Mất ngủ, một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến nhiều người, đặc trưng bởi tình trạng khó đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, trằn trọc và dễ thức giấc. Bất kỳ ai cũng có thể trải qua tình trạng này, nhưng người lớn tuổi, những người thường xuyên căng thẳng, tiêu thụ caffeine vào cuối ngày hoặc mắc các bệnh lý nền có nguy cơ cao hơn. Mất ngủ được coi là mãn tính khi nó xảy ra ít nhất ba lần một tuần và kéo dài hơn ba tháng. Việc thăm khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh các biến chứng có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Vậy mất ngủ ảnh hưởng đến cơ thể chúng ta như thế nào?
**Ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương:**
Giấc ngủ đóng vai trò then chốt trong việc duy trì hoạt động bình thường của hệ thần kinh. Mất ngủ mãn tính có thể gây gián đoạn quá trình truyền và xử lý thông tin của cơ thể, dẫn đến tình trạng khó tập trung, giảm hiệu suất làm việc và học tập. Tốc độ truyền tín hiệu từ cơ thể cũng chậm lại, làm giảm khả năng phối hợp và tăng nguy cơ tai nạn.
Không chỉ vậy, thiếu ngủ còn tác động tiêu cực đến tinh thần và cảm xúc. Người mất ngủ thường thiếu kiên nhẫn, dễ thay đổi tâm trạng, ảnh hưởng đến khả năng đưa ra quyết định và sự sáng tạo. Ngủ gật ban ngày do thiếu ngủ đặc biệt nguy hiểm khi tham gia giao thông hoặc làm việc trong môi trường nguy hiểm. Về lâu dài, mất ngủ mãn tính có thể dẫn đến các rối loạn tâm trạng như trầm cảm hoặc lo âu.
**Ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch:**
Trong khi ngủ, hệ thống miễn dịch sản xuất các chất bảo vệ cơ thể, chống lại nhiễm trùng như kháng thể và cytokine. Các chất này giúp chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài như vi khuẩn và virus. Một số cytokine còn hỗ trợ hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Thiếu ngủ cản trở quá trình này, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân xâm nhập và kéo dài thời gian phục hồi sau khi ốm. Chất lượng giấc ngủ kém cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim và tiểu đường.
**Ảnh hưởng đến hệ hô hấp:**
Giấc ngủ và hệ hô hấp có mối liên hệ mật thiết. Các rối loạn hô hấp vào ban đêm, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA), có thể làm gián đoạn giấc ngủ và giảm chất lượng giấc ngủ. Ngược lại, thiếu ngủ và mất ngủ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp như cảm lạnh thông thường và cúm. Tình trạng này cũng có thể làm trầm trọng thêm các bệnh hô hấp hiện có như bệnh phổi mãn tính và hen suyễn.
**Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa:**
Giấc ngủ ảnh hưởng đến hoạt động của hai hormone quan trọng là leptin và ghrelin, có vai trò kiểm soát cảm giác đói và no. Khi thiếu ngủ, não bộ giảm sản xuất leptin và tăng sản xuất ghrelin, kích thích sự thèm ăn. Thiếu ngủ cũng có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và lười vận động. Về lâu dài, việc giảm hoạt động thể chất có thể dẫn đến tăng cân do không đốt cháy đủ calo và không phát triển khối lượng cơ.
**Ảnh hưởng đến hệ nội tiết:**
Quá trình sản xuất hormone diễn ra trong khi ngủ. Mất ngủ mãn tính có thể ảnh hưởng đến các hormone như testosterone, hormone kiểm soát ham muốn tình dục ở nam giới. Testosterone cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng khối lượng cơ, phục hồi tế bào và mô, cũng như các chức năng tăng trưởng khác. Để sản xuất testosterone, nam giới cần ngủ ít nhất ba giờ liên tục. Thức giấc giữa đêm có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone này.
Như vậy, mất ngủ không chỉ là một vấn đề đơn thuần về giấc ngủ mà còn gây ra những tác động tiêu cực đến nhiều hệ cơ quan trong cơ thể. Việc chủ động phòng ngừa và điều trị mất ngủ là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Admin
Nguồn: VnExpress
