Chị Thắm, 35 tuổi, cao 1,7m và nặng 93kg, với chỉ số BMI là 32, được chẩn đoán béo phì độ một. ThS.BS Trần Ngọc Vân Anh từ Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8, đã siêu âm và phát hiện chị mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
Theo bác sĩ Vân Anh, béo phì và PCOS tạo thành một vòng xoắn bệnh lý. Béo phì không chỉ là nguyên nhân mà còn làm trầm trọng thêm tình trạng PCOS. Ở người béo phì, sự gia tăng mô mỡ dẫn đến tăng tiết estrogen, gây mất cân bằng với các hormone FSH và LH do não bộ tiết ra. Sự mất cân bằng nội tiết này gây rối loạn quá trình phát triển nang noãn, dẫn đến kinh nguyệt không đều (chu kỳ kinh của chị Thắm kéo dài từ 60-90 ngày) và hiện tượng không rụng trứng, một trong những nguyên nhân chính gây khó khăn trong việc thụ thai.
Béo phì và PCOS còn gây ra tình trạng kháng insulin và rối loạn chuyển hóa đường, mỡ trong cơ thể. Nồng độ insulin cao trong máu kích thích buồng trứng và tuyến thượng thận sản xuất nhiều nội tiết tố nam (androgen), dẫn đến rối loạn rụng trứng và các dấu hiệu cường androgen như mụn trứng cá và hói đầu.
Ban đầu, bác sĩ tư vấn chị Thắm giảm cân để cải thiện chu kỳ kinh nguyệt và tăng khả năng thụ thai tự nhiên. Tuy nhiên, chị quyết định chọn phương pháp hỗ trợ sinh sản bằng cách bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), kết hợp với điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện nhẹ nhàng.
Trong chu kỳ đầu tiên, chị Thắm sử dụng thuốc kích thích buồng trứng nhưng không hiệu quả, phải chuyển sang tiêm liều nhẹ. Tuy nhiên, sau khi tiêm thuốc, có quá nhiều nang noãn phát triển, buộc bác sĩ phải ngưng chu kỳ để tránh nguy cơ đa thai và quá kích buồng trứng. Bác sĩ Vân Anh giải thích rằng, sự kết hợp giữa béo phì và PCOS tạo ra một buồng trứng khó đoán, vừa trơ với kích thích nhẹ, vừa quá nhạy với kích thích mạnh.
Ở chu kỳ IUI thứ hai, bác sĩ quyết định tăng gấp đôi liều thuốc uống, kết hợp tiêm thuốc liều thấp trong 7 ngày để nuôi nang noãn từ từ. Kết quả là thu được một nang noãn trưởng thành. Sau đó, bác sĩ đã lấy tinh trùng tươi từ chồng chị Thắm và bơm vào buồng tử cung của chị thành công. Hiện tại, chị Thắm đã mang thai hơn 12 tuần.
Bác sĩ khuyến cáo chị Thắm có nguy cơ cao hơn bình thường về tiểu đường thai kỳ, tăng huyết áp và tiền sản giật. Do đó, chị cần tránh tăng cân quá nhiều trong 3 tháng đầu, và tổng cân nặng tăng trong suốt thai kỳ chỉ nên từ 5-9 kg. Chị cũng cần theo dõi sát sao chế độ dinh dưỡng và khám thai định kỳ.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là một trong những rối loạn nội tiết tố phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 10-15% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bệnh gây ra rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, tăng nồng độ nội tiết tố nam, và hình thành nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng. PCOS không chỉ làm giảm khả năng sinh sản mà còn tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác, trong đó thường gặp nhất là béo phì. Các nghiên cứu cho thấy khoảng 80% phụ nữ mắc PCOS bị thừa cân hoặc béo phì.
Thừa cân gây mất cân bằng nội tiết tố, ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ kinh nguyệt và khả năng rụng trứng, từ đó gây khó khăn cho việc thụ thai. Phụ nữ béo phì thường có tỷ lệ thành công thấp hơn khi thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản và cần liều lượng thuốc kích trứng cao hơn bình thường. Nếu không được quản lý tốt, PCOS có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường type 2, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, xơ vữa động mạch, ung thư nội mạc tử cung, hội chứng ngưng thở khi ngủ, trầm cảm và lo âu.
Bác sĩ Vân Anh khuyến cáo phụ nữ mắc PCOS nên thay đổi lối sống, giảm cân nếu cần thiết để cải thiện tình trạng kháng insulin, điều hòa nội tiết và giúp kinh nguyệt đều trở lại. Điều này có thể đạt được bằng cách xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế tinh bột đã qua chế biến và đường, tăng cường chất xơ, rau xanh, protein, kết hợp với việc tập thể dục đều đặn.
Admin
Nguồn: VnExpress
