Chứng “nghiện” trà sữa đang ngày càng phổ biến, kéo theo nhiều hệ lụy về sức khỏe cho giới trẻ. Nhiều người, ban đầu chỉ coi trà sữa như một món giải khát vô hại, nhưng sau một thời gian dài tiêu thụ thường xuyên đã phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Ngân, một nhân viên văn phòng tại TP.HCM, đã duy trì thói quen uống 3-4 ly trà sữa mỗi tuần trong suốt 3 năm làm việc. Cô thường chọn ly lớn với lượng đường tối đa và nhiều trân châu, xem đó như một cách để giải tỏa căng thẳng sau giờ làm. Tuy nhiên, gần đây, cô nhận thấy cân nặng tăng không kiểm soát, cơ thể thường xuyên mệt mỏi và khát nước. Kết quả kiểm tra tại Bệnh viện Y Dược TP.HCM cho thấy chỉ số đường huyết của cô ở mức báo động, tiềm ẩn nguy cơ mắc tiểu đường type 2. Bác sĩ cảnh báo, lượng đường fructose quá cao trong trà sữa, kết hợp với lối sống ít vận động, chính là nguyên nhân gây ra tình trạng này. Ngân chia sẻ: “Tôi thực sự sốc khi biết mình có nguy cơ tiểu đường chỉ vì thói quen uống trà sữa mà tôi nghĩ là vô hại.”
Tương tự, Mai, một nhân viên ngân hàng tại Tây Ninh, từng tự hào về vóc dáng cân đối của mình. Nhưng chỉ sau ba năm “nghiện” trà sữa, cô đã tăng 12kg và được chẩn đoán béo phì. Áp lực công việc khiến Mai thường xuyên cảm thấy “buồn miệng” vào cuối giờ chiều. Cô tìm đến trà sữa cỡ lớn, thêm trân châu mật ong và kem cheese để “thưởng thức trọn vẹn”. Đến khi quần áo không còn vừa vặn, cơ thể mệt mỏi kéo dài và huyết áp tăng cao, Mai mới đi khám và nhận kết luận béo phì cấp độ hai. Cô buộc phải thay đổi chế độ ăn uống và tăng cường luyện tập. “Tôi không ngờ chỉ vài ly trà sữa mỗi tuần lại khiến mình ra nông nỗi này,” Mai bộc bạch. Hiện tại, Mai đã bắt đầu ăn nhiều rau xanh, hạn chế cơm và giảm tần suất uống trà sữa xuống còn 2-3 lần mỗi tuần, dù cô biết lượng đường nạp vào cơ thể vẫn vượt quá mức cho phép.
Tiến sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết ông thường xuyên khám và điều trị cho những người trẻ tuổi mắc bệnh tiểu đường, rối loạn mỡ máu và béo phì. Nguyên nhân chủ yếu là do thói quen tiêu thụ thức ăn nhanh, trong đó có trà sữa. “Có những cháu mới 9 tuổi đã bị mỡ máu, mới 11-12 tuổi mà cân nặng đã lên đến 90-100 kg, tất cả đều vì uống trà sữa thường xuyên”, ông Hưng nói.
Theo bác sĩ Phan Thái Tân, HLV dinh dưỡng, nhiều bạn trẻ tâm sự rằng họ thèm trà sữa khi “buồn miệng”. Đây không phải là tình trạng đói bụng sinh lý mà thường xuất phát từ nhu cầu cảm xúc hoặc thói quen. “Khi nói ‘buồn miệng’, con người thường cảm thấy muốn ăn hoặc nhâm nhi một thứ gì đó, dù cơ thể không thực sự cần năng lượng, chỉ để giải khuây, bận rộn hoặc làm dịu cảm giác nhàm chán, căng thẳng”, bác sĩ Tân nhận định.
Trà sữa du nhập vào Việt Nam từ năm 2002 và nhanh chóng trở thành thức uống được giới trẻ ưa chuộng. Theo báo cáo năm 2022 của Momentum Works và qlub, người tiêu dùng Đông Nam Á chi 3,66 tỷ USD mỗi năm cho trà sữa. Trong đó, Việt Nam đứng thứ ba khu vực với quy mô thị trường đạt 8.500 tỷ đồng, và trà sữa là món đồ uống được ưa chuộng thứ hai (23%), chỉ sau cà phê. Đối tượng chính mua trà sữa là nữ giới, trong độ tuổi từ 15-22 (chiếm 35%).
Thạc sĩ dinh dưỡng Trương Nhật Khuê Tường, Đại học Y Dược TP.HCM, giải thích rằng một ly trà sữa thông thường bao gồm trà, sữa, trân châu, thạch, bánh flan và đường, cung cấp một lượng lớn năng lượng cho cơ thể. Một ly trà sữa khoảng 500ml có thể chứa từ 300-500 kcal, tương đương với một tô phở. Bà Tường cũng cảnh báo rằng nhiều loại trà sữa sử dụng bột màu và hương liệu nhân tạo không rõ liều lượng, tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương gan và thận. Chất béo trong kem hay bột béo của trà sữa thường là chất béo chuyển hóa (trans fat), làm tăng cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu và ảnh hưởng đến hệ tim mạch. Caffeine trong trà sữa cũng có thể gây khó ngủ nếu uống vào buổi tối. Đặc biệt, trà sữa ẩn chứa nguy cơ cao gây béo phì và tiểu đường, thậm chí ảnh hưởng đến chất lượng sinh sản ở nam giới. “Nhiều người một ngày uống 2 đến 3 ly trà sữa là quá nhiều”, bà Tường nhận định.
Bác sĩ Tân bổ sung thêm rằng việc uống trà sữa thường xuyên, kéo dài còn dễ làm tăng mỡ nội tạng, mỡ gan, tăng đề kháng insulin dẫn đến tiền tiểu đường, rối loạn mỡ máu và gan nhiễm mỡ. Một ly trà sữa có thể cung cấp lượng calo tương đương hoặc thậm chí hơn một bữa ăn chính nếu có nhiều topping, nhưng lại không gây cảm giác no thực sự vì đây là đường lỏng. Calo từ đường lỏng không kích hoạt tốt các hormone báo no, khiến cơ thể nhanh chóng thèm ăn thêm. “Đây chính là cái bẫy khiến nhiều bạn trẻ vừa uống trà sữa xong vẫn đi ăn lẩu, ăn buffet tiếp như chưa có gì vào bụng”, ông Tân chỉ ra.
Vị ngọt đậm và chất béo công nghiệp trong trà sữa kích thích sản sinh dopamine trong não bộ, tạo cảm giác sung sướng và dễ chịu tức thì. Não bộ ghi nhận trải nghiệm “hạnh phúc nhanh chóng” này, hình thành thói quen thèm lặp lại – một dạng “nghiện đường” có cơ chế gần giống như nghiện nicotine hay cồn. Đường đơn thừa thãi là nguồn thức ăn yêu thích của các vi khuẩn xấu trong ruột, gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, rối loạn miễn dịch, tiêu hóa và tăng viêm mãn tính nền.
Các bác sĩ khuyến cáo, nếu muốn uống trà sữa mà không ảnh hưởng đến sức khỏe, nên hạn chế dần số lượng uống trong một tuần, giảm lượng đường và sữa, chọn size vừa và nhỏ, mua trà sữa có nguồn gốc uy tín, và tích cực hoạt động thể chất. Bạn cũng có thể tự nấu trà sữa tại nhà bằng các nguyên liệu tự nhiên và lành mạnh hơn.
Ngân, sau một thời gian vật vã vì cơn thèm, đã biết cách lấy lại cân bằng bằng cách tự pha trà uống theo công thức được khuyên. Sau ba tháng, cô đã bỏ hẳn trà sữa và kiểm soát đường huyết ổn định. Mai, nhờ luyện tập thể thao và ăn uống khoa học, đã quay về vóc dáng ban đầu, các chỉ số sức khỏe cải thiện. Thỉnh thoảng, cô vẫn uống trà sữa, nhưng đã “cắt được cơn nghiện”, luôn yêu cầu giảm lượng đường và tập gym để đốt calo sau khi uống.
Admin
Nguồn: VnExpress
