‘Chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang điện là cú hích cho hơn 8 triệu xe sạch’

Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (HIDS) vừa công bố dự thảo đề án đầy tham vọng, với mục tiêu chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện, nhắm đến đối tượng là các tài xế công nghệ và giao hàng tại TP HCM. Thạc sĩ Lê Thanh Hải đã chia sẻ với VnExpress về tính khả thi, lộ trình triển khai và những thách thức tiềm ẩn của kế hoạch này.

Theo đó, việc lựa chọn mục tiêu 400.000 xe trong vòng ba năm xuất phát từ tính toán thực tế về khả năng chi trả của tài xế. Nghiên cứu cho thấy, với quãng đường di chuyển hàng ngày từ 80-120 km, cộng thêm các yếu tố như chở nặng và kẹt xe, chi phí xăng xe của tài xế công nghệ dao động từ 70.000 đến 100.000 đồng mỗi ngày. Trong khi đó, xe điện chỉ tiêu tốn khoảng 20.000 đồng. Khoản tiết kiệm 1-2 triệu đồng mỗi tháng này có thể giúp tài xế trả góp một chiếc xe điện trị giá khoảng 30 triệu đồng trong vòng 24-30 tháng mà không ảnh hưởng đến thu nhập hiện tại.

Thạc sĩ Hải nhấn mạnh rằng, kinh nghiệm từ hãng Xanh SM cho thấy thị trường có thể chuyển đổi nhanh chóng. Do đó, mục tiêu chuyển đổi số lượng xe còn lại trong ba năm là hoàn toàn khả thi. Việc chia lộ trình thành ba giai đoạn, kèm theo các ưu đãi hấp dẫn cho việc chuyển đổi sớm, sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho thị trường. Khi chính sách được thực thi đồng bộ, tỷ lệ xe điện sẽ tăng trưởng nhanh chóng, tạo hiệu ứng lan tỏa đến người tiêu dùng, thúc đẩy họ cân nhắc xe điện khi mua xe mới.

Giai đoạn 2025-2028 được xem là thời điểm vàng để thực hiện chuyển đổi, bởi chi phí pin toàn cầu dự kiến giảm 10-12% mỗi năm. Việc hành động ngay trong giai đoạn này sẽ giúp thành phố tránh được việc tăng chi phí cơ hội và kéo dài thời gian hoàn vốn cho hệ sinh thái sạc/đổi pin.

Về lộ trình cụ thể, đề án đề xuất các chính sách hỗ trợ tài xế như miễn VAT, phí trước bạ khi mua xe mới, và hỗ trợ lãi suất vay mua xe. Song song với các ưu đãi, sẽ có các chế tài đối với việc không chuyển đổi.

Năm đầu tiên, thành phố đặt mục tiêu chuyển đổi 30% số xe công nghệ (120.000 xe), áp dụng chính sách miễn VAT, phí trước bạ và hỗ trợ lãi suất. Đồng thời, cấm xe xăng đăng ký mới vào các nền tảng. Năm thứ hai, mục tiêu tăng lên 80% (320.000 xe). Đây là giai đoạn cuối cùng để hưởng trọn ưu đãi. TP HCM dự kiến áp dụng hạn ngạch phát thải, thiết lập khu vực giao hàng xanh, và giới hạn xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm. Đến năm cuối cùng, mục tiêu là hoàn tất chuyển đổi 100%. Lúc này, chính sách miễn VAT và phí trước bạ sẽ không còn, chỉ còn hỗ trợ lãi vay. Thành phố sẽ tập trung hoàn thiện pháp lý và kiểm soát khí thải, tiến tới cấm hoàn toàn xe xăng trong hoạt động dịch vụ gọi xe từ năm 2029.

Lý giải về việc không đặt mục tiêu cao hơn, khi TP HCM có hơn 8,6 triệu xe máy, Thạc sĩ Hải cho biết chủ trương kiểm soát khí thải xe máy đã được đặt ra từ lâu, nhưng nhiều phương án trước đây không thành công do thiếu phương tiện thay thế. Hiện nay, với sự phát triển của xe điện, điều kiện đã khác. Tuy nhiên, việc thay đổi thói quen tiêu dùng cần có lộ trình phù hợp.

Tài xế hãng xe công nghệ sử dụng xe điện Xanh SM trên đường phố TP HCM. Ảnh: Thanh Tùng
Xe điện công nghệ: Xu hướng mới trên đường phố TP HCM (Ảnh: Thanh Tùng). Ảnh: Internet

Việc nhắm đến 400.000 xe công nghệ được xem là bước khởi đầu hợp lý, bởi đây là nhóm dễ kiểm soát, có mức phát thải cao, và có khả năng lan tỏa nhận thức tích cực về xe điện. Dữ liệu từ các nền tảng như Grab, Be, ShopeeFood sẽ giúp thành phố dễ dàng giám sát và hỗ trợ quá trình chuyển đổi. Đề án cũng tính đến tác động sinh kế, hỗ trợ ban đầu cho 10.000 xe thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, và khuyến khích mô hình thu đổi xe cũ.

Đề án này không chỉ là nỗ lực giảm phát thải và ô nhiễm, mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho tài xế công nghệ và thúc đẩy phát triển hạ tầng xanh. Dự kiến, đề án sẽ giúp cắt giảm đáng kể lượng khí thải CO2 và bụi mịn mỗi năm, góp phần thực hiện cam kết Net Zero 2050. Ngoài ra, đề án còn thúc đẩy tái chế pin và xe cũ, tạo ra một vòng tuần hoàn kinh tế.

Thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế, Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM (HIDS), trả lời phỏng vấn VnExpress, chiều 17/7. Ảnh: Thanh Tùng
Thạc sĩ Lê Thanh Hải phỏng vấn về Kinh tế TP HCM (Ảnh: Thanh Tùng). Ảnh: Internet

Về hạ tầng, TP HCM đặt mục tiêu xây dựng 3.000 điểm sạc và đổi pin đến cuối năm 2028, ưu tiên tại các địa điểm công cộng. Đồng thời, thành phố sẽ phối hợp với ngành điện để nâng cấp lưới điện và áp dụng các biểu giá điện linh hoạt.

Lộ trình đề xuất chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện tại TP HCM. Đồ họa bởi AI
TP HCM: Lộ trình chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện (AI). Ảnh: Internet

Về sinh kế, tài xế không những không bị ảnh hưởng mà còn có thể cải thiện thu nhập nhờ tiết kiệm chi phí nhiên liệu. Thành phố cũng chuẩn bị gói hỗ trợ ban đầu cho các hộ nghèo, cận nghèo, và cam kết chính sách ưu đãi sẽ áp dụng cho cả tài xế ngoại tỉnh.

Thách thức lớn nhất trong quá trình triển khai đề án là sự phối hợp từ các nền tảng công nghệ. Để giải quyết vấn đề này, chính quyền sẽ áp dụng cơ chế pháp lý rõ ràng, ràng buộc trách nhiệm và lợi ích các bên liên quan. Đồng thời, tích hợp tính năng đặt xe điện trên ứng dụng để khuyến khích người dùng chuyển đổi và đẩy mạnh truyền thông về lợi ích của việc chuyển đổi.

Khi đề án được công bố, đã có nhiều ý kiến trái chiều. Tuy nhiên, đề án đã tính toán các phương án hỗ trợ và tái chế để đảm bảo hài hòa lợi ích, và xe xăng có thể được chuyển đổi mục đích hoặc thu đổi hợp lý. Đề án này là một phần của chiến lược kiểm soát khí thải và chuyển đổi xanh của TP HCM, và vấn đề nằm ở quyết tâm thực hiện và sự đồng thuận của toàn xã hội.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *