Ngày 22/5 vừa qua, Bộ trưởng An ninh Nội địa Hoa Kỳ, bà Kristi Noem, đã ban hành quyết định thu hồi giấy phép của Chương trình Sinh viên và Trao đổi Du học (SEVP) đối với Đại học Harvard, có hiệu lực ngay lập tức. SEVP là cơ chế cho phép các trường đại học ở Mỹ tuyển sinh và đào tạo sinh viên quốc tế theo diện thị thực du học.
Theo bà Noem, quyết định này xuất phát từ việc Harvard “nhiều lần từ chối cung cấp thông tin cần thiết cho Bộ An ninh Nội địa (DHS), duy trì một môi trường học đường không an toàn, thù địch đối với sinh viên Do Thái, và áp dụng các chính sách DEI (đa dạng, công bằng, hòa nhập) mang tính phân biệt chủng tộc”.
Tuy nhiên, Chủ tịch Đại học Harvard, ông Alan Garber, đã bác bỏ những cáo buộc này, khẳng định trường luôn tuân thủ các yêu cầu của chính quyền Tổng thống Donald Trump theo đúng quy định pháp luật. Ông Garber mô tả các động thái này là “vô cớ và phi pháp”.
Đáp lại, ngày 23/5, Harvard đã đệ đơn kiện lên tòa án liên bang tại thành phố Boston, bang Massachusetts, để phản đối quyết định của Bộ An ninh Nội địa. Đơn kiện dài 72 trang, với nguyên đơn là ông Garber và các thành viên của Đại học Harvard, trong khi bị đơn là một loạt quan chức chính phủ Hoa Kỳ, bao gồm Bộ trưởng DHS Noem, quyền giám đốc Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) Todd Lyons, Bộ trưởng Tư pháp Pamela Bondi, Ngoại trưởng Marco Rubio, cùng các quan chức phụ trách chương trình SEVP.
Trong đơn kiện, Harvard nhấn mạnh rằng trong hơn 70 năm qua, trường đã được chính quyền liên bang cấp phép tiếp nhận sinh viên quốc tế thông qua các chương trình thị thực như F-1 và J-1. Trường đã xây dựng chương trình giảng dạy phù hợp, đầu tư hàng triệu đô la để thu hút những sinh viên tài năng nhất và hòa nhập họ vào cộng đồng Harvard.
Harvard cũng lưu ý rằng, trong suốt thời gian này, chưa từng có chính quyền nào đe dọa tước giấy phép SEVP của trường, cho đến khi sự việc bắt đầu thay đổi từ giữa tháng 4. Cụ thể, ngày 16/4, bà Noem đã gửi thư yêu cầu Harvard cung cấp toàn bộ thông tin về từng du học sinh có thị thực tại 13 trường thành viên của đại học trong vòng 10 ngày làm việc. Bà cảnh báo rằng nếu Harvard không thực hiện yêu cầu này trước ngày 30/4, trường sẽ “tự nguyện rút khỏi SEVP và không thể kháng cáo”.
Theo đơn kiện, mặc dù đây là một yêu cầu chưa từng có tiền lệ, Harvard đã nhanh chóng thu thập thông tin mà trường lưu trữ hoặc có thể tiếp cận. Ngày 30/4, Harvard đã chuyển các thông tin này cho DHS, và đến ngày 14/5, trường tiếp tục bổ sung thông tin theo yêu cầu tiếp theo từ DHS. Tuy nhiên, ngày 22/5, DHS lại cho rằng phản hồi từ Harvard là “chưa đủ” mà không đưa ra bất kỳ giải thích nào thêm, và quyết định thu hồi giấy phép SEVP.
Harvard cáo buộc rằng quyết định của chính quyền Tổng thống Trump là “sự vi phạm trắng trợn Tu chính án Thứ nhất”, vốn bảo vệ quyền tự do ngôn luận và học thuật. Theo Harvard, quyết định thu hồi SEVP đồng nghĩa với việc chính quyền ông Trump đã xâm phạm “quyền tự do học thuật được hiến pháp bảo vệ” của trường.
Ngoài ra, Harvard còn cáo buộc rằng quyết định này vi phạm điều khoản về Quy trình Tố tụng và Đạo luật Thủ tục Hành chính (APA) được quy định trong Tu chính án Thứ 5 và Tu chính án Thứ 14, bảo vệ người dân khỏi việc bị tước đoạt quyền cơ bản mà không có quy trình pháp lý phù hợp. APA quy định một lộ trình thời gian cụ thể để các cơ quan liên bang soạn thảo nguyên tắc và áp dụng các biện pháp trừng phạt hành chính đối với các cá nhân, tổ chức vi phạm.
Harvard cho rằng chính quyền ông Trump đã vi phạm quyền được xét xử công bằng của trường vì không thông báo đầy đủ các căn cứ thu hồi SEVP và cơ hội để xử lý, không tiết lộ bằng chứng mà giới chức dựa vào để ra quyết định, và từ chối cho trường cơ hội phản hồi các cáo buộc.
Harvard cũng liệt kê lại các sự kiện từ ngày 31/3, khi căng thẳng với chính quyền ông Trump bắt đầu leo thang, bắt đầu bằng cảnh báo từ Bộ Giáo dục Mỹ rằng họ sẽ đánh giá lại khoản tài trợ 8,7 tỷ USD cho trường, trong nỗ lực của Nhà Trắng “nhằm giải quyết làn sóng bài xích Do Thái”.
Ba ngày sau, Nhóm liên ngành Chống tư tưởng bài xích Do Thái (JTFCAS) đã gửi thư liệt kê những yêu cầu cải cách mà Harvard cần thực hiện. Đến ngày 11/4, JTFCAS lại gửi tiếp một bức thư yêu cầu trường thực hiện thêm các cải cách.
“Khi Harvard tuyên bố từ chối thỏa hiệp vào ngày 14/4, chính quyền đã lập tức trả đũa,” trường cho biết. “Chỉ vài giờ sau, chính quyền Trump đã đóng băng 2,2 tỷ USD tài trợ liên bang cho các nghiên cứu quan trọng.” DHS cũng hủy một gói tài trợ trị giá 2,7 tỷ USD cho trường.
“Tất cả những điều này cho thấy việc thu hồi SEVP chỉ là một phần trong chiến dịch trả đũa quy mô lớn hơn của chính quyền liên bang nhằm vào Harvard,” theo đơn kiện.
Harvard cũng nêu ra những tác động tiềm ẩn từ việc bị thu hồi SEVP, như việc trường phải hủy việc nhập học của hàng nghìn sinh viên, đẩy “vô số chương trình học thuật, nghiên cứu tại phòng thí nghiệm, phòng khám và các khóa học” vào tình trạng hỗn loạn, chỉ vài ngày trước lễ tốt nghiệp năm 2025, và làm gián đoạn nghiêm trọng hoạt động thường ngày của trường.
Harvard cho rằng quyết định này sẽ ảnh hưởng đến vị thế cạnh tranh của trường trong việc thu hút nhân tài quốc tế. Theo số liệu thống kê của trường, Đại học Harvard đã tuyển sinh gần 6.800 sinh viên quốc tế trong năm học hiện tại, tương đương 27% tổng số sinh viên.
“Nếu không có sinh viên quốc tế, Harvard không còn là Harvard,” đơn kiện nhấn mạnh. Harvard cũng gửi kiến nghị yêu cầu thẩm phán lập tức chặn quyết định của bà Noem.
Vài giờ sau khi Harvard đệ đơn kiện, thẩm phán liên bang Allison Burroughs ở bang Massachusetts đã quyết định chặn tạm thời lệnh cấm tuyển sinh viên quốc tế đối với Harvard. Quyết định này thường có thời hạn một tuần, trừ khi thẩm phán có phán quyết sơ bộ để gia hạn thành “trong thời gian chờ giải quyết vụ kiện”.
Bà Burroughs đã lên lịch tổ chức một cuộc họp từ xa vào ngày 27/5 và một phiên điều trần tại tòa ở Boston vào ngày 29/5 để cân nhắc có ra phán quyết sơ bộ hay không. Nếu không, chính quyền Trump có thể sẽ lại hủy giấy phép SEVP của Harvard.
Theo chuyên gia pháp lý Elie Honig của CNN, “Mọi thứ lúc này tạm thời trở về nguyên trạng. Harvard có thể tiếp tục tuyển du học sinh. Nhưng vấn đề lớn hơn vẫn cần được giải quyết tại tòa án”.
Eric Freedman, giáo sư Trường Luật Hofstra, đánh giá vụ kiện của Harvard “có cơ sở pháp lý mạnh mẽ và mang lại lợi ích cho công chúng”. Ông cho biết: “Chính quyền liên bang ra tuyên bố thì dễ, nhưng đưa ra các bằng chứng trước tòa để chứng minh họ đã tuân thủ luật pháp lại không đơn giản”.
Stephen Yale-Loehr, cựu giáo sư về luật nhập cư tại Đại học Cornell, nhận định: “Tôi nghĩ Harvard sẽ thắng kiện”.
Trong khi đó, Nhà Trắng vẫn giữ quan điểm cho rằng các thẩm phán không nên can thiệp vào các động thái hành pháp của chính quyền.
Abigail Jackson, phát ngôn viên Nhà Trắng, tuyên bố: “Người dân Mỹ bầu Tổng thống Trump, không phải một thẩm phán địa phương ngẫu nhiên với nghị trình theo khuynh hướng tự do, để điều hành đất nước. Những thẩm phán không được bầu này không có quyền chặn chính quyền liên bang thực hiện quyền hợp pháp liên quan đến chính sách nhập cư và an ninh quốc gia”.
Admin
Nguồn: VnExpress
