Tại phiên thảo luận của Thường vụ Quốc hội về chương trình giám sát nhân lực chất lượng cao ngày 11/8, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh rằng, việc “giữ chân nhân tài” cần được hiểu rộng hơn là chỉ giữ họ trong các cơ quan nhà nước. Quan trọng hơn, đó là giữ nhân tài ở lại Việt Nam, dù họ làm việc trong khu vực công hay chuyển sang khu vực doanh nghiệp.
Ông Định cho rằng, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu chính sách để tạo điều kiện cho sự luân chuyển nhân sự giữa khu vực công và tư, ví dụ như mời giám đốc doanh nghiệp về làm vụ trưởng hoặc ngược lại. Ông dẫn chứng mô hình thành công ở Nhật Bản và Hàn Quốc, nơi cán bộ sau khi đảm nhiệm vị trí bộ trưởng có thể được điều chuyển sang các doanh nghiệp để quản trị, và sau đó có thể quay lại khu vực công nhờ năng lực tốt. Ở Việt Nam, việc cán bộ chuyển sang khu vực tư thường bị xem như là kết thúc sự nghiệp trong bộ máy nhà nước.
Phó chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, việc luân chuyển nhân tài sẽ mang lại văn hóa doanh nghiệp vào quản lý nhà nước, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực quản trị.
Quốc hội đã sửa đổi nhiều luật để thu hút nhân tài và nhà khoa học nước ngoài đến Việt Nam thông qua các chính sách ưu đãi về thị thực, nhập tịch, hỗ trợ nhà ở, phương tiện, thu nhập và điều kiện làm việc. Tuy nhiên, ông Nguyễn Khắc Định lưu ý rằng, nhân tài khoa học cần một môi trường làm việc lành mạnh, khuyến khích sáng tạo và giảm thiểu các thủ tục hành chính rườm rà. Bên cạnh đó, chính sách nhân lực cần có sự kết nối chặt chẽ giữa nhà trường và doanh nghiệp.
Ông đề xuất đoàn giám sát nghiên cứu mô hình các tập đoàn lớn tự xây dựng trường học để đào tạo nhân lực phục vụ nhu cầu của họ, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp thành lập và tài trợ các viện nghiên cứu để phục vụ đổi mới sáng tạo và làm chủ công nghệ lõi. Ông cũng khuyến khích doanh nghiệp đào tạo tại chỗ, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và công nghệ cao, và đề xuất chính sách hỗ trợ nếu họ mở trường đào tạo.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu báo cáo giám sát phải cung cấp một bức tranh toàn diện về nguồn nhân lực chất lượng cao trong giai đoạn 2021-2024, đồng thời so sánh với các quốc gia ASEAN và châu Á để rút ra kinh nghiệm phát triển. Ông nhấn mạnh rằng Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore đã phát triển mạnh mẽ nhờ chú trọng vào giáo dục và khoa học công nghệ, và Việt Nam cần học hỏi từ đó, đặc biệt là trong các ngành then chốt của đất nước.
Ông cũng bày tỏ lo ngại về việc nhiều đề án phát triển nhân lực chất lượng cao đã được ban hành nhưng việc triển khai còn hạn chế và kết quả chưa rõ ràng, ví dụ như Đề án phát triển nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2023-2030 và Đề án phát triển nhân lực phục vụ công nghệ cao. Ông đề nghị Chính phủ và các bộ ngành rà soát và sớm triển khai các đề án, chiến lược đã được thông qua.
Dự thảo báo cáo cho thấy Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là các chuyên gia đầu ngành, “tổng công trình sư” và các nhóm nghiên cứu mạnh trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ và kinh tế mới. Cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài còn nhiều hạn chế; chính sách tuyển dụng, đãi ngộ và môi trường làm việc chưa đủ hấp dẫn; số lượng và cơ cấu nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng yêu cầu.
Đoàn giám sát đề nghị đổi mới mạnh mẽ cơ chế sử dụng, trọng dụng và phát triển nhân lực chất lượng cao, đồng thời tổ chức các chương trình, dự án riêng với cơ chế đãi ngộ và môi trường làm việc mở, khuyến khích sáng tạo và đề cao trách nhiệm.
Chính phủ cần tập trung thu hút sinh viên Việt Nam học tập ở nước ngoài, các chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành, “tổng công trình sư”, các nhóm nghiên cứu người Việt ở nước ngoài, đồng thời triển khai hiệu quả chính sách thị thực để thu hút nhân lực chất lượng cao nước ngoài đến Việt Nam.
Admin
Nguồn: VnExpress
