Tang lễ trang trọng tiễn đưa người nghệ sĩ tài hoa Lê Thiết Cương về nơi an nghỉ cuối cùng, diễn ra trong buổi sáng mưa lạnh. Sự ra đi của ông để lại niềm tiếc thương vô hạn trong lòng gia đình, bạn bè và những người yêu mến nghệ thuật.
Trong những ngày cuối đời, họa sĩ Lê Thiết Cương đã thể hiện ý chí kiên cường, như lời con trai cả Lê Nguyên Nhật kể lại: “Bố được rất nhiều người yêu thương và sẽ chiến đấu vì những người yêu thương bố”. Anh cùng em trai đã tận tâm lo liệu hậu sự cho cha, luôn tâm niệm lời dặn dò của ông: “Hãy mở lòng, bố chỉ sợ các con không có nhiều bạn bè”. Họa sĩ trút hơi thở cuối cùng vào ngày 17/7 sau một thời gian chiến đấu với căn bệnh ung thư.
Phút mặc niệm diễn ra xúc động với tiếng sáo du dương của nghệ sĩ Lê Thư Hương, qua bản nhạc Siciliano của Sebastian Bach, tác phẩm mà sinh thời họa sĩ Lê Thiết Cương vô cùng yêu thích. Nhiều người bạn, đồng nghiệp không kìm được nước mắt khi nhớ về ông.
Trong điếu văn, ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã khái quát về Lê Thiết Cương bằng những từ ngữ đầy trân trọng: một người nghệ sĩ nhẹ nhàng, uyển chuyển trong Phật pháp và Kinh Dịch, nhưng đồng thời cũng đầy ngang ngạnh và cá tính. Ông luôn quảng giao, đặc biệt yêu thương và bảo vệ những nghệ sĩ trẻ có lối đi riêng, đồng thời trăn trở về những thân phận nghệ sĩ còn nhiều vất vả. Theo lời ông Lương Xuân Đoàn, Lê Thiết Cương là người luôn chọn con đường thẳng, âm thầm bước đi theo lời Phật dạy, không ngại ngần thể hiện sự ngông nghênh trong nghệ thuật, từ “Đồng dao” đến “Một và Tối giản”.
Ông Vi Kiến Thành, nguyên Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, đánh giá cao tinh thần khổ luyện của Lê Thiết Cương trong việc theo đuổi phong cách tối giản. Ông cho rằng chủ nghĩa này phù hợp với tư duy triết học Á Đông, đòi hỏi họa sĩ phải không ngừng rèn giũa hình và nét. Ông Thành cũng nhớ về Lê Thiết Cương như một người đam mê nhiều lĩnh vực, từ hội họa, văn chương đến xuất bản, và luôn nỗ lực để đạt được thành công ở mỗi lĩnh vực đó.
Hơn hết, bạn bè và đồng nghiệp nhớ về Lê Thiết Cương như một người kỷ luật, tài hoa và luôn hướng tới sự tối giản trong cả cuộc sống và công việc. Gần nửa thế kỷ miệt mài lao động nghệ thuật, ông luôn khao khát tìm kiếm cái đẹp trong cả nghệ thuật và cuộc sống.
Tang lễ được gia đình chăm chút tỉ mỉ, thể hiện phong cách quen thuộc của người họa sĩ. Di ảnh là bức chân dung ông đứng trước toan trắng, tay cầm bút vẽ. Không gian tang lễ vang vọng những giai điệu giao hưởng của Bach, Chopin, Beethoven, được chọn từ những đĩa nhạc mà ông yêu thích. Trong những ngày cuối đời tại bệnh viện, âm nhạc và thi ca là nguồn an ủi, giúp ông quên đi nỗi đau thể xác.
Hoa sen và hoa hồng, hai loài hoa mà Lê Thiết Cương yêu thích, được trang trí trang trọng quanh bàn thờ và áo quan. Vốn là người mộ đạo Phật, ông đã vẽ rất nhiều tranh về hoa sen. Những ngày cuối đời, ông được trở về căn nhà thân yêu trên phố Lý Quốc Sư, Hà Nội, nằm tĩnh lặng trong vòng tay mẹ, trong căn phòng ngát hương hoa hồng.
Trên bàn viết sổ tang, gia quyến trân trọng đặt hoa tươi và tờ báo có bài viết “Đã dừng lại một hành trình” của báo Đẹp, khép lại bằng câu: “Đa tài, kiến tạo cái đẹp bằng nhiều con đường, Lê Thiết Cương là bạn hữu của nhiều giới và là một con người sống nghĩa tình, có chiều sâu văn hóa. Hành trình của Đẹp nơi anh đã dừng lại với sự nghiệt ngã của số phận, nhưng cái Đẹp mà Lê Thiết Cương – vẫn còn ở lại”.
Đông đảo bạn bè trong giới hội họa, văn học, cùng hàng xóm, bạn học cũ và những người yêu mến tranh của ông đã đến tiễn đưa người nghệ sĩ tài hoa về nơi an nghỉ cuối cùng. Tất cả đều nhớ về một Lê Thiết Cương hào sảng, trượng nghĩa và đầy kiêu hãnh của một người nghệ sĩ tài hoa.
Nhà thơ Như Bình, một người bạn của họa sĩ, đã viết những dòng thơ xúc động trong sổ tang:
“Cương ơi
khóc anh một giọt thủy tinh
khóc anh một bình ngọc vỡ
sắc như lưỡi dao oan
rơi trên lá cỏ
khóc anh một miền sen chết gục
hoang tàn mùa hạ vừa đi”.
Lê Thiết Cương sinh năm 1962, trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, cha là biên kịch, nhà thơ Lê Nguyên và mẹ là nhà quay phim Đỗ Phương Thảo. Ông theo học tại trường Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội từ năm 1985 đến năm 1990. Trong gần 40 năm theo đuổi hội họa, ông đã tạo dựng một phong cách tối giản độc đáo, được thực hành và thể nghiệm qua nhiều hình thức biểu đạt khác nhau.
Ngoài hội họa, Lê Thiết Cương còn thành công trong nhiều lĩnh vực khác như nhiếp ảnh, điêu khắc, kiến trúc và thiết kế. Ông đã tham gia nhiều triển lãm trong và ngoài nước, làm giám tuyển cho nhiều sự kiện nghệ thuật, và có tác phẩm được lưu giữ trong bộ sưu tập của Bảo tàng Quốc gia Singapore. Ông cũng là một nhà phê bình nghệ thuật sắc sảo, với các cuốn sách “Thấy” (2017) và “Trò chuyện với hội họa” (2025). Trước khi qua đời, ông đã hoàn thành cuốn tản văn mới và chuẩn bị cho một triển lãm cá nhân.
Admin
Nguồn: VnExpress
