Viêm đa dây thần kinh là tình trạng nhiều dây thần kinh bị tổn thương đồng thời, thường bắt đầu ở các chi như bàn tay, bàn chân, sau đó lan dần lên trên và có xu hướng đối xứng ở cả hai bên cơ thể. Bệnh có thể ảnh hưởng đến nhiều khu vực khác nhau của hệ thần kinh ngoại biên hoặc các dây thần kinh sọ.
Bác sĩ chuyên khoa I Đỗ Thị Thu Hằng từ Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, giải thích rằng hệ thần kinh ngoại biên đóng vai trò như một “mạng lưới dây điện,” truyền tải tín hiệu cảm giác và vận động giữa não bộ và toàn bộ cơ thể. Khi hệ thống này bị tổn thương, chức năng dẫn truyền bị rối loạn, khiến người bệnh mất dần khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi lại, cầm nắm. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể dẫn đến teo cơ.
Triệu chứng sớm và điển hình nhất của viêm đa dây thần kinh là cảm giác tê bì. Bệnh nhân thường cảm thấy như có kim châm hoặc kiến bò ở bàn tay hoặc bàn chân, đặc biệt là khi nghỉ ngơi. Cảm giác này ban đầu thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua. Theo thời gian, cảm giác tê lan dần lên cẳng tay, cẳng chân, vùng đùi và vai, có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tháng mà không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi hoặc xoa bóp.
Trong nhiều trường hợp, người bệnh còn xuất hiện cảm giác nóng rát, bỏng buốt ở lòng bàn chân như đang đi trên than hồng, hoặc đau như dao đâm, điện giật từng đợt. Bác sĩ Hằng cho biết, những cơn đau thần kinh kiểu này thường trở nên dữ dội hơn vào ban đêm, gây mất ngủ và dễ bị nhầm lẫn với đau xương khớp hoặc đau cơ.
Một số bệnh nhân có thể cảm thấy tay yếu, khó cầm chắc ly nước hoặc mở nắp chai, đi lại trở nên nặng nề, khó nhấc chân khi bước. Một dấu hiệu khác là hiện tượng “bàn chân rũ” – người bệnh đi lại với dáng đi kéo lê một chân, dễ vấp ngã. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng yếu cơ sẽ lan rộng, ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc bản thân, làm việc và sinh hoạt. Ở mức độ nặng hơn, người bệnh có thể mất cảm giác đau, nóng, lạnh, ví dụ như chạm vào nước sôi mà không thấy bỏng, không cảm thấy đau dù bị trầy xước hoặc va đập, mất định hướng về tư thế cơ thể, dễ mất thăng bằng khi đi lại.
Một số người bệnh có thể gặp phải rối loạn thần kinh tự chủ, dẫn đến khô da, thay đổi sắc tố da ở vùng tay chân, đổ mồ hôi bất thường, huyết áp tụt mạnh khi đứng dậy, rối loạn tiêu hóa hoặc tiểu tiện không kiểm soát. Những biểu hiện này rất dễ bị bỏ sót hoặc nhầm lẫn với các bệnh nội khoa khác nếu không được nhận diện đúng.
Viêm đa dây thần kinh có thể phát sinh do nhiều nguyên nhân, bao gồm biến chứng của bệnh đái tháo đường, thiếu vitamin nhóm B (đặc biệt là B12), nhiễm trùng, bệnh tự miễn, tác dụng phụ của thuốc, lạm dụng rượu bia kéo dài, hoặc do yếu tố di truyền. Các bệnh lý ác tính như ung thư, u lympho hoặc các bệnh lý thần kinh hiếm gặp như amyloidosis cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Bác sĩ Hằng khuyến cáo những người có các biểu hiện như tê bì kéo dài, đau kiểu thần kinh, yếu cơ hoặc dáng đi bất thường nên đến khám tại khoa Thần kinh ở các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị sớm, từ đó phòng ngừa các biến chứng có thể xảy ra.
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể thực hiện đo điện cơ (EMG) để xác định mức độ và vị trí tổn thương của các dây thần kinh, từ đó phân biệt các thể bệnh và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Các xét nghiệm máu để tìm nguyên nhân nền (như đường huyết, chức năng gan thận, định lượng vitamin, miễn dịch học…), chụp MRI, và chọc dịch não tủy cũng có thể được chỉ định.
Admin
Nguồn: VnExpress
