Nhiều bệnh nhân thường thắc mắc về sự khác biệt giữa chỉ số huyết áp đo tại nhà và tại bệnh viện. Tại sao huyết áp ở nhà lại có xu hướng cao hơn? Liệu đây có phải là dấu hiệu của tăng huyết áp thực sự, hay do thiết bị đo không chính xác?
Bác sĩ chuyên khoa II Mai Thanh Tâm từ Bệnh viện Gia An 115 giải thích rằng, sự khác biệt này thường không phải do lỗi của máy đo. Thay vào đó, nguyên nhân chính xuất phát từ những sai sót trong quá trình đo, bao gồm tư thế, thời điểm đo và các thói quen sinh hoạt ảnh hưởng đến huyết áp.
Việc đo huyết áp không đúng cách có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Một mặt, người có huyết áp bình thường có thể bị chẩn đoán nhầm thành tăng huyết áp, gây ra lo lắng và điều trị không cần thiết. Mặt khác, và nguy hiểm hơn, những người thực sự mắc bệnh có thể không được phát hiện, dẫn đến việc điều trị không phù hợp hoặc chậm trễ. Trong khi đó, việc theo dõi huyết áp tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân tự quản lý sức khỏe và hỗ trợ bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị chính xác, đặc biệt đối với những người có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường hoặc bệnh thận.
Bác sĩ Tâm nhấn mạnh rằng huyết áp là một chỉ số rất nhạy cảm, dễ bị ảnh hưởng bởi tâm trạng và các yếu tố bên ngoài. Nếu không tuân thủ đúng quy trình đo, kết quả có thể chênh lệch đến 30 mmHg so với thực tế. Đây là một sai số đáng kể, có thể thay đổi hoàn toàn quyết định điều trị của bác sĩ.
Dưới đây là một số sai sót phổ biến có thể khiến chỉ số huyết áp đo được cao hơn so với thực tế:
* **Tư thế ngồi không đúng:** Lưng không tựa vào ghế khiến cơ thể bị căng cứng, kích thích tim đập nhanh hơn và làm tăng huyết áp.
* **Tay không có điểm tựa:** Để tay lơ lửng, cơ tay phải gồng để giữ, từ đó làm tăng huyết áp. Đặt tay quá thấp cũng dẫn đến kết quả tương tự do ảnh hưởng của trọng lực. Vị trí tay càng thấp, kháng lực càng cao, khiến huyết áp tăng.
* **Băng quấn không đúng cách:** Nếu băng quấn không được quấn chặt hoặc bị lệch, máy sẽ phải bơm áp lực cao hơn để ép động mạch, dẫn đến chỉ số huyết áp tăng sai lệch.
Ngược lại, một số sai sót có thể khiến huyết áp đo được thấp hơn so với thực tế, dẫn đến những nhận định sai lệch về tình trạng sức khỏe.
Bác sĩ Tâm lưu ý: “Sai số dù nhỏ cũng đủ làm thay đổi quyết định điều trị.” Nếu huyết áp tăng giả, bệnh nhân có thể phải dùng thêm thuốc không cần thiết. Ngược lại, nếu huyết áp giảm giả, bác sĩ có thể chủ quan và bỏ sót các nguy cơ tiềm ẩn như đột quỵ, thiếu máu cơ tim, suy tim hoặc tổn thương thận. Do đó, việc đo huyết áp đúng cách tại nhà là một phần không thể thiếu trong quá trình theo dõi và điều trị bệnh.
Để đảm bảo kết quả đo huyết áp chính xác tại nhà, hãy tuân thủ các hướng dẫn sau:
* **Chuẩn bị trước khi đo:** Chọn một phòng yên tĩnh và nghỉ ngơi ít nhất 5 phút trước khi đo. Tránh đo huyết áp sau khi uống cà phê, hút thuốc hoặc vận động gắng sức trong vòng 30-60 phút. Nên đi tiểu trước khi đo.
* **Sử dụng máy đo đạt chuẩn:** Nên sử dụng máy đo huyết áp ở bắp tay với băng quấn có kích cỡ phù hợp (chiều cao băng quấn bằng hoặc hơn 2/3 chiều dài bắp tay). Kiểm tra pin và hiệu chuẩn máy định kỳ.
* **Đảm bảo tư thế đúng:** Ngồi trên ghế có tựa lưng, đặt chân trên sàn (không bắt chéo chân), và đặt cánh tay ngang mức tim.
* **Đo đúng quy trình:** Trong lần đo đầu tiên, hãy đo huyết áp ở cả hai tay. Nếu huyết áp giữa hai tay chênh lệch hơn 10 mmHg, hãy thông báo cho bác sĩ và sử dụng cánh tay có huyết áp cao hơn làm chuẩn cho các lần đo sau.
* **Chọn thời điểm đo thích hợp:** Nên đo huyết áp hai lần mỗi ngày: vào buổi sáng sau khi thức dậy, trước khi ăn hoặc uống thuốc, và vào buổi tối trước khi đi ngủ. Mỗi lần đo hai lần, cách nhau 1-2 phút. Ghi lại kết quả và tính trung bình các lần đo, sau đó gửi cho bác sĩ điều trị. Nếu hai lần đo liên tiếp chênh lệch hơn 5 mmHg, hãy đo thêm 1-2 lần nữa và lấy số trung bình.
* **Tránh đo quá nhiều lần liên tiếp:** Việc đo quá 3-4 lần liên tục có thể gây ra sự chênh lệch do tâm lý hoặc kích thích vùng cánh tay.
Admin
Nguồn: VnExpress
