Ẩn mình trong một con ngõ nhỏ trên đường Giải Phóng, Hà Nội, căn nhà của nghệ sĩ Văn Toản như tách biệt khỏi sự ồn ào phố thị. Do bị khiếm thính gần 5 năm nay, ông cẩn thận dán một tờ giấy A4 trước cổng, ghi rõ số điện thoại để mọi người tiện liên lạc. Trong phòng riêng, ông luôn chuẩn bị sẵn lịch cũ, giấy nháp và bút để dễ dàng trao đổi thông tin với khách đến thăm.
Hiện tại, nghệ sĩ Văn Toản sống cùng gia đình con trai út, được con dâu tận tình chăm sóc. Dù đã ở tuổi 86 và không còn thính lực, trí tuệ của ông vẫn rất minh mẫn, đôi mắt sáng ngời, giọng nói to và rõ ràng. Mỗi khi có khách, ông nhanh nhẹn vào bếp chuẩn bị nước và chu đáo sắp xếp chỗ ngồi. Ông không giấu được nụ cười khi biết tin gần đây được nhiều khán giả nhắc đến qua một video lan truyền trên TikTok, do một tài xế xe ôm công nghệ đăng tải.
Trong đoạn video, chàng trai trẻ sau khi nhận ra “bác Văn Toản” đã từ chối nhận tiền xe. Cảm kích trước tấm lòng của anh, nghệ sĩ đã tặng lại cuốn sổ tay do chính ông biên soạn, ghi lại những mẹo chữa bệnh dân gian cùng địa chỉ và số điện thoại của mình. “Không may ở nhà có người ốm đau, bệnh tật, cứ đến bác chữa. Không nhận quà, không lấy tiền”, ông ân cần nói. Dưới phần bình luận, nhiều người bày tỏ sự nhớ nhung hình ảnh của nghệ sĩ trong tiểu phẩm “Con nghiện”. Một số khán giả sống gần nhà còn chia sẻ rằng ông là người vui vẻ và hòa đồng.
Ở độ tuổi xưa nay hiếm, điều mà nghệ sĩ Văn Toản mong mỏi nhất chính là sức khỏe. Ông cũng ấp ủ ước mơ có được một chiếc xe máy để chủ động hơn trong việc đi lại. Trước đây, ông từng có xe, nhưng đã bị con gái và con rể “tịch thu” vì lo ngại ông không nghe được tiếng còi xe, dễ gây tai nạn. Ông không thích đi xe ôm công nghệ vì nhiều người chạy xe với tốc độ cao, phần khác vì ông bị đau lưng. Vì vậy, xe buýt là phương tiện di chuyển ưu tiên của ông trong thành phố.
Chế độ ăn uống của nghệ sĩ Văn Toản khá giản dị, mỗi bữa chỉ lưng bát cơm nên cơ thể luôn nhẹ nhàng. Ông không ăn chay trường nhưng cũng hạn chế một số loại thịt. Hàng ngày, ông duy trì đều đặn việc tụng kinh, niệm Phật và thiền vào buổi sáng. Khoảng 9h30, ông đến khu vực trung tâm thành phố để thắp hương lên bàn thờ họ ngoại và tưởng nhớ các cán bộ, nghệ sĩ của Nhà hát Kịch Việt Nam đã qua đời. Buổi chiều, ông thường ở nhà nghỉ ngơi, và tiếp tục thiền vào buổi tối.
Từ thời trẻ, nghệ sĩ Văn Toản đã quan tâm đến các bài thuốc dân gian. Mỗi khi đi diễn ở đâu, ông đều tìm gặp những thầy thuốc nổi tiếng trong vùng, mời họ xem kịch và xin đổi một phương thuốc. Cứ thế, ông dần tích lũy được nhiều kinh nghiệm chữa các bệnh thông thường như cảm cúm, viêm họng.
Nghệ sĩ Văn Toản kể rằng trước đây có rất nhiều người tìm đến ông để xin mẹo chữa bệnh, có ngày ông đón tới 10 người, nhưng gần đây số lượng đã ít hơn. Ông luôn từ chối mọi khoản tiền và quà biếu, bởi tâm nguyện của ông là giúp đỡ mọi người một cách vô tư, không vụ lợi. Có lần, một người phụ nữ gửi 30.000 đồng để cảm ơn, ông đã tìm mọi cách để trả lại. Lần khác, khi tiếp những người từ miền Nam ra, ông kẹp tiền vào sổ ghi chép các phương thức chữa bệnh rồi tặng họ. Trong sổ, ông ghi rõ các nguyên liệu cần thiết và những lưu ý quan trọng. Với những bệnh phức tạp hơn, ông sẵn sàng giới thiệu địa chỉ của các bác sĩ hoặc đường dây nóng của các đơn vị thăm khám uy tín.
Trong phòng riêng của nghệ sĩ, một tờ giấy ghi những lời Phật dạy được dán cẩn thận trên tường. Mỗi khi đi qua một ngôi chùa, ông đều chắp tay khấn nguyện. Ông quan niệm rằng sống tử tế thì sẽ được trời thương, và thực tế là ông luôn nhận được sự giúp đỡ của mọi người xung quanh. Có lần, khi ông đang chờ sang đường, một bạn trẻ đã đi qua nhưng vẫn quay lại để dìu ông. Nhiều lần khác, ông được các tài xế xe máy chở miễn phí.
Nghệ sĩ Văn Toản tự nhận mình nghèo, nhưng ông chấp nhận số phận. Ông nói: “Nhìn lên chẳng bằng ai, nhưng nhìn xuống bản thân còn hơn nhiều người”. Ngày mới vào nghề, ngoài thời gian diễn, ông làm đủ mọi việc để lo cho gia đình, từ xây tường, cọ toilet đến bán nước chè. Có người hỏi: “Sao diễn viên lại đi làm cái này?”, nhưng ông cảm thấy vui vì được kiếm tiền bằng sức lao động chân chính, “không trộm cướp của ai nên không sợ”.
Dù cuộc sống vất vả, ông chưa bao giờ nghĩ đến việc từ bỏ nghệ thuật, bởi đó là niềm đam mê lớn của ông. Nghệ sĩ Văn Toản từng công tác tại Nhà hát Kịch Việt Nam và nghỉ hưu vào năm 2000. Sau khi về hưu, ông vẫn tiếp tục tham gia đóng phim truyền hình và các tiểu phẩm hài. Đến giờ, ông không còn nhớ rõ hết những nhân vật mình đã thể hiện trên màn ảnh nhỏ. Tuy nhiên, ông luôn khắc sâu trong tâm trí những vai diễn trong các vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” hay “Đại đội trưởng của tôi”. Tiểu phẩm “Con nghiện”, kết hợp cùng nghệ sĩ Xuân Bắc, cũng là một trong những kỷ niệm khó quên của ông.
Ông khiêm tốn nói rằng mình không dám nhận là nghệ sĩ mà chỉ là một người làm công việc văn hóa bình thường, và thích được mọi người gọi là “bác Văn Toản” hơn. Nghệ sĩ Văn Toản mỉm cười rạng rỡ khi biết rằng mình vẫn có một vị trí nhất định trong lòng công chúng sau nhiều năm vắng bóng.
Admin
Nguồn: VnExpress
