Vàng da ở trẻ sơ sinh: Phân biệt vàng da sinh lý và ứ mật

Bé An, ban đầu được chẩn đoán vàng da sinh lý, đã được gia đình đưa đến Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 sau 4 tuần theo dõi vì tình trạng vàng da không thuyên giảm mà có vẻ nặng hơn, dù bé vẫn bú tốt và không quấy khóc. Tại đây, BS.CKII Phan Thị Tường Vân, khoa Nhi, nhận thấy kết quả xét nghiệm máu cho thấy chỉ số bilirubin trực tiếp của bé lên đến 40% (trong khi mức bình thường là dưới 20%). Bác sĩ chẩn đoán bé bị vàng da do ứ mật, nhưng nhấn mạnh cần xác định chính xác nguyên nhân gây ứ mật để có phương pháp điều trị phù hợp.

Để tìm nguyên nhân, bé An được siêu âm để loại trừ khả năng teo đường mật. Bác sĩ Vân giải thích rằng đây là một nguyên nhân ngoại khoa phổ biến và nguy hiểm ở trẻ sơ sinh, xảy ra khi các ống mật bên ngoài gan bị teo, xơ hóa và tắc nghẽn, đòi hỏi phải phẫu thuật sớm trong giai đoạn “vàng” (6-8 tuần tuổi). May mắn thay, kết quả siêu âm cho thấy bé An không bị teo đường mật. Sau đó, bác sĩ kê đơn thuốc thử cho bé trong vòng một tuần để phân loại bệnh, xác định xem bé bị viêm gan hay rối loạn chuyển hóa di truyền. Trong quá trình dùng thuốc, gia đình được yêu cầu theo dõi và ghi chép cẩn thận hàng ngày về màu da, màu nước tiểu và màu phân của bé để hỗ trợ bác sĩ trong việc chẩn đoán.

Sau một tuần thử thuốc và tái khám, bé An cho thấy đáp ứng tốt với thuốc, da giảm vàng và các chỉ số men gan, bilirubin cũng giảm. Dựa trên kết quả này, bác sĩ Vân kết luận bé bị viêm gan sơ sinh, một bệnh lý do virus hoặc nhiễm trùng gây ra, làm giảm khả năng bài tiết mật của gan. Bé An sẽ được điều trị bằng thuốc trong khoảng 6-12 tháng để cải thiện chức năng gan.

Một bệnh nhi được chiếu đèn điều trị vàng da sinh lý. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Điều trị vàng da sinh lý ở trẻ sơ sinh bằng chiếu đèn (Ảnh BV Đa khoa Tâm Anh). Ảnh: Internet

Vàng da ứ mật xảy ra khi dòng chảy của mật từ gan xuống ruột non bị tắc nghẽn. Sự tắc nghẽn này khiến dịch mật và bilirubin trực tiếp không thể xuống ruột mà ứ lại ở gan, sau đó thấm vào máu, làm tăng cao nồng độ bilirubin trực tiếp và gây ra vàng da. Bệnh lý này dễ bị nhầm lẫn với vàng da sinh lý, một tình trạng thường gặp ở trẻ sơ sinh do gan chưa phát triển đầy đủ để loại bỏ bilirubin hiệu quả.

Ngoài dấu hiệu vàng da và vàng mắt, trẻ bị vàng da ứ mật có thể có các triệu chứng khác như phân bạc màu, nước tiểu màu vàng sậm hoặc nâu (giống màu bia đen). Một số trẻ còn có thể bị ngứa ngáy, bụng chướng, gan to, chậm tăng cân hoặc suy dinh dưỡng.

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tình trạng ứ mật kéo dài có thể dẫn đến tổn thương gan không hồi phục, xơ gan và suy gan. Trẻ cũng có nguy cơ bị suy dinh dưỡng nặng do không hấp thu được chất béo và các vitamin thiết yếu.

Bác sĩ Vân khuyến cáo các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đi khám nếu thấy trẻ có biểu hiện vàng da kéo dài trên 4 tuần đối với trẻ uống sữa công thức và trên 6 tuần đối với trẻ bú sữa mẹ, ngay cả khi trẻ vẫn ăn bú tốt. Đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn cần được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *