Theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh sẽ bị xóa bỏ chậm nhất vào năm 2026, thay vào đó là cơ chế tự kê khai và nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế.
Để thực hiện quá trình chuyển đổi này một cách hiệu quả, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam (VASS) đã đề xuất lộ trình 5 năm với 3 giai đoạn trong bản góp ý cho dự án Luật Quản lý thuế (thay thế).
Giai đoạn đầu, kéo dài khoảng hai năm, tập trung vào việc hoàn thiện pháp lý và xây dựng nền tảng kỹ thuật, bao gồm cả phần mềm kế toán. VASS đề xuất nhà nước cung cấp miễn phí phần mềm, hỗ trợ chi phí thiết bị (như máy tính bảng, Internet) và trợ cấp đào tạo kỹ năng ghi chép, kê khai cho các hộ kinh doanh nhỏ ở vùng sâu, vùng xa.
Trong giai đoạn hai (hai năm tiếp theo), việc kê khai sẽ được mở rộng bắt buộc đối với các hộ có doanh thu đạt mức nhất định, đi kèm với các ưu đãi như giảm 20-30% thuế trong năm đầu và hỗ trợ chi phí thuê kế toán. Đồng thời, cần nâng cấp hệ thống quản lý thuế tại địa phương, tích hợp nền tảng kê khai, thanh toán, nộp thuế và tiếp tục đào tạo kỹ năng tài chính số cho hộ kinh doanh.
Giai đoạn cuối cùng là chuẩn hóa và hoàn tất việc xóa bỏ chế độ thuế khoán trên toàn quốc. Hộ kinh doanh sẽ được tích hợp vào hệ thống quản lý thuế quốc gia như các doanh nghiệp nhỏ, được hỗ trợ công cụ kế toán điện tử tự động và tiếp tục hưởng ưu đãi thuế khi chuyển đổi sang doanh nghiệp. VASS cũng đề nghị nhà nước hỗ trợ tài chính cho các hộ ở vùng khó khăn, thúc đẩy chính sách bảo hiểm xã hội, tín dụng và đào tạo lao động cho các hộ đã chính thức hóa.
VASS nhấn mạnh rằng việc xóa bỏ thuế khoán là cần thiết để hiện đại hóa quản lý tài chính công, đảm bảo công bằng, minh bạch và thúc đẩy phát triển bền vững cho khu vực kinh tế tư nhân, nơi có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra 8-9 triệu việc làm. Tuy nhiên, cơ quan này cũng lo ngại về tình trạng quá tải hệ thống khi hàng triệu hộ kinh doanh cùng chuyển đổi trong giai đoạn đầu (2025-2026).
Do đó, VASS khuyến nghị đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ, đào tạo đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật và xem xét chi phí tuân thủ quy định mới để có chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp.
Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp thu các ý kiến góp ý và điều chỉnh dự thảo Luật Quản lý thuế để phù hợp với yêu cầu xóa bỏ hình thức khoán thuế từ đầu năm 2026 theo Nghị quyết 198.
Trước đó, Cục Thuế đã thông báo định hướng phân loại hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo 4 nhóm doanh thu để quản lý từ năm sau. Nhóm 1 có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử và chỉ cần ghi chép thu chi đơn giản. Nhóm 2 có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng một năm, được khuyến khích dùng hóa đơn điện tử từ năm 2027-2028 và cũng chỉ cần ghi chép đơn giản.
Nhóm 3 gồm các hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng có doanh thu 1-3 tỷ đồng, và trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ có doanh thu từ 1-10 tỷ đồng một năm, bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử và thực hiện chế độ kế toán đơn giản. Nhóm 4 là các hộ có doanh thu trên 10 tỷ đồng một năm, bắt buộc dùng hóa đơn điện tử và phải thực hiện đầy đủ chế độ kế toán theo quy định.
UBND TP Hà Nội cũng đề xuất quy định bắt buộc các hộ kinh doanh phải đăng ký tài khoản ngân hàng và sử dụng giao dịch điện tử riêng cho hoạt động kinh doanh, nhằm minh bạch nguồn thu và tạo thuận lợi cho cơ quan thuế trong việc theo dõi, xác định nghĩa vụ thuế.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu kỹ lộ trình áp dụng phù hợp, tránh gây xáo trộn hoặc quá tải cho người kinh doanh, đặc biệt ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa, nơi kinh tế còn mang tính tự cấp tự túc và người dân hạn chế tiếp cận công nghệ thông tin. Bộ này cũng kiến nghị có cơ chế loại trừ phù hợp với thực tiễn tại một số địa phương để đảm bảo tính linh hoạt trong triển khai chính sách và tránh tạo rào cản cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Bộ Tài chính cam kết sẽ đưa ra mô hình quản lý thuế phù hợp với đặc thù của hộ kinh doanh, đảm bảo minh bạch và khả thi trong triển khai thực tế sau khi tiếp thu các ý kiến đóng góp.
Admin
Nguồn: VnExpress
