Dù phong độ có lúc thăng trầm, bóng đá Italy vẫn chứng tỏ sức mạnh khi có tới bốn đội lọt vào chung kết Champions League trong thập kỷ vừa qua. Đằng sau những thành công này là Giuseppe Marotta, sinh năm 1957 tại Varese, Lombardia, Italy. Ông là kiến trúc sư trưởng của Juventus vào các năm 2015 và 2017 với vai trò Giám đốc thể thao, và Inter Milan vào các năm 2023 và 2025, ban đầu cũng là Giám đốc thể thao, sau đó là Chủ tịch dưới quyền sở hữu của công ty đầu tư mạo hiểm Mỹ Oak Tree.
Marotta không chỉ xây dựng những đội bóng có khả năng cạnh tranh mà còn vực dậy Inter từ bờ vực phá sản. Ông nổi tiếng với khả năng chiêu mộ cầu thủ tự do tài ba, một kỷ lục mà ít ai sánh được. Điều đáng nói, ông không hề dựa vào “dữ liệu lớn” phức tạp, mà chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và tầm nhìn của mình.
Trong giới bóng đá châu Âu, Marotta được xem là một huyền thoại về trí tuệ bóng đá. Vậy bí quyết nào đã đưa ông đến đỉnh cao của sự thông thái?
Theo Marotta, các tổ chức thể thao ngày nay đã trở nên phức tạp hơn nhiều. “Nhà thông thái” hiện đại cần kết hợp nhuần nhuyễn năng lực bóng đá với khả năng quản trị. Người đó phải là một doanh nhân am hiểu về quản lý tài chính. Nếu thiếu sự kết hợp hài hòa này, thành công sẽ rất khó khăn.
Hiểu biết sâu sắc về bóng đá là yếu tố then chốt để chọn đúng cầu thủ, tránh lãng phí tiền bạc. Khi chiêu mộ một cầu thủ, Marotta đặc biệt chú trọng đến việc phân biệt giữa một cầu thủ tài năng và một cầu thủ có “tâm hồn nhà vô địch”. Ngoài kỹ thuật, thể chất, tinh thần chiến đấu và năng lực thể thao, giá trị con người cũng đóng vai trò quan trọng. Tính cách quan trọng không kém kỹ thuật. Ông chia sẻ kinh nghiệm rằng đã chứng kiến nhiều tài năng nhưng ít người thực sự trở thành nhà vô địch. Nếu thiếu phẩm chất con người, sự chuyển hóa thành nhà vô địch sẽ khó xảy ra.
Vậy “phẩm chất con người” mà Marotta nhắc đến là gì? Ông giải thích rằng bóng đá là môn thể thao đồng đội, do đó, phẩm chất con người là yếu tố cần thiết để xây dựng một tập thể đoàn kết. Điều này bao gồm ý thức mạnh mẽ về sự gắn kết và văn hóa làm việc chuyên nghiệp. Trong thế giới bóng đá, sự nỗ lực bền bỉ và đều đặn là yếu tố sống còn. Nếu không có kỷ luật cao, kể cả trong đời sống cá nhân, cầu thủ chỉ có thể là một nhà vô địch tiềm năng.
Một minh chứng cho tài năng của Marotta là việc ông đã đưa Inter đến hai trận chung kết bằng cách chiêu mộ những cầu thủ tự do nhưng đầy tiềm năng như Hakan Calhanoglu. Calhanoglu từng bị nhiều câu lạc bộ khác nghi ngờ về năng lực, nhưng dưới sự dẫn dắt của Marotta, anh đã đạt đến đỉnh cao phong độ. Marotta cho rằng mối quan hệ giữa chi tiêu và thành công trong thể thao không phải lúc nào cũng tỷ lệ thuận. Điều quan trọng nhất là xây dựng một mô hình tổ chức vững mạnh, được thể hiện qua huấn luyện viên và đội bóng trên sân. Khi câu lạc bộ có văn hóa riêng và xây dựng được sự lãnh đạo cùng huấn luyện viên, sự gắn kết sẽ được tạo ra và mang lại hiệu quả.
Nhìn lại 50 năm qua, theo Marotta, cả tư tưởng của Johan Cruyff và Arrigo Sacchi đều có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển của bóng đá. Cruyff tại Barcelona đã định hình lối chơi kiểm soát bóng, định hướng vị trí, pressing tầm cao, yếu tố kỹ thuật và sự sáng tạo cá nhân. Sacchi đã thay đổi bóng đá Italy, vốn nổi tiếng với lối kèm người một-một và tư duy phòng ngự, bằng cách áp dụng kèm người khu vực, bẫy việt vị và các chiến thuật tập thể. Cruyff tập trung vào tài năng cá nhân, trong khi Sacchi chú trọng vào cấu trúc. Cả hai đã định nghĩa bóng đá hiện đại: tất cả cùng tấn công và tất cả cùng phòng ngự. Inter hiện tại cũng đang chuyển mình theo hướng này, nơi các tiền đạo phải biết pressing và lùi về, còn hậu vệ phải biết tấn công.
Marotta không đồng tình với quan điểm cho rằng Inter đang diễn giải vai trò của các biên thủ theo cách truyền thống với sơ đồ 5-3-2. Ông chỉ ra rằng dưới thời Helenio Herrera và Trapattoni, Inter chơi phòng ngự tầm thấp và phản công bằng cách sử dụng các hậu vệ biên. Ngày nay, Inzaghi áp dụng sơ đồ 3-5-2, trong đó các biên thủ như Di Marco hay Dumfries đóng vai trò rất quan trọng vì họ vừa phòng ngự vừa tấn công liên tục.
Đáng chú ý, trong 5 năm qua, khoản đầu tư ròng vào chuyển nhượng của Inter đạt thặng dư hơn 100 triệu USD. Marotta đã làm thế nào để đưa câu lạc bộ đến chung kết Europa League 2019 và chung kết Champions League 2023, 2025 trong khi thu về nhiều hơn chi ra cho cầu thủ? Ông tiết lộ rằng khi ông đến vào năm 2018, Inter gặp khó khăn tài chính do thuộc sở hữu của tập đoàn Suning từ Trung Quốc. Họ đã biến khó khăn thành cơ hội bằng cách tập trung vào việc chiêu mộ cầu thủ tự do. Marcus Thuram là một ví dụ điển hình, một cầu thủ giá trị cao mà không tốn phí chuyển nhượng. Nhờ sự nỗ lực của Giám đốc thể thao Piero Ausilio, Inter đã cân bằng tài chính. Với sự đầu tư từ chủ sở hữu mới, Oak Tree, mô hình của câu lạc bộ sẽ có sự thay đổi.
Nói về ảnh hưởng của vốn tư nhân Mỹ đối với bóng đá Italy, Marotta cho rằng đây là một yếu tố tích cực. Kể từ khi quỹ Presidio mua lại Verona vào tháng 1, trong số 20 câu lạc bộ ở Serie A, có 11 đội thuộc sở hữu của vốn nước ngoài, trong đó 8 đội nằm dưới sự ảnh hưởng của Mỹ. Các nhà đầu tư nước ngoài đã bơm 4.000 triệu euro vào Serie A, giúp giải đấu vượt qua khủng hoảng tài chính và hướng đến sự bền vững.
Khi được hỏi về bí quyết chiêu mộ những cầu thủ như Andrea Pirlo và Paul Pogba về Juventus mà không tốn phí chuyển nhượng, Marotta nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lựa chọn “con người” trước khi chọn cầu thủ. Những cá nhân có giá trị sẽ tạo ra sự gắn kết. Ông lấy ví dụ về Francesco Acerbi, người được chiêu mộ vào năm 2023 ở tuổi 35, là một minh chứng cho sự chuyên nghiệp và tinh thần cống hiến. Trong bóng đá, cạnh tranh không chỉ dựa vào kỹ thuật mà còn dựa vào những yếu tố khác.
Về sự vượt trội của Ngoại hạng Anh về sức mạnh tài chính so với các giải đấu khác của châu Âu, Marotta cho rằng giàu có không đồng nghĩa với hợp lý. Chi trả đắt đỏ cho tài năng có thể tạo ra áp lực quá lớn cho các cầu thủ. Kinh nghiệm và sự quen thuộc với đấu trường Champions League cũng là những yếu tố quan trọng. Các đội bóng châu Âu lục địa thường thi đấu tốt hơn vì họ kiểm soát cảm xúc và nhịp độ trận đấu hiệu quả hơn. Champions League không phải lúc nào cũng thuộc về đội mạnh nhất, mà thường thuộc về đội bóng khôn ngoan nhất trong việc giải quyết những khó khăn. Real Madrid là một ví dụ điển hình.
So sánh giữa Barcelona của Hansi Flick và PSG của Luis Enrique, Marotta nhận thấy cả hai huấn luyện viên đều có triết lý bóng đá tương đồng, theo đuổi lối chơi chủ động, kiểm soát bóng, nâng cao đội hình và điều tiết nhịp độ trận đấu. Tuy nhiên, chiến thuật của họ lại khác biệt. Hansi Flick thiên về lối chơi trực diện và theo trục dọc, trong khi Luis Enrique ưu tiên lối chơi định hướng vị trí hơn.
Cuối cùng, khi được hỏi về thương vụ nào của Luis Campos, cố vấn thể thao của PSG, khiến ông ấn tượng nhất, Marotta đã nhắc đến việc Campos chiêu mộ Bernardo Silva cho Monaco vào năm 2014, khi cầu thủ này còn chơi cho đội B của Benfica. Bernardo Silva đã trở thành một trong những tiền vệ thông minh và toàn diện nhất châu Âu. Rõ ràng, Luis Campos là một nhà tuyển trạch tài ba, luôn đi trước đón đầu thị trường.
Admin
Nguồn: VnExpress
