Tại một siêu thị ở TP.HCM, ông Quân sử dụng điện thoại quét mã QR trên một gói khoai lang Đà Lạt. Ngay lập tức, thông tin chi tiết về sản phẩm hiện ra: giống khoai lang Nhật Bản, được trồng tại Lâm Đồng, thu hoạch tuần trước, trải qua quy trình sấy lạnh và mới được đưa lên kệ hai ngày. Gói khoai lang này là một trong số hàng triệu sản phẩm đã được “định danh” bởi Checkee, nền tảng truy xuất nguồn gốc do chính ông Quân sáng lập từ năm 2018. Hiện tại, hệ thống này ghi nhận tới 35 triệu lượt truy xuất mỗi tháng, cho thấy nhu cầu ngày càng tăng về tính minh bạch của sản phẩm.
Checkee không chỉ đơn thuần là một nền tảng mã vạch thông thường. Thay vào đó, nó cho phép số hóa toàn bộ quá trình của sản phẩm, từ giai đoạn gieo trồng, sản xuất, kiểm định chất lượng, đóng gói cho đến khi được bày bán trên thị trường. Tất cả thông tin này được tổ chức một cách khoa học dưới dạng hồ sơ điện tử, mà ông Quân gọi là “thẻ căn cước số” riêng biệt cho từng sản phẩm.
Mỗi mã QR code đóng vai trò như một “chìa khóa” để mở ra toàn bộ lịch sử của sản phẩm. Lịch sử này được xây dựng từ nhiều nguồn dữ liệu khác nhau, bao gồm vị trí địa lý, thời gian, các công đoạn sản xuất, đơn vị kiểm định chất lượng, điều kiện bảo quản và nhiều yếu tố khác. Tất cả dữ liệu này được lưu trữ và cập nhật một cách tự động. Hệ thống không chỉ cung cấp một lộ trình minh bạch mà còn có khả năng cảnh báo các sai lệch và truy vết nhanh chóng nếu phát hiện sản phẩm có lỗi.
Ông Quân khẳng định rằng, thông tin càng đầy đủ và minh bạch thì sản phẩm càng có sức cạnh tranh cao. Điều này không chỉ đúng với thị trường trong nước mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, Liên minh châu Âu (EU) và Hoa Kỳ.
Hành trình xây dựng Checkee của ông Quân bắt đầu sau một thất bại với startup đầu tiên trong lĩnh vực phần mềm giải trí. Từ những bài học kinh nghiệm và trải nghiệm thực tế tại Nhật Bản vào năm 2015, ông quyết tâm khởi nghiệp lại trong lĩnh vực truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Vào tháng 10/2018, ông cùng với 5 cộng sự thành lập Checkee với nguồn vốn ban đầu từ gia đình và bạn bè, trong một văn phòng nhỏ rộng hơn 20m2.
Trong 6 tháng đầu, cả nhóm tập trung nghiên cứu kỹ lưỡng từng loại sản phẩm để xây dựng quy trình truy xuất nguồn gốc phù hợp. Giai đoạn khó khăn nhất là khi họ mang máy tính xách tay đi chào hàng khắp nơi, nhưng bị từ chối tới 90%. Ông Quân quyết định thay đổi chiến lược, chuyển từ việc tìm kiếm khách hàng nhỏ lẻ sang tập trung thuyết phục các doanh nghiệp lớn để tạo dựng uy tín.
Cơ hội đến vào năm 2020 khi Sopet Gas One, một công ty gas của Nhật Bản tại Việt Nam, đồng ý thử nghiệm giải pháp của Checkee. Doanh nghiệp này phải đối mặt với tình trạng thất thoát hàng tỷ đồng mỗi năm do bị chiếm dụng vỏ bình gas, trong khi các giải pháp nhập khẩu lại quá đắt đỏ và thiếu tính linh hoạt. Checkee đã có hai tuần để chứng minh năng lực của mình.
Đội ngũ Checkee đã làm việc gần như 20 tiếng mỗi ngày để lập trình hệ thống định danh, thử nghiệm loại mực in chịu được thời tiết khắc nghiệt và đồng bộ mã với số seri kiểm định. Kết quả là, mỗi khi bình gas được xuất hoặc nhập khỏi trạm chiết nạp, toàn bộ dữ liệu liên quan sẽ được cập nhật chỉ bằng một thao tác quét mã. Người dùng có thể dễ dàng biết được nguồn gốc, quá trình vận chuyển và số lần kiểm định của bình gas.
Dự án tiếp theo của Checkee là hợp tác với một doanh nghiệp phân bón có 20 năm kinh nghiệm. Để hiểu rõ quy trình sản xuất, đội ngũ Checkee đã ăn cơm hộp cùng công nhân, ngủ tại kho xưởng trong suốt ba tháng và đi đến nhiều tỉnh thành từ Tây Nguyên đến Đồng bằng sông Cửu Long. Việc tạo ra loại tem chống nước, chống nắng phù hợp cho sản phẩm nông nghiệp cũng mất gần hai tháng thử nghiệm.
Theo ông Quân, điểm khác biệt lớn nhất của Checkee nằm ở hệ thống dữ liệu đa tầng. Mã QR code chỉ là “cửa ngõ” ban đầu, phía sau đó là các lớp công nghệ tiên tiến như Blockchain, RFID, NFC và cảm biến IoT giám sát 24/7. Ví dụ, đối với khoai lang xuất khẩu, mã QR giúp truy xuất nguồn gốc nhanh chóng, RFID ghi lại các điều kiện bảo quản trong quá trình vận chuyển, còn Blockchain lưu trữ toàn bộ quy trình theo thời gian thực và không thể chỉnh sửa.
Ông Quân nhấn mạnh: “Sản phẩm không chỉ cần có bao bì đẹp hay quảng cáo tốt mà còn phải chứng minh được chất lượng thông qua quá trình số hóa.”
Checkee đặt mục tiêu đạt doanh thu 150 tỷ đồng trong vòng ba năm tới. Các nhà đầu tư nhận định rằng startup này đang đi đúng hướng, khi mà tính minh bạch của chuỗi cung ứng ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
“Chúng tôi mong muốn gắn danh tính cho mỗi sản phẩm Việt Nam, để hàng Việt có thể tự tin cạnh tranh trên thị trường quốc tế”, Giám đốc Checkee chia sẻ về tầm nhìn của công ty.
Từ gói khoai lang sấy trong siêu thị TP.HCM đến những lô hàng xuất khẩu sang Nhật Bản, Checkee đang góp phần viết nên một câu chuyện mới cho hàng hóa Việt Nam – câu chuyện về sự minh bạch, chất lượng và niềm tin.
Admin
Nguồn: VnExpress
