Đầu tuần này, nhà máy điện hạt nhân Gravelines, cơ sở lớn nhất nước Pháp nằm ở miền bắc, đã phải tạm ngưng hoạt động của bốn lò phản ứng. Nguyên nhân là do một lượng lớn sứa bị hút vào hệ thống lọc nước, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc làm mát các lò phản ứng. Sự cố này, kết hợp với việc hai lò phản ứng còn lại đang trong quá trình bảo trì, đã khiến nhà máy gần như tê liệt hoàn toàn.
Sự việc bắt nguồn từ việc hệ thống bơm nước biển của nhà máy hút phải một đàn sứa lớn. Chúng nhanh chóng gây tắc nghẽn hệ thống lọc, dẫn đến việc kích hoạt hệ thống an toàn tự động. Hậu quả là các lò phản ứng số 2, 3 và 4 đã phải ngừng hoạt động khẩn cấp vào đêm 10 tháng 8, và lò phản ứng số 6 cũng chịu chung số phận chỉ vài giờ sau đó.
Theo thông tin từ Tập đoàn năng lượng Pháp EDF vào ngày 12 tháng 8, quá trình tái khởi động các lò phản ứng sẽ diễn ra chậm hơn so với kế hoạch ban đầu. Lò phản ứng số 6 đã hoạt động trở lại vào ngày 12 tháng 8, và nhà máy dự kiến sẽ kích hoạt lại một lò phản ứng mỗi ngày. Tuy nhiên, phải đến ngày 15 tháng 8, cả bốn lò phản ứng mới có thể hoạt động hết công suất.
Ông Ronan Tanguy, chuyên gia thuộc Hiệp hội Hạt nhân Thế giới, nhận định: “Có khả năng đàn sứa đã lọt qua lớp lọc đầu tiên và mắc kẹt ở tầng lọc thứ hai của hệ thống bơm nước làm mát”. Ông cũng cho rằng đây là một “sự cố phiền phức” nhưng không đến mức gây ra khủng hoảng.
Các chuyên gia môi trường biển chỉ ra rằng hiện tượng nước biển ấm lên, tình trạng đánh bắt quá mức các loài săn mồi như cá ngừ, và sự gia tăng của loài sứa mặt trăng châu Á có thể là những nguyên nhân dẫn đến sự cố này.
Sứa mặt trăng châu Á, thường sinh sống ở các vùng biển gần Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, lần đầu tiên được ghi nhận ở Biển Bắc vào năm 2020 và ngày càng xuất hiện nhiều hơn ở các vùng biển lân cận.
Chuyên gia về sinh vật học biển Derek Wright giải thích về sự lan tỏa của loài sứa này: “Sứa có thể bám vào tàu chở dầu, bị hút vào bể dằn, sau đó được bơm ra vùng biển cách xa nơi chúng sinh sống nửa vòng trái đất”.
Theo chuyên gia về sứa Ruth Chamberlain, loài sứa này thường hoạt động mạnh nhất vào những tháng ấm áp. Thời tiết nắng nóng kéo dài cũng làm tăng lượng sinh vật phù du trên bề mặt nước biển, thu hút sứa lên trên.
Nhà máy điện hạt nhân Gravelines sử dụng nước biển được hút từ một kênh đào nối với Biển Bắc để làm mát các lò phản ứng. Do đó, khi đàn sứa xuất hiện ở khu vực kênh đào này, chúng rất dễ bị máy bơm của nhà máy hút vào hệ thống nước làm mát. Bà Chamberlain cho biết thêm rằng sứa bơi rất kém, nên gần như không thể thoát ra khi đã lọt vào luồng nước gần máy bơm.
Do có cơ thể mềm, sứa có thể dễ dàng vượt qua lớp lọc ban đầu của hệ thống bơm, nhưng sau đó sẽ bị mắc kẹt ở bộ lọc thứ cấp. Vì sứa thường di chuyển theo đàn, nên việc nhiều con bị hút vào cùng lúc có thể khiến bộ lọc bị tắc nghẽn, dẫn đến việc luồng nước lưu thông qua máy bơm bị hạn chế, kích hoạt cơ chế bảo vệ khẩn cấp của nhà máy.
Trên thực tế, sự xâm lấn của loài sứa đã nhiều lần gây gián đoạn hoạt động của các nhà máy điện hạt nhân trên thế giới. Lò phản ứng Oskarshamn của Thụy Điển từng gặp sự cố ngừng hoạt động vào năm 2013, nhà máy Shimane của Nhật Bản phải giảm sản lượng vào năm 1999, và nhà máy Torness ở Scotland cũng phải ngừng hoạt động trong một tuần vào năm 2021, tất cả đều do hệ thống bị tắc nghẽn bởi sứa.
Gần đây, các nhà máy điện than ở Trung Quốc đã phải loại bỏ hơn 150 tấn sứa khỏi hệ thống làm mát trước khi có thể khởi động lại. Hệ thống Thông tin Hạt nhân Quốc tế cũng đã ghi nhận một số trường hợp ngừng hoạt động khẩn cấp liên quan đến sứa trong giai đoạn 1986-1987.
Sự cố tại nhà máy điện hạt nhân Gravelines cho thấy rõ sự mong manh của các cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng trước những tác động tự nhiên tưởng chừng như đơn giản, chẳng hạn như sự xuất hiện của một đàn sứa.
Gravelines hiện là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất Tây Âu, với 6 lò phản ứng, mỗi lò có công suất 900 MW. Nhà máy dự kiến sẽ đưa vào vận hành hai lò phản ứng thế hệ mới, mỗi lò có công suất 1.600 MW, vào năm 2040.
Admin
Nguồn: VnExpress
