Vụ kiện bản quyền kéo dài hơn 6 năm liên quan đến bài hát “Baby Shark” cuối cùng đã khép lại với phán quyết từ Tòa án Tối cao Hàn Quốc.
Nguồn cơn của vụ tranh chấp bắt đầu từ tháng 3/2019, khi nhạc sĩ Jonathan Wright, được biết đến với nghệ danh Johnny Only, đệ đơn kiện SmartStudy (nay là The Pinkfong Company) tại Seoul. Wright cáo buộc “Baby Shark” của SmartStudy là sản phẩm sao chép từ bài hát do ông sáng tác năm 2011, dựa trên một giai điệu dân gian. Nhạc sĩ người Mỹ này khẳng định mình là người đầu tiên viết lại bài hát đó và phiên bản của Pinkfong đã làm điều tương tự.
Đáp lại, The Pinkfong Company khẳng định “Baby Shark” của họ là một bản phái sinh từ bài hát dân ca Bắc Mỹ và không liên quan đến tác phẩm của Johnny Only. Công ty giải thích rằng họ đã tạo ra một gia đình cá mập bằng cách sử dụng các bài hát dân gian cũ và những bài hát truyền miệng này không thuộc bản quyền độc quyền của bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào. Để chứng minh, công ty viện dẫn các điều kiện xác định vi phạm bản quyền, bao gồm sự tồn tại của tác phẩm gốc và sự tương đồng đáng kể giữa bản phái sinh và tác phẩm gốc.
Vào tháng 7/2021, Tòa sơ thẩm đã đưa ra phán quyết có lợi cho The Pinkfong Company, cho rằng cả hai điều kiện trên đều không được đáp ứng. Tòa nhận định không có đủ bằng chứng cho thấy bài hát của Johnny Only đã thêm yếu tố sáng tạo mới vào bài hát dân ca. Ngay cả khi Wright đã cải biên đáng kể bài hát dân gian, tòa vẫn không tìm thấy bằng chứng cho thấy Pinkfong vi phạm bản quyền.
Không đồng tình với phán quyết, Johnny Only đã kháng cáo. Tuy nhiên, vào tháng 5/2023, Tòa phúc thẩm vẫn giữ nguyên phán quyết ban đầu. Tòa cho rằng rất khó để xác định phần nào trong bài hát của Pinkfong bị sao chép từ bài hát của Wright, vì cả hai đều là những sáng tạo phái sinh từ cùng một tác phẩm dân gian truyền miệng. Tòa phúc thẩm đồng tình với cấp sơ thẩm rằng bài hát của nguyên đơn không đủ điều kiện là một tác phẩm phái sinh được bảo vệ bởi luật bản quyền, do đó bác bỏ kháng cáo.
Vụ việc tiếp tục leo lên Tòa án Tối cao sau đơn kháng cáo của Johnny Only. Trong phán quyết đưa ra, Tòa Tối cao tái khẳng định nguyên tắc pháp lý lâu đời: một tác phẩm phái sinh từ giai điệu dân gian chỉ được bảo hộ bản quyền nếu nó chứa đựng những sửa đổi hoặc bổ sung tương đương với một sáng tạo mới và độc đáo theo tiêu chuẩn xã hội. Tòa cũng nhấn mạnh rằng những thay đổi nhỏ và không tạo ra một tác phẩm nguyên bản thì không được bảo vệ theo Đạo luật Bản quyền.
Tòa án thừa nhận khả năng Pinkfong đã tiếp xúc với phiên bản của Johnny Only trong quá trình sáng tạo “Baby Shark”. Tuy nhiên, tòa cho rằng bài hát của Wright chưa đủ yếu tố để được coi là một sản phẩm mới và do đó không được bảo hộ bản quyền. Việc sử dụng guitar điện và âm thanh tổng hợp chỉ được xem là sự bổ sung nhạc cụ, không phải là “sáng tác mới”.
Cuối cùng, Tòa Tối cao đã bác bỏ đơn kháng cáo cuối cùng của Johnny Only, giữ nguyên các quyết định của tòa án cấp dưới.
The Pinkfong Company hoan nghênh phán quyết này, cho rằng nó xác nhận “Baby Shark” dựa trên “một bài hát truyền thống đã trở thành tài sản công cộng” và khẳng định bài hát của họ không vi phạm bản quyền. Công ty cho biết phiên bản “Baby Shark” của họ đã thêm sự sáng tạo bằng cách điều chỉnh, biên dịch và viết lại lời bài hát truyền thống cho phù hợp với trẻ nhỏ, mang đến một nhịp điệu lạc quan và giai điệu hấp dẫn, biến nó thành một biểu tượng văn hóa đại chúng như ngày nay.
“Baby Shark” của Pinkfong hiện là video được xem nhiều nhất trên YouTube, với hơn 16 tỷ lượt xem. Bài hát này có nguồn gốc từ một bài hát/trò chơi dân gian truyền miệng qua nhiều thế hệ ở các nước nói tiếng Anh, xuất hiện từ ít nhất thập niên 1970 ở Mỹ và thường được sử dụng trong các hoạt động của trẻ em và trại hè. Nội dung ban đầu mô tả các thành viên trong gia đình cá mập với các động tác tay mô phỏng kích thước miệng cá.
Admin
Nguồn: VnExpress
