Sau làn sóng chỉ trích về việc sao chép thiết kế thủ công truyền thống, hãng thời trang Adidas đã bắt đầu đàm phán với chính quyền bang Oaxaca, Mexico, để bồi thường cho những người bị ảnh hưởng. Thông tin này được Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum công bố vào ngày 8/8, đồng thời cho biết chính phủ đang chuẩn bị các biện pháp pháp lý để ngăn chặn tình trạng đạo nhái các sản phẩm thủ công của Mexico.
Sự việc bắt nguồn từ mẫu sandal “Oaxaca Slip-On” do nhà thiết kế người Mỹ Willy Chavarria sáng tạo cho Adidas Originals. Mẫu sandal này có thiết kế quai da bện khá giống với dép huaraches truyền thống của Mexico, tuy nhiên phần đế lại được thay thế bằng đế giày thể thao lớn.
Giới chức Mexico cho rằng mẫu thiết kế của Adidas đã sử dụng các yếu tố thuộc về di sản văn hóa của cộng đồng người bản địa Zapotec ở Oaxaca, đặc biệt là từ thị trấn Villa Hidalgo de Yalalag.
Chính quyền Oaxaca đã yêu cầu Adidas thu hồi mẫu sandal gây tranh cãi và đưa ra lời xin lỗi công khai. Họ gọi thiết kế này là một hành vi “chiếm đoạt văn hóa” và vi phạm luật pháp Mexico.
Thống đốc bang Oaxaca, ông Salomon Jara Cruz, đã gửi thư cho ban lãnh đạo Adidas, chỉ trích việc công ty sử dụng các đặc trưng văn hóa “tạo nên bản sắc cộng đồng” và cho rằng không thể biện minh bằng lý do “cảm hứng sáng tạo”. Ông nhấn mạnh: “Văn hóa không phải để bán, mà là để tôn trọng”.
Phản hồi lại những chỉ trích, Adidas cho biết họ “rất coi trọng sự đa dạng văn hóa của người bản địa Mexico và nhận thức rõ tác động” từ những lời phàn nàn. Công ty đã đề nghị gặp gỡ các quan chức địa phương để thảo luận về cách “khắc phục thiệt hại” cho người dân bản địa.
Viridiana Jarquin Garcia, một người làm và bán dép huaraches tại thủ phủ Oaxaca, cho rằng sản phẩm của Adidas là một “bản sao rẻ tiền” so với những tác phẩm thủ công mà các nghệ nhân Mexico đã dành nhiều thời gian và công sức để tạo ra. “Nghệ thuật đang mai một, chúng tôi đang đánh mất đi truyền thống của mình”, cô Garcia chia sẻ.
Thủ công mỹ nghệ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Mexico, tạo ra việc làm cho khoảng nửa triệu người trên khắp đất nước. Ngành này đóng góp khoảng 10% vào tổng sản phẩm quốc nội của các bang như Oaxaca, Jalisco, Michoacan và Guerrero.
Trong nhiều năm qua, chính phủ và các nghệ nhân Mexico đã không ngừng nỗ lực để ngăn chặn việc các thương hiệu thời trang lớn trên thế giới sao chép các thiết kế truyền thống. Vào năm 2021, chính phủ Mexico đã yêu cầu các nhà sản xuất như Zara, Anthropologie và Patowl phải công khai giải thích về việc sao chép các thiết kế quần áo từ các cộng đồng bản địa Oaxaca.
Hiện tại, chính phủ Mexico đang xây dựng một bộ quy định chặt chẽ hơn nhằm bảo vệ quyền lợi của các nghệ nhân. Tuy nhiên, Thứ trưởng Phát triển Văn hóa Mexico, bà Marina Nunez, nhấn mạnh rằng quy định mới sẽ không tước đi cơ hội hợp tác giữa các nghệ nhân và các công ty lớn.
Admin
Nguồn: VnExpress
