. Tỉnh Eskisehir, từng là một vùng đất trù phú về nguồn nước, hiện đang phải đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng.
Thị trưởng Unluce nhấn mạnh: “Chúng ta đang đối mặt với cuộc khủng hoảng khí hậu, nhưng vẫn tiếp tục trồng ngô và hoa hướng dương, những loại cây cần rất nhiều nước. Tổ tiên của chúng ta đang dạy cho chúng ta một bài học. Chúng ta nên chuyển sang trồng những loại cây cần ít nước hơn, giống như những gì họ đã từng làm.”
Thị trưởng Unluce cũng bày tỏ mong muốn khôi phục việc trồng lúa mì Kavilca trong khu vực, vì đây là một giống lúa có khả năng chịu hạn và kháng sâu bệnh tốt.
Bà kết luận: “Chúng ta cần áp dụng các chính sách mạnh mẽ. Việc trồng lúa mì cổ sẽ là một bước khởi đầu mang tính biểu tượng theo hướng này. Vùng đất này đã bảo tồn chiếc bánh mì trong 5.000 năm và trao cho chúng ta món quà này. Chúng ta có nghĩa vụ phải bảo vệ và truyền lại di sản này cho các thế hệ tương lai.”
Admin
Nguồn: VnExpress
