Tổng thống Donald Trump đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh kéo dài ba ngày tại Washington vào ngày 9/7 với sự tham gia của nguyên thủ quốc gia từ năm nước châu Phi. Nhà Trắng nhấn mạnh sự kiện này là “cơ hội thương mại tuyệt vời”.
Điểm đặc biệt của hội nghị lần này là sự góp mặt của các nhà lãnh đạo đến từ Gabon, Guinea-Bissau, Liberia, Mauritania và Senegal, những quốc gia không được xem là các nền kinh tế lớn của châu Phi. Khác với truyền thống trước đây, khi các tổng thống Mỹ thường tiếp đón lãnh đạo châu Phi để thảo luận về viện trợ tài chính và nhân đạo, trọng tâm của hội nghị lần này là chính sách thương mại của Mỹ với năm quốc gia này, trong bối cảnh họ đang phải đối mặt với mức thuế 10% mà chính quyền Trump áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu.
Trong cuộc gặp được truyền hình trực tiếp, các nhà lãnh đạo châu Phi đã bày tỏ sự ca ngợi đối với ông Trump và khuyến khích việc tăng cường quan hệ đối tác kinh tế với Mỹ. Tổng thống Mauritania, Mohamed Ould Ghazouani, là người đầu tiên phát biểu, ca ngợi vai trò của ông Trump trong việc giải quyết các vấn đề khó khăn ở châu Phi, đặc biệt là thỏa thuận hòa bình giữa CHDC Congo và Rwanda do Mỹ làm trung gian.
Bốn nhà lãnh đạo châu Phi khác cũng đồng tình với quan điểm này, thậm chí nhiều người còn ủng hộ việc đề cử ông Trump cho Giải Nobel Hòa bình. Tổng thống Senegal, Bassirou Diomaye Faye, đánh giá cao kỹ năng chơi golf của ông Trump và mời ông đến Senegal để mở một sân golf. Đáp lại, ông Trump bày tỏ sự cảm kích trước những lời khen ngợi này.
Các nhà lãnh đạo châu Phi cũng đã tận dụng cơ hội này để giới thiệu về tài nguyên thiên nhiên phong phú của quốc gia mình, đặc biệt là các khoáng sản đất hiếm, và mời gọi các nhà đầu tư Mỹ. Tổng thống Senegal gợi ý về dự án xây dựng “thành phố công nghệ” ở Dakar và mời các nhà đầu tư Mỹ tham gia. Tổng thống Gabon nhấn mạnh quốc gia của ông có “nguồn tài nguyên tuyệt vời”, bao gồm nhiều loại khoáng sản đất hiếm và hoan nghênh các nhà đầu tư Mỹ.
Theo Babacar Diagne, cựu đại sứ Senegal tại Mỹ, những lời mời này cho thấy sự thay đổi trong chính sách của Mỹ đối với châu Phi. Sau khi nhậm chức, ông Trump đã cắt giảm viện trợ cho châu Phi, cho rằng chúng lãng phí và không phù hợp với chính sách “Nước Mỹ trên hết”. Nhiều người cũng lo ngại về khả năng Mỹ gia hạn Đạo luật Tăng trưởng và Cơ hội cho châu Phi (AGOA), dự kiến hết hạn vào cuối năm nay.
Ông Diagne cho rằng chính quyền hiện tại tập trung vào “thương mại thuần túy”, tương tự như chính sách của Mỹ với Ukraine, với phương châm “cho đi đôi với nhận, hai bên cùng có lợi”.
Theo Nicaise Mouloumbi, người đứng đầu một tổ chức phi chính phủ ở Gabon, chính quyền Trump tập trung vào các nguồn tài nguyên quý giá của châu Phi trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng tăng với các cường quốc như Trung Quốc và Nga. Ông lưu ý rằng các quốc gia châu Phi được mời đến Nhà Trắng đều sở hữu các nguồn khoáng sản quan trọng. Gabon, ví dụ, chiếm khoảng 25% trữ lượng mangan toàn cầu và cung cấp 22% lượng nhập khẩu khoáng sản này của Trung Quốc.
Ông Mouloumbi cũng cho rằng Mỹ có thể muốn tăng cường quan hệ với Gabon vì vị trí chiến lược của nước này dọc theo Vịnh Guinea, nơi có thể đặt căn cứ quân sự. An ninh hàng hải ở Vịnh Guinea là rất quan trọng đối với Mỹ vì đây là tuyến đường vận chuyển dầu và khí đốt quan trọng.
Đối với Mauritania và Senegal, vấn đề di cư là trọng tâm thảo luận. Trong giai đoạn 2023-2025, hàng chục nghìn thanh niên Mauritania và Senegal đã tìm cách đến Mỹ. Theo Ousmane Sene, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tây Phi (WARC), đối phó với tình trạng di cư bất hợp pháp là vấn đề quan trọng trong chính sách nhập cư của ông Trump.
Liberia, quốc gia bị tàn phá bởi nội chiến và dịch Ebola, có thể đang cân nhắc đề xuất của Mỹ về việc tiếp nhận người nhập cư bị trục xuất để đổi lấy nguồn tài chính quan trọng. Hệ thống y tế của Liberia phụ thuộc lớn vào tài trợ từ Mỹ, do đó, việc chấp nhận thỏa thuận này có thể mang lại nguồn lực cần thiết.
Guinea-Bissau, quốc gia đã trải qua nhiều cuộc đảo chính, được cho là muốn Mỹ mở lại đại sứ quán ở thủ đô Bissau. Tổng thống Umaro Cissoko Embaló bày tỏ sự tự hào khi được mời đến Nhà Trắng, sau khi Guinea-Bissau từng bị coi là “quốc gia ma túy”.
Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump từng ca ngợi châu Phi “có tiềm năng kinh doanh lớn”. Trong nhiệm kỳ thứ hai, ông chú ý đến nguồn tài nguyên khoáng sản của châu Phi và muốn cạnh tranh với các đối thủ lớn để tiếp cận chúng.
Christopher Afoke Isike, giáo sư chính trị và quan hệ quốc tế châu Phi tại Đại học Pretoria, cho rằng cuộc gặp của ông Trump với năm nhà lãnh đạo châu Phi là một phần trong nỗ lực giành ảnh hưởng ở khu vực, trong bối cảnh Trung Quốc và Nga đang tìm cách tăng cường sự hiện diện và lợi ích của họ. Ông Trump muốn đạt được các thỏa thuận để chứng tỏ với cử tri rằng ông đang mang lại lợi ích cho nước Mỹ, đồng thời thúc đẩy khả năng cạnh tranh của Mỹ trước ảnh hưởng của các đối thủ trong khu vực.
Admin
Nguồn: VnExpress
