Mỗi sáng sớm, vào khoảng 5h30, chị Thùy Dương (31 tuổi, Hà Nội) đã thức giấc để tranh thủ tập yoga khi con còn ngủ say. Lúc này, đường phố Hà Nội vẫn còn vắng vẻ, chỉ lác đác vài người tập thể dục hoặc đi chợ sớm. Tuy nhiên, sự yên bình này không kéo dài lâu.
Chỉ khoảng nửa giờ sau, khi chị Dương mới khởi động bài tập, những âm thanh chói tai từ loa phát thanh bắt đầu vang vọng khắp khu phố. Những tiếng rao hàng quen thuộc như “Trứng gà lộn, trứng gà ấp dở, 15 quả 30 nghìn, 30 quả 55 nghìn”, hay “Món ăn đường phố số 1 Việt Nam, ăn là nhớ” xen lẫn với tiếng nhạc nền xập xình. Tiếng ồn đánh thức con chị, và buổi tập yoga đành phải kết thúc dang dở.
Chị Dương chia sẻ rằng, những đoạn quảng cáo hàng rong kéo dài cả phút đồng hồ thực sự là một “cực hình”. Chị bức xúc: “Mình cứ tưởng xe đi qua nhanh thôi, ai ngờ nó cứ đứng lì ở đó, chắc là đợi khách đến mua. Nghe đi nghe lại một nội dung suốt nửa tiếng đồng hồ, bắt đầu một ngày mới như vậy thật sự rất khó chịu”.
Với nhiều người Hà Nội, tiếng rao hàng rong xưa kia là một kỷ niệm đẹp. Tuy nhiên, trong thời đại công nghệ phát triển, khi loa đài và các thiết bị thu âm được sử dụng rộng rãi, chị Dương cảm thấy sự phiền toái đã lấn át hoàn toàn những tiện ích mà nó mang lại.
Ngõ nhỏ nhà chị Dương, dù là ngõ cụt, nhưng ngày nào cũng phải “chịu trận” đủ loại âm thanh quảng cáo, từ đồ ăn đến thuốc chuột, chương trình khuyến mại, khai trương, thậm chí cả show diễn ca nhạc, xiếc thú. Chị Dương bày tỏ: “Đường là của chung, mình hiểu người ta cũng phải mưu sinh vất vả. Nhưng chỉ mong họ giảm âm lượng xuống một chút, vừa đủ nghe thôi để đỡ làm phiền mọi người”.
Trên đường đi làm, chị Dương thường xuyên bắt gặp cảnh tượng tương tự. Cứ cách vài ngã tư lại có một xe bán trái cây, một xe bán đồ chơi, giày dép bày bán ngay trên vỉa hè, hoặc các cửa hàng mặt tiền lớn cũng phát đi phát lại những đoạn quảng cáo inh tai nhức óc. Chị và nhiều người khác đứng chờ đèn đỏ chỉ biết lắc đầu ngao ngán. “Trời nắng nóng, đường thì tắc, lại thêm tiếng loa inh ỏi bên tai. Nhưng mình chỉ đi qua có vài phút, cũng không tiện nhắc nhở”, chị nói.
Một người bán hàng chia sẻ rằng, từ khi có loa, việc rao hàng trở nên đỡ vất vả hơn rất nhiều, và mức độ “phủ sóng” cũng tốt hơn. Người này nói: “Em nghe cả ngày có sao đâu, anh chị đi qua có một lúc thôi mà”.
Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Đại Hải (Công ty luật TNHH Fanci), việc bán hàng rong bằng loa quảng cáo là hành vi vi phạm pháp luật. Luật Quảng cáo nghiêm cấm việc sử dụng loa phóng thanh gắn trên các phương tiện giao thông và các phương tiện di động khác để quảng cáo trong nội thành, nội thị của thành phố, thị xã (khoản 2, Điều 33). Nghị định 38/2021 quy định mức phạt cho hành vi này là từ 3 đến 5 triệu đồng, kèm theo hình phạt bổ sung là tịch thu tang vật (khoản 2, khoản 3, Điều 44).
Luật sư cũng cho biết thêm, nếu việc quảng cáo gây ô nhiễm tiếng ồn và ảnh hưởng đến người dân, người vi phạm có thể bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 1 đến 160 triệu đồng, và đình chỉ hoạt động từ 3 đến 12 tháng (căn cứ điều 22, Nghị định 45/2022). Giới hạn tối đa cho phép về tiếng ồn đã được quy định cụ thể tại Thông tư 39/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Đối với việc bán hàng trên vỉa hè và sử dụng loa quảng cáo tại chỗ, luật sư Hải cho biết, ngoài việc bị xử phạt về hành vi gây ô nhiễm tiếng ồn, người vi phạm còn có thể bị xử phạt về hành vi sử dụng trái phép lòng đường, vỉa hè để họp chợ, kinh doanh dịch vụ ăn uống, bày bán hàng hóa, sửa chữa phương tiện, máy móc, thiết bị, rửa xe, đặt treo biển hiệu, biển quảng cáo (Khoản 7, Điều 12, Nghị định 168/2024). Mức phạt cho vi phạm này là từ 2 đến 3 triệu đồng đối với cá nhân, và từ 4 đến 6 triệu đồng đối với tổ chức.
Luật sư Hải khuyến cáo: “Hai hành vi trên vừa vi phạm về quảng cáo, về sử dụng diện tích đường bộ, vừa gây ô nhiễm tiếng ồn và phiền hà cho người dân. Do đó, khi gặp trường hợp này, người dân có thể gửi đơn phản ánh, hoặc báo cáo trực tiếp tại trụ sở cơ quan công an xã, phường, khu vực quản lý tại địa phương để tiến hành nhanh chóng lập biên bản xử lý các vi phạm”.
Trên thế giới, việc quảng cáo bằng loa trên xe cũng được quy định rất chặt chẽ, hoặc thậm chí bị cấm hoàn toàn. Tại Mỹ, quy định này do từng bang tự quyết, và chính quyền địa phương có quyền cấm hoặc hạn chế nghiêm ngặt. Ví dụ, New York cấm phát âm thanh lớn hơn 42 dB tại khu dân cư vào các khung giờ nghỉ ngơi, và xe quảng cáo phát loa phải xin phép và giới hạn âm lượng. Tại San Diego, California, xe quảng cáo chỉ được hoạt động khi có giấy phép đặc biệt, và bị giới hạn về tần suất, địa điểm.
Nhật Bản cho phép loại hình này (chủ yếu cho các chiến dịch tranh cử, thương mại lớn), gọi là các gaisensha, nhưng giới hạn âm thanh dưới 70 dB, yêu cầu đăng ký trước tuyến đường, giờ hoạt động với cảnh sát khu vực, và không được dừng ở một địa điểm quá 10 phút. Luật kiểm soát tiếng ồn của Đức cấm hoàn toàn các hình thức quảng cáo gây ô nhiễm âm thanh từ xe gắn loa. Hành vi này có thể bị phạt tới 5.000 bảng (tương đương 180 triệu đồng) ở São Paolo (Brazil) và London (Anh).
Admin
Nguồn: VnExpress
