Năm 2024 đánh dấu bước ngoặt lớn trong cuộc đời Sabin Kumar Chettri, một tài xế taxi tại Kathmandu, khi anh quyết định bán chiếc xe chạy xăng đã gắn bó gần một thập kỷ để chuyển sang sử dụng xe điện (EV). Quyết định này xuất phát từ những trăn trở về chi phí bảo dưỡng leo thang, thuế cao và giá nhiên liệu không ngừng tăng.
Chettri không đơn độc, anh là một trong những người tiên phong của phong trào giao thông xanh đang lan tỏa mạnh mẽ tại Nepal. Anh chia sẻ: “Công nghệ xe điện ngày càng hoàn thiện, tôi muốn trải nghiệm sớm những lợi ích mà nó mang lại”.
Mỗi ngày, Chettri di chuyển khoảng 130 km và thu nhập khoảng 11.000 rupee (tương đương hơn 2 triệu đồng). Chi phí sạc xe chỉ khoảng 500 rupee (khoảng 95.000 đồng). Anh không còn phải lo lắng về việc tìm trạm sạc bởi chúng đã xuất hiện phổ biến, cứ 50-100 km lại có một trạm. Thêm vào đó, các hãng xe điện còn cung cấp dịch vụ bảo dưỡng miễn phí trong 160.000 km đầu tiên, giúp anh tiết kiệm đáng kể chi phí.
Nepal đang chứng kiến sự bùng nổ của xe điện. Nếu như năm 2020, cả nước chỉ có khoảng 250 xe điện thì đến năm 2024, con số này đã vượt quá 13.000. Xe điện hiện chiếm tới 76% tổng số xe du lịch và một nửa số xe thương mại hạng nhẹ được bán ra. Một sự thay đổi ngoạn mục so với 5 năm trước, khi thị phần xe điện gần như bằng không. Hiện tại, thị phần xe điện của Nepal chỉ đứng sau Na Uy, Singapore và Ethiopia, trong khi mức trung bình toàn cầu năm 2024 là 20%.
Sự chuyển dịch mạnh mẽ này là một phần trong chiến lược quốc gia nhằm giảm phát thải carbon và thay đổi diện mạo giao thông đô thị.
Ông Suresh Shrestha, kỹ sư cấp cao tại Bộ Cơ sở hạ tầng và Giao thông Nepal (MoPIT), cho biết nhu cầu chuyển sang xe điện của người tiêu dùng tăng cao là nhờ mức thuế ưu đãi hơn so với xe động cơ đốt trong.
Chính phủ Nepal đặt mục tiêu đầy tham vọng: Đến năm 2030, 90% xe cá nhân và 60% xe công cộng bốn bánh bán ra phải là xe điện. “Để đạt được mục tiêu này, chính phủ đang giảm thuế quan, đầu tư vào hệ sinh thái xe điện bằng cách cải thiện cơ sở hạ tầng và khai thác tối đa nguồn thủy điện dồi dào của đất nước”, ông Shrestha nhấn mạnh.
Kathmandu thường xuyên góp mặt trong danh sách những thành phố ô nhiễm nhất thế giới. Nồng độ bụi mịn PM2.5 cao gấp 20 đến 35 lần so với mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Khí thải từ 1,75 triệu phương tiện, cháy rừng, khói từ các lò gạch, bụi công trình và đốt rác thải ngoài trời tạo thành một lớp sương mù độc hại, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe người dân. Theo Ngân hàng Thế giới, ô nhiễm không khí gây ra khoảng 26.000 ca tử vong mỗi năm tại Nepal.
Trong bối cảnh đó, xe điện nổi lên như một giải pháp đầy hứa hẹn. Anh Suman Maharjan, một đại lý xe điện ở Kathmandu, chia sẻ: “Xe điện không gây ô nhiễm và hoạt động rất êm ái. Khách hàng ngày càng quan tâm đến vấn đề môi trường và mong muốn tiết kiệm chi phí nhiên liệu, bảo dưỡng”. Trong vòng 6 tháng, đại lý của anh đã bán được 125 chiếc xe điện và nhận đặt cọc thêm 250 chiếc.
Mặc dù vậy, Nepal vẫn còn khá non trẻ trong lĩnh vực công nghệ xe điện và phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nguồn nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ. Chính phủ Nepal đang tích cực hợp tác với các đối tác quốc tế để duy trì đà tăng trưởng. “Chúng tôi vẫn còn những thách thức về tiêu chuẩn nhập khẩu và thiếu hụt kỹ thuật viên lành nghề”, ông Shrestha thừa nhận.
Ngân hàng Thế giới đang nghiên cứu tính khả thi của việc chuyển đổi xe động cơ đốt trong sang xe điện. Các đối tác quốc tế như Cơ quan Hành động Giảm thiểu, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) và Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu (GGGI) cũng hỗ trợ Nepal đào tạo kỹ thuật viên và mở rộng khả năng tiếp cận các khoản vay mua xe điện.
Ông Shrestha tin rằng việc khai thác nguồn thủy điện dồi dào có thể cung cấp nguồn năng lượng sạch cần thiết để thúc đẩy việc sử dụng xe điện trên quy mô lớn.
Nhiều quốc gia trên thế giới đang nỗ lực điện khí hóa đội xe, nhưng động lực của Nepal có phần đặc biệt hơn nhờ nguồn năng lượng dồi dào từ các con sông bắt nguồn từ dãy Himalaya. Chính phủ Nepal đã đầu tư mạnh mẽ vào thủy điện và cơ sở hạ tầng lưới điện, tạo ra nguồn điện giá rẻ và thân thiện với môi trường.
Tuy nhiên, giá xe điện vẫn còn là một rào cản lớn đối với người dân ở một quốc gia có GDP bình quân đầu người chỉ khoảng 1.400 USD. Để giải quyết vấn đề này, chính phủ đã triển khai nhiều biện pháp khuyến khích.
Năm 2021, chính phủ áp dụng mức thuế hải quan và thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe điện ở mức tối đa 40%, thấp hơn nhiều so với mức 180% áp dụng cho xe chạy xăng dầu. Nhờ đó, một chiếc SUV Hyundai phiên bản điện có giá dưới 38.000 USD, trong khi phiên bản chạy xăng có giá khoảng 40.000 USD.
Cơ quan Điện lực Nepal đã xây dựng 62 trạm sạc và cho phép người dân tự do xây dựng trạm sạc, đồng thời áp dụng mức thuế gần như bằng không đối với việc nhập khẩu thiết bị và tặng máy biến áp – một bộ phận đắt tiền. Chính phủ cũng định giá điện cho các trạm sạc thấp hơn giá thị trường, khiến chi phí sạc điện rẻ hơn tới 15 lần so với chi phí đổ xăng.
Điều này đã tạo ra một mô hình kinh doanh hấp dẫn cho các khách sạn, nhà hàng và doanh nghiệp ven đường, thúc đẩy họ tự lắp đặt trạm sạc. Hiện tại, các doanh nghiệp đã lắp đặt khoảng 1.200 bộ sạc và hàng nghìn bộ khác có thể đã được lắp đặt tại nhà riêng.
“Nepal đang đi đầu trong việc áp dụng xe điện và chủ động cắt giảm khí thải carbon. Với nguồn thủy điện sạch dồi dào, Nepal có vị thế lý tưởng để dẫn đầu quá trình chuyển đổi sang giao thông bền vững”, ông Shrestha khẳng định.
Admin
Nguồn: VnExpress
