An cung ngưu hoàng hoàn (ACNHH), một bài thuốc cổ truyền có lịch sử lâu đời từ Trung Quốc, từ lâu đã được biết đến như một phương thuốc quý trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, việc sử dụng ACNHH cần được hiểu rõ và tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định để tránh những hậu quả đáng tiếc.
Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Văn Đại từ khoa Y học cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết thành phần chính của ACNHH bao gồm các dược liệu như ngưu hoàng, chu sa, xạ hương, hoàng liên, hoàng cầm, hùng hoàng và trân châu. Theo y học cổ truyền, ACNHH có công dụng thanh nhiệt, giải độc, khai khiếu và trấn kinh, thường được chỉ định cho các trường hợp “nội nhiệt thịnh” với các biểu hiện như sốt cao, mê sảng và co giật.
Tuy nhiên, bác sĩ Đại nhấn mạnh rằng không phải tất cả các trường hợp đột quỵ đều phù hợp với ACNHH. Trên thực tế, phần lớn các ca tai biến mạch máu não là do nhồi máu não (thể hàn), đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời. Việc sử dụng ACNHH trong những trường hợp này có thể gây hạ nhiệt cơ thể và làm giảm lưu lượng máu đến não, gây nguy hiểm cho người bệnh. Đặc biệt, đối với bệnh nhân xuất huyết não, ACNHH có thể làm tình trạng chảy máu trở nên nghiêm trọng hơn do chứa các thành phần có tính chống đông nhẹ.
Một vấn đề khác cần lưu ý là ACNHH chứa các dược liệu độc như chu sa (thủy ngân) và hùng hoàng (asen). Việc sử dụng sai chỉ định có thể gây tổn thương cho gan, thận và hệ thần kinh. Các tác dụng phụ đã được ghi nhận bao gồm rối loạn tiêu hóa, dị ứng, rối loạn nhịp tim và co giật. Đáng lo ngại hơn, một số sản phẩm ACNHH không rõ nguồn gốc còn bị phát hiện chứa hàm lượng kim loại nặng vượt quá ngưỡng an toàn.
Tại khoa Cấp cứu Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, các bác sĩ đã tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân đột quỵ tự ý sử dụng ACNHH tại nhà trước khi đến bệnh viện. Điều đáng tiếc là phần lớn bệnh nhân đã bỏ lỡ “thời gian vàng” để can thiệp y tế hiệu quả, đặc biệt là trong các trường hợp xuất huyết não. Trong những tình huống này, việc sử dụng ACNHH không những không mang lại lợi ích mà còn có thể làm bệnh tình trở nên trầm trọng hơn.
Bộ Y tế khuyến cáo việc sử dụng ACNHH phải tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc chỉ nên được sử dụng khi có chẩn đoán rõ ràng thuộc thể “trúng phong nhiệt” (sốt cao, mê sảng, mạch nhanh, mặt đỏ). Tuyệt đối không sử dụng ACNHH trong các trường hợp “trúng phong hàn”, xuất huyết não hoặc khi chưa có chẩn đoán xác định. Việc sử dụng ACNHH phải được chỉ định bởi các bác sĩ chuyên khoa y học cổ truyền và không được tự ý sử dụng tại nhà. Phụ nữ mang thai, trẻ em dưới 3 tuổi và bệnh nhân suy gan thận nặng là những đối tượng không nên sử dụng thuốc này.
Bác sĩ Đại nhấn mạnh rằng yếu tố quyết định trong điều trị đột quỵ không phải là một viên thuốc thần kỳ, mà là thời gian bệnh nhân được đưa đến cơ sở y tế chuyên khoa. “Giờ vàng” trong đột quỵ là 6 giờ đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Trong khoảng thời gian này, việc chụp CT/MRI sọ não sẽ giúp xác định loại đột quỵ, từ đó bác sĩ có thể đưa ra phương án điều trị phù hợp như tiêu sợi huyết, can thiệp nội mạch hoặc điều trị nội khoa.
“Tự ý sử dụng ACNHH tại nhà không giúp phân biệt được thể bệnh mà còn làm chậm trễ việc tiếp cận y tế hiện đại, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và khả năng hồi phục của bệnh nhân”, bác sĩ Đại cảnh báo. Ông khẳng định rằng y học cổ truyền không phủ nhận giá trị của các bài thuốc cổ, bao gồm ACNHH, nhưng cần nhìn nhận đúng vai trò, chỉ định và giới hạn của thuốc. Việc sử dụng cần dựa trên y lý, y chứng và y đức, tránh biến một bài thuốc quý thành niềm tin mù quáng gây hại cho sức khỏe.
Admin
Nguồn: VnExpress
