Theo báo cáo mới nhất từ Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), Việt Nam đang đối mặt với quá trình già hóa dân số nhanh chóng, cùng với xu hướng kết hôn muộn và tâm lý “ngại cưới, lười sinh” phổ biến trong giới trẻ, đặc biệt ở các đô thị lớn. Điều này tạo ra áp lực không nhỏ lên nhu cầu của thị trường bất động sản trong tương lai.
Số liệu từ Cục Thống kê cho thấy độ tuổi kết hôn trung bình lần đầu đã tăng từ 24 tuổi năm 1999 lên 27 tuổi vào năm 2024. Đáng chú ý, mức sinh năm 2024 chỉ còn 1,91 con/phụ nữ, giảm một nửa so với năm 1989 và tiếp tục giảm nhanh trong hai năm gần đây. Tại Hà Nội và TP HCM, tỷ suất sinh đang tiến gần ngưỡng “sinh thấp nghiêm trọng” (dưới 1,3 con/phụ nữ) theo phân loại của Liên Hợp Quốc.
VARS phân tích rằng mức sinh thấp dẫn đến quy mô hộ gia đình và số lượng hộ mới giảm, đồng thời thu hẹp nhóm dân số trong độ tuổi lao động và lập gia đình – những khách hàng chủ lực của thị trường nhà ở. Do đó, nhu cầu sở hữu nhà của người dân có xu hướng chuyển dịch sang các sản phẩm diện tích vừa và nhỏ, giá cả phải chăng, thay vì các căn hộ lớn.
Khi nhu cầu thực tế giảm, tỷ lệ hấp thụ trên thị trường cũng giảm theo, đặc biệt ở những phân khúc không phù hợp với xu hướng nhân khẩu học mới. Giá bán nhà ở duy trì ở mức cao cũng gây khó khăn cho việc tiêu thụ các căn hộ lớn, làm tăng nguy cơ tồn kho, chậm vòng quay vốn và gia tăng áp lực thanh khoản.
Thực tế cho thấy, giá nhà tại các đô thị lớn ở Việt Nam liên tục tăng trong những năm gần đây. Báo cáo của Bộ Xây dựng chỉ ra rằng giá chung cư tại Hà Nội và TP HCM trong quý II đã đạt mức cao nhất trong một thập kỷ. Tại Hà Nội, giá chung cư trung bình là 80 triệu đồng/m2, tăng 33% so với cùng kỳ năm trước. Tại TP HCM, giá bán cũng tăng 36% so với cùng kỳ, lên mức bình quân 89 triệu đồng/m2.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch VARS, nhận định rằng trong bối cảnh giá nhà liên tục vượt xa khả năng chi trả và thu nhập, nhiều người trẻ đã từ bỏ ý định mua nhà và chuyển sang thuê dài hạn. Xu hướng này làm giảm sức cầu mua nhà, tác động tiêu cực đến quyết định kết hôn và sinh con, từ đó tiếp tục đẩy tỷ suất sinh xuống thấp hơn.
Việc giá bán nhà liên tục tăng cao khiến giấc mơ an cư trở nên xa vời đối với phần lớn người dân đô thị, kể cả những người có thu nhập trung bình đến cao. Nhiều người trẻ có thu nhập tốt, khoảng 40-50 triệu đồng/tháng, cũng không dám mua nhà nếu không có sự hỗ trợ tài chính từ gia đình. “Áp lực trả nợ vay quá lớn, đặc biệt khi lãi suất thả nổi tăng mạnh sau thời gian ưu đãi, trở thành rào cản đáng kể khiến người trẻ ngại cưới, lười sinh”, ông Đính nhấn mạnh.
Chủ tịch VARS cũng chỉ ra kinh nghiệm từ các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore cho thấy tỷ suất sinh thấp kéo dài, kết hợp với giá nhà cao, có thể dẫn đến thiếu hụt lao động trẻ, tăng gánh nặng an sinh xã hội và gây áp lực lên tăng trưởng kinh tế.
Để tránh rơi vào vòng xoáy này, VARS kiến nghị Việt Nam cần triển khai đồng bộ các giải pháp như kiểm soát giá nhà ở mức hợp lý, mở rộng nguồn cung phân khúc giá phải chăng, hỗ trợ tài chính cho người trẻ mua nhà, đồng thời khuyến khích kết hôn và sinh con.
Cụ thể, Chính phủ cần đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội tại các đô thị lớn, đặc biệt là mô hình cho thuê và thuê mua, với Nhà nước đóng vai trò chủ lực trong việc hình thành quỹ nhà ở này. Đồng thời, cần khuyến khích doanh nghiệp phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp thông qua các ưu đãi về thủ tục, tín dụng hoặc cộng điểm khi tham gia đấu thầu dự án.
Ngoài ra, thị trường cũng nên chuyển dịch một phần sang mô hình “xây để cho thuê” nhằm khai thác dòng tiền ổn định dài hạn. Mô hình này có thể được triển khai thông qua quỹ đầu tư bất động sản hoặc hợp tác công – tư, trong đó Nhà nước cung cấp quỹ đất và hạ tầng, còn doanh nghiệp đầu tư và vận hành.
Admin
Nguồn: VnExpress
