Từ tháng 10, Hà Nội bắt đầu thí điểm việc hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần tại các cửa hàng đồ uống và quán ăn nằm trong khu vực Vành đai 1, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm nhựa.
Theo Nghị định 08 năm 2022, sản phẩm nhựa dùng một lần bao gồm các vật dụng như khay, hộp đựng thực phẩm, bát, cốc, ống hút và các dụng cụ khác được làm từ nhựa và chỉ được thiết kế để sử dụng một lần. Bên cạnh đó, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học, thường được làm từ các loại nhựa như PE, PP, PS, PVC, PET, lại là một vấn đề lớn do thời gian phân hủy kéo dài trong môi trường.
Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, đã đưa ra cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn từ các sản phẩm nhựa, đặc biệt là hộp xốp. Ông cho biết chúng có thể chứa các chất độc hại, gây ra các tổn thương não, viêm gan, rối loạn nội tiết, vô sinh và thậm chí là ung thư. Về nguyên tắc, các sản phẩm này chỉ nên được sử dụng một lần duy nhất và không nên dùng để đựng đồ ăn nóng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều cửa hàng vẫn sử dụng túi ni lông và hộp nhựa dùng một lần để đựng các món ăn nóng như bún, phở, cháo.
Khi túi nylon, hộp nhựa hoặc màng bọc thực phẩm tiếp xúc với thức ăn nóng ở nhiệt độ khoảng 80 độ C, các chất phụ gia như hóa dẻo, phẩm màu, chì, cadimi có thể thôi nhiễm vào thực phẩm. Nguy hiểm hơn, nếu đựng thực phẩm ở nhiệt độ 100 độ C, monostyren (một loại chất độc) trong nhựa có thể giải phóng, gây tổn thương gan nghiêm trọng và nhiều bệnh nguy hiểm khác.
Các hóa chất độc hại này có thể tích tụ lâu ngày trong cơ thể, dẫn đến ung thư, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển não bộ ở trẻ em, gây ra các thay đổi mô, biến đổi nhiễm sắc thể, sẩy thai, dị tật bẩm sinh và rối loạn nội tiết tố. Đáng lo ngại hơn, nhiều loại ống hút, cốc nhựa và hộp xốp dùng một lần hiện nay được tái chế từ nhựa đã qua sử dụng, không loại bỏ được hoàn toàn các tạp chất độc hại, và do đó dễ phát sinh chất độc khi sử dụng.
Nhu cầu sử dụng đồ nhựa tăng cao đã dẫn đến sự gia tăng lượng rác thải nhựa và túi ni lông thải ra môi trường. Việc quản lý, thu gom và xử lý rác thải không kịp thời đã dẫn đến tình trạng đốt rác thải nhựa diễn ra phổ biến. Quá trình đốt này tạo ra nhiều khí độc, bao gồm dioxin và furan – những chất cực độc có thể gây khó thở, ảnh hưởng đến tuyến nội tiết, giảm miễn dịch, rối loạn tiêu hóa và tăng nguy cơ ung thư.
Phó giáo sư Nguyễn Duy Thịnh, cán bộ Viện Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội, nhận định rằng nhu cầu sử dụng hộp nhựa là rất lớn. Các loại hộp nhựa và chai nhựa có nhiều ưu điểm như chịu được va đập, độ bền cao, dễ dàng vận chuyển và gia công, đồng thời nguồn nguyên liệu cũng khá đa dạng. Tuy nhiên, việc sử dụng hộp nhựa có thể gây ra hiện tượng thôi nhiễm, ví dụ như nguy cơ thôi nhiễm polytilen, etylen, propilen từ các mono của hạt nhựa. Những chất này khi xâm nhập vào cơ thể có thể gây bệnh.
Ở Việt Nam, các sản phẩm nhựa vẫn chưa được kiểm định một cách chặt chẽ. Đối với những loại nhựa kém chất lượng, quá trình sử dụng có thể sản sinh ra chất BPA – một chất độc có thể gây ra một số bệnh như vô sinh, tiểu đường, ung thư. Do đó, người dân cần phải hết sức cảnh giác.
Các chuyên gia khuyến cáo rằng tốt nhất là nên hạn chế sử dụng hộp nhựa và chai nhựa để bảo quản thực phẩm. Tuyệt đối không nên sử dụng hộp xốp và hộp nhựa để chứa đựng các loại thức ăn, đồ uống nóng trên 100 độ C, đặc biệt là các loại thức ăn rán có nhiều mỡ đang nóng. Không nên sử dụng lò vi sóng để làm nóng thực phẩm chứa trong hộp xốp hoặc hộp nhựa. Chỉ nên sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Ngoài ra, không nên tái sử dụng hoặc sử dụng hộp xốp, ống hút, cốc, đĩa nhựa để đựng và bảo quản thực phẩm trong thời gian dài, bởi vì khi đó những vật dụng này sẽ bị xước, ngả màu, tạo điều kiện cho vi trùng và vi khuẩn tích tụ và gây bệnh. Thay vào đó, hãy sử dụng các lựa chọn thay thế thân thiện với môi trường như thay thế chai nhựa bằng chai thủy tinh, ống hút nhựa bằng ống hút tre, và túi nhựa bằng túi giấy. Đây là những lời khuyên hữu ích từ ông Thịnh để bảo vệ sức khỏe và môi trường.
Admin
Nguồn: VnExpress
