Xây dựng ‘Bộ não’ chiến lược Quân đội từ 8 cán bộ

Ngày 14/8, Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học trọng thể, kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống với chủ đề “80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới của dân tộc”. Sự kiện này nhằm đánh giá và tôn vinh những đóng góp to lớn của Bộ Tổng Tham mưu trong suốt chặng đường lịch sử.

Đại tá Nguyễn Văn Bình, chuyên gia từ Viện Chiến lược và Lịch sử quốc phòng Việt Nam, đã trình bày tham luận sâu sắc về quá trình hình thành và phát triển của Bộ Tổng Tham mưu. Ông nhấn mạnh rằng, sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa non trẻ phải đối mặt với vô vàn khó khăn, thù trong giặc ngoài đe dọa.

Trước tình hình đó, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chủ trương nhanh chóng phát triển lực lượng vũ trang. Một trong những nhiệm vụ cấp thiết là thành lập cơ quan tham mưu chiến lược, giúp Đảng và Chính phủ chỉ đạo các hoạt động quân sự trên phạm vi cả nước. Theo đề nghị của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, ngày 7/9/1945, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giao nhiệm vụ quan trọng này cho đồng chí Hoàng Văn Thái.

Hoàng Văn Thái (tên khai sinh Hoàng Văn Xiêm), sinh năm 1915 tại Thái Bình, là một nhà cách mạng kiên trung. Từ khi còn trẻ, ông đã tham gia phong trào công nhân và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương năm 23 tuổi. Đến năm 1944, ông gia nhập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, đảm nhiệm công tác tình báo và tác chiến.

Với sự tin tưởng vào năng lực của Hoàng Văn Thái, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ định ông làm Tham mưu trưởng, giao trọng trách xây dựng Bộ Tổng Tham mưu. Bác Hồ khẳng định, Bộ Tổng Tham mưu là “cơ quan quân sự cơ mật của Đảng, quan trọng của Quân đội”, có nhiệm vụ “tổ chức, huấn luyện quân đội cho giỏi; tổ chức nắm địch, nắm ta rõ ràng; bày mưu kế khôn khéo; tổ chức chỉ huy thông suốt, bí mật, nhanh chóng, kịp thời, chính xác để đánh thắng mọi kẻ thù, bảo vệ cách mạng”.

Đại tá Nguyễn Văn Bình cho biết, tướng Hoàng Văn Thái nhận nhiệm vụ trong bối cảnh vô cùng khó khăn: không có cán bộ tham mưu, không phương tiện, không nơi làm việc. Tuy nhiên, ông luôn ghi nhớ lời dạy của Bác Hồ: “Làm cách mạng phải vừa làm vừa học. Lúc đầu khó, nhưng quyết tâm thì khó mấy cũng làm được”.

Đại tướng Hoàng Văn Thái. Ảnh tư liệu
Đại tướng Hoàng Văn Thái: Ảnh tư liệu về vị tướng tài ba. Ảnh: Internet

Ngày 7/9/1945, ông triệu tập cuộc họp với 8 cán bộ để quán triệt chỉ thị của Bác và bàn bạc về nhiệm vụ trước mắt. Đây chính là những “viên gạch đầu tiên” đặt nền móng cho cơ quan tham mưu của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông yêu cầu cán bộ tận dụng mọi hiểu biết để xây dựng cơ quan, tuyệt đối giữ bí mật về tổ chức và công việc, đồng thời xây dựng mối quan hệ vững chắc với đồng bào, đồng đội.

Sau nhiều ngày đêm nghiên cứu tài liệu và tham khảo ý kiến của các cán bộ tại các đơn vị, tướng Hoàng Văn Thái đã định hình cơ bản về cơ cấu tổ chức của cơ quan tham mưu, bao gồm các phòng ban: Tác chiến – Đồ bản; Tình báo; Thông tin liên lạc và Văn phòng.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp, thượng tướng Hoàng Văn Thái và các tướng lĩnh khác chỉ đạo và theo dõi tác chiến trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975. Ảnh tư liệu
Tổng tiến công 1975: Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ đạo (Ảnh tư liệu). Ảnh: Internet

Phòng Tác chiến – Đồ bản phải đối mặt với nhiều khó khăn do thiếu phương tiện và thông tin hạn chế, trong khi chiến tranh ở miền Nam ngày càng leo thang. Tuy nhiên, phòng đã xử lý linh hoạt các vụ xung đột, phá hoại, góp phần làm thất bại âm mưu của Pháp và tay sai, bảo vệ và củng cố chính quyền cách mạng.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng. Ảnh: Hoàng Phong
Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng (Ảnh Hoàng Phong). Ảnh: Internet

Phòng Thông tin liên lạc đã tổ chức mạng vô tuyến, điện báo; đưa vào sử dụng luật mật mã và mở các lớp huấn luyện cho các chiến khu. Đến cuối tháng 9/1945, các chiến khu 1, 2, 3 và một số tỉnh trọng điểm đã thiết lập được liên lạc với Trung ương bằng máy vô tuyến điện. Phòng cũng triển khai xong hệ thống liên lạc vô tuyến điện với Nam Bộ; Khu 5; các chiến khu 1, 2 và 32. Hệ thống truyền đạt công văn bằng đường bộ của Đội “liên lạc đặc biệt” bắt đầu hoạt động trên các tuyến đường chính nối Hà Nội, Vinh, Huế, Khu 5, Hải Phòng, Lạng Sơn, Lào Cai, đảm bảo thông tin liên lạc bí mật và thông suốt từ Trung ương đến các đơn vị, địa phương.

Trong bối cảnh cách mạng liên tục bị chống phá, tướng Hoàng Văn Thái nhận thức rõ sự cần thiết phải khẩn trương xây dựng hệ thống cán bộ tình báo bài bản, có năng lực cao. Ông yêu cầu Phòng Tình báo bồi dưỡng cấp tốc kiến thức về tình báo cho cán bộ, nhân viên, đồng thời phát triển cơ sở tình báo để bám sát đối phương, tập trung vào các khu vực, địa bàn trọng điểm như vùng biên giới, trục đường giao thông quan trọng, và lên kế hoạch đối phó với mọi diễn biến và âm mưu của địch.

Cán bộ tình báo được cử xuống cơ sở để nắm tình hình quân số, vũ khí, cung cấp thông tin quan trọng để Bộ Tổng tham mưu chỉ đạo xây dựng, tổ chức biên chế, trang bị, sản xuất, mua sắm vũ khí và huấn luyện cho lực lượng. “Dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn của tướng Hoàng Văn Thái, cơ quan Bộ Tổng Tham mưu từng bước ổn định tổ chức, biên chế, cơ sở vật chất, triển khai hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ, đạt hiệu quả cao”, đại tá Bình khẳng định.

Chiến thắng Việt Bắc Thu Đông 1947 đã đánh bại kế hoạch “đánh nhanh, thắng nhanh” của Pháp, đưa cuộc kháng chiến bước sang giai đoạn cân bằng lực lượng. Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của Mỹ, Pháp tiếp tục thực hiện Kế hoạch Revers nhằm mở rộng chiếm đóng và phong tỏa biên giới. Trước tình hình đó, Bộ Tổng Tham mưu đã đề nghị Tổng Quân ủy và Thường vụ Trung ương Đảng mở đòn tiến công lớn trong năm 1950 nhằm giành quyền chủ động chiến lược trên chiến trường, đưa cuộc kháng chiến sang giai đoạn tổng phản công.

Bộ Tổng Tham mưu nhận thấy hướng Đông Bắc là nơi đối phương mạnh với nhiều đồn bốt, nhưng quân đội Việt Nam lại có lợi thế về đảm bảo hậu cần và tiếp nhận viện trợ. Do đó, nếu giành chiến thắng ở chiến trường này, cục diện chiến trường sẽ có chuyển biến lớn. Đầu tháng 7/1950, Trung ương Đảng và Tổng Quân ủy đã quyết định chuyển hướng tiến công chiến lược sang phía Đông Bắc dựa trên báo cáo của Bộ Tổng Tham mưu. Tướng Hoàng Văn Thái trực tiếp chỉ đạo soạn thảo kế hoạch “Chiến dịch Lê Hồng Phong II”.

Kế hoạch ban đầu là đánh địch ở Cao Bằng, nhưng sau khi trinh sát thực địa, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, chỉ huy trưởng chiến dịch, đã chọn Đông Khê làm mục tiêu mở màn, theo phương châm “đánh cứ điểm nhỏ trước, rồi đánh cứ điểm lớn; đánh công kiên trước, rồi đánh vận động diệt quân tiếp viện”.

Thực tiễn chiến dịch đã chứng minh tính đúng đắn và hợp lý của kế hoạch này. Tướng Pháp Marchand, chỉ huy trận đánh đó, từng nhận định rằng quân đội Việt Nam đã có phương châm tác chiến vững vàng. “Họ điều khiển các trận đánh kế tiếp nhau, gắn bó với nhau một cách mạch lạc và làm cho quân Pháp không kịp thở trên diện rộng lớn từ Đông Khê tới Thất Khê”, theo Marchand trong “Thảm kịch Đông Dương”.

“Chiến dịch Biên giới là bước trưởng thành của một cơ quan tham mưu chiến lược, từ chiến tranh du kích, tiến lên tập trung đánh lớn, chiến dịch hiệp đồng binh chủng quy mô sau lớn hơn trước”, Tổng tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái đánh giá tại Hội nghị Tổng kết Chiến dịch năm 1950.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng, nhấn mạnh rằng Bộ Tổng Tham mưu đã đóng góp to lớn vào những thắng lợi “rung chuyển” thế giới, như Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, cuộc tiến công chiến lược năm 1972, chiến thắng “Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không” năm 1972, và Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975.

Sau khi đất nước thống nhất, Bộ Tổng Tham mưu đã tập trung tham mưu cho Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng hoạch định đường lối quân sự, quốc phòng; chỉ đạo điều chỉnh thế bố trí chiến lược, củng cố lực lượng dự bị động viên, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc; xây dựng kế hoạch phát triển lực lượng vũ trang theo quan điểm chiến tranh nhân dân, kết hợp phát triển kinh tế – xã hội với củng cố quốc phòng, đặc biệt là ở vùng sâu, biên giới, hải đảo.

Trong thời kỳ đổi mới, Bộ Tổng Tham mưu tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu, dự báo tình hình, tham mưu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”; triển khai hiện đại hóa lực lượng, tăng cường tiềm lực quốc phòng, chuẩn bị lực lượng sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống. Bộ Tổng Tham mưu tiếp tục khẳng định vai trò then chốt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *