Mùa hè là thời điểm trẻ em thường xuyên vui chơi, bơi lội tại các ao hồ, sông suối, hoặc bể bơi, kéo theo nguy cơ đuối nước tiềm ẩn. Tình trạng này xảy ra khi nước tràn vào đường hô hấp và phổi, cản trở quá trình trao đổi khí, dẫn đến thiếu oxy cung cấp cho các tế bào. Bác sĩ chuyên khoa I Phan Tuấn Trọng, công tác tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, đã chia sẻ những hướng dẫn quan trọng về cách xử trí và sơ cứu khi gặp trẻ bị đuối nước.
Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu bị chìm, việc đầu tiên là tìm cách đưa trẻ vào bờ một cách an toàn. Có thể sử dụng dây, sào dài, bè, hoặc phao để hỗ trợ. Nếu trẻ còn tỉnh táo và có thể vùng vẫy, hãy ném một đầu dây hoặc gậy để trẻ bám vào và kéo vào bờ. Trong trường hợp trẻ nhỏ hoặc đã bất tỉnh, người có kỹ năng bơi lội nên tiếp cận và kéo trẻ vào bờ, giữ tư thế mặt và cổ hướng lên trên để tránh nước tràn vào đường thở. Nếu không biết bơi, hãy nhanh chóng kêu gọi sự hỗ trợ từ những người xung quanh.
Khi tiếp cận trẻ đuối nước, cần tiếp cận từ phía sau, túm lấy tóc hoặc cổ áo và kéo nạn nhân về phía sau, luôn giữ cho mặt và cổ hướng lên trên. Khi đưa được trẻ vào bờ, hãy đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng khô ráo, đánh giá tình trạng ý thức và tiến hành hồi sức tim phổi (CPR) ngay lập tức. Đồng thời, gọi cấp cứu 115 để được hỗ trợ y tế chuyên nghiệp.
Bác sĩ Trọng lưu ý một sai lầm thường gặp là sau khi hồi sức tim phổi, nhiều người cho rằng trẻ có nước trong bụng và dốc ngược trẻ lên, chạy xung quanh với hy vọng tống nước ra ngoài. Hành động này vô tình làm gián đoạn quá trình hồi sức, kéo dài thời gian não thiếu oxy, gây tổn thương não nghiêm trọng. Đã có trường hợp trẻ nhập viện trong tình trạng phù phổi cấp, phải đặt nội khí quản, thở máy và kiểm soát thân nhiệt đặc biệt. Bệnh nhi hôn mê sâu nhiều ngày mới có thể cai máy thở và thoát khỏi nguy hiểm. Việc dốc ngược còn khiến trẻ hít phải các chất dịch vừa nôn ra, gây nguy hiểm thêm.
Vậy, sơ cứu đuối nước đúng cách như thế nào?
Đầu tiên, cần đánh giá tình trạng của trẻ bằng cách lay gọi. Nếu trẻ còn tỉnh, có thể nhấp nháy mắt, cử động tay chân hoặc nôn ói. Nếu trẻ không phản ứng, tức là đã hôn mê.
Đối với trẻ còn tỉnh táo: Đặt trẻ nằm nghiêng ở tư thế an toàn: một tay đặt cao ngang vai, tay còn lại vòng qua và đặt trên má, chân đối diện co lên và gác sang chân còn lại. Tư thế này giúp tránh hít phải dịch nôn. Sau đó, quan sát xem trẻ có thở tốt hay không.
Đối với trẻ hôn mê: Kiểm tra mạch cảnh (vị trí nằm giữa đường hõm cổ, lệch sang phải khoảng 2cm) bằng cách dùng hai ngón tay đặt nhẹ lên mạch trong khoảng 10 giây. Nếu không thấy mạch đập, tức là tim đã ngừng, cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập tức theo các bước sau:
Bước 1: Quỳ gối cạnh vùng ngực của nạn nhân.
Bước 2: Xác định vị trí ép tim: giữa ngực, trên đường nối hai núm vú.
Bước 3: Dùng khăn sạch lau sạch dịch nôn ói ở miệng và mũi trẻ, loại bỏ dị vật nếu có.
Bước 4: Ép tim: Đặt hai bàn tay đan vào nhau (đối với trẻ lớn) hoặc một bàn tay (đối với trẻ dưới 8 tuổi) lên giữa ngực trẻ. Giữ thẳng cánh tay và ép liên tục 30 lần với tần số 100-120 lần/phút. Độ sâu ép tim khác nhau tùy theo độ tuổi: 5-6 cm đối với trẻ lớn, 3-4 cm đối với trẻ 1-8 tuổi và 1-2 cm đối với trẻ dưới 12 tháng tuổi.
Bước 5: Thổi ngạt: Sau 30 lần ép tim, tiến hành hô hấp nhân tạo bằng cách dùng một tay giữ trán, nghiêng đầu trẻ ra sau và nâng cằm. Dùng hai ngón tay bịt mũi trẻ, áp miệng kín vào miệng trẻ và thổi hai hơi mạnh trong khoảng hai giây.
Bước 6: Tiếp tục lặp lại chu trình ép tim 30 lần và thổi ngạt 2 lần cho đến khi nạn nhân có nhịp tim trở lại hoặc đội cứu hộ đến.
Bác sĩ Trọng đặc biệt khuyến cáo cần tránh ép vào bụng trẻ khi hồi sức tim phổi, vì có thể gây nôn dịch trong dạ dày, làm tăng nguy cơ hít sặc vào phổi và gây tổn thương nội tạng.
Để phòng ngừa đuối nước ở trẻ, phụ huynh nên cho trẻ học bơi từ sớm. Khi trẻ đi bơi, cần có người lớn giám sát liên tục, cho trẻ mặc áo phao. Không cho trẻ bơi ra ngoài khu vực an toàn, có biển cảnh báo nguy hiểm. Khi trẻ tham gia giao thông đường thủy (thuyền, bè, phà…), cần tuân thủ đúng quy định về an toàn. Nếu nhà ở gần vùng sông nước hoặc khi đi du lịch đến các địa điểm này, phụ huynh cần đặc biệt chú ý giám sát trẻ nhỏ, ngay cả ở những khu vực nước nông.
Admin
Nguồn: VnExpress
