Với nghệ thuật, tôi là người vô cùng khắt khe, điều mà giới nghệ sĩ miền Bắc đều biết rõ. Thời trẻ đã khó tính, giờ có tuổi lại càng khó hơn. Nhưng tôi nghĩ, sự khó tính là điều cần thiết trong nghệ thuật, không chỉ riêng tôi mà nghệ sĩ nào cũng cần có. Nếu dễ dãi, làm sao có thể tạo ra được những sản phẩm chất lượng? Nếu chỉ là một bản nhạc giải trí đơn thuần, có lẽ tôi đã không quan tâm. Thế nhưng, ngay từ cuộc điện thoại đầu tiên, Hòa Minzy đã khiến tôi tin rằng cô ấy và ê-kíp đã chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo để biến ý tưởng độc đáo này thành một sản phẩm hoàn chỉnh.
Tôi đã dành cả cuộc đời để cống hiến cho nghệ thuật. Dù đã có tuổi, nhưng khi thấy nhiệt huyết của lớp trẻ, đặc biệt là thái độ trân trọng văn hóa dân tộc, tôi khó lòng từ chối. Dù chỉ đóng góp một phần nhỏ bé, nếu có thể khích lệ, động viên các bạn trẻ trên con đường chinh phục nghệ thuật truyền thống, tôi luôn sẵn lòng. Người không hiểu có thể cho rằng tôi già rồi mà còn “nhảy loăng quăng” tranh quà Trung thu với các cháu. Nhưng người hiểu sẽ cảm nhận được sự ủng hộ tôi dành cho thế hệ nghệ sĩ trẻ đang muốn lan tỏa vẻ đẹp của quê hương Việt Nam. Không chỉ Hòa Minzy, bất kỳ nghệ sĩ trẻ nào có ý tưởng nghiêm túc về văn hóa dân tộc, nếu mời, tôi nhất định sẽ nhận lời. Tôi sẽ ủng hộ bằng tất cả khả năng, bởi chúng ta đều biết, âm nhạc là một trong những con đường nhanh chóng và hiệu quả để truyền bá và phát triển văn hóa dân tộc.
Việc tìm hiểu, mượn linh hồn của nghệ thuật dân gian, kết hợp giữa yếu tố dân tộc và hiện đại để tạo ra những sản phẩm nghệ thuật phù hợp với thời đại không phải là điều quá khó. Điều khó nằm ở chính người nghệ sĩ: liệu họ có đủ tâm sức, tài năng và dám nghĩ, dám làm hay không. Chúng ta may mắn được thừa hưởng nền văn hóa lâu đời của dân tộc, nơi từng diễn ra sự giao thoa, tiếp biến với nhiều nền văn hóa khác trên thế giới. Một dân tộc trải qua hàng nghìn năm Bắc thuộc, hàng trăm năm đô hộ của thực dân, đế quốc mà vẫn không bị đồng hóa. Một dân tộc dù trải qua bao thăng trầm lịch sử, gian nan dựng nước, kiên cường giữ nước, vẫn bảo tồn được chữ viết, ngôn ngữ và bản sắc riêng. Với vốn liếng ấy, khai thác đến nghìn năm sau cũng chưa hết, nhất là khi chúng ta biết cách “làm mới cái cũ” để tạo ra những sản phẩm mang hơi thở xưa mà vẫn hợp thời. Chính vì quan điểm này, tôi không bất ngờ khi nhận được lời mời rap trong một đoạn nhạc. Người yêu mến Xuân Hinh có thể không tin rằng một nghệ sĩ sân khấu như tôi lại “liều lĩnh” tham gia một đoạn nhạc có vẻ rất hiện đại như vậy.
Nhạc rap du nhập vào Việt Nam và ngày càng phổ biến trong giới trẻ. Việc kết hợp âm nhạc dân gian với âm nhạc hiện đại là một bước đi táo bạo và thông minh. Thực tế, nếu để ý kỹ, bạn sẽ thấy trong âm nhạc dân gian, các cụ đã “rap” từ rất lâu rồi, từ hàng trăm năm trước, chỉ là chúng ta chưa gọi tên như vậy. Hát xẩm, bài chòi… đều có “rap”. Những đoạn ca từ trong bài chòi, được nghệ nhân thể hiện theo tiết tấu, nhịp điệu, chẳng hạn như “trên da thì dưới cũng da, đút vào thì ấm mà rút ra thì lạnh lùng…”, không phải rap thì là gì? Điều đó cho thấy nghệ thuật dân gian tuy cũ mà mới, chỉ là hình thức và nội dung mỗi thời một khác.
Bởi không lạ lẫm với cách “rap” của các giai điệu truyền thống, khi Tuấn hát thử đoạn rap, tôi thấy mình không cần phải tập trước; những giai điệu dân gian đã chảy sẵn trong tôi. Tôi không nói việc thể hiện phần rap ấy dễ dàng, cũng không nói kỹ thuật rap đơn giản. Thật sự, bất kỳ loại hình nghệ thuật nào cũng có những tiêu chuẩn, kỹ thuật riêng mà nghệ sĩ cần nghiêm túc luyện tập mới có thể thành thục. Nhưng đoạn rap trong “Bắc Bling” thật sự rất Việt Nam, rất dân gian. Vì vậy, việc cảm nhận đoạn nhạc ấy với tôi khá dễ dàng.
*Xuân Hinh sinh năm 1963, nhưng khai sinh thành 1966 để đúng tuổi vào trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội. Tên tuổi ông gắn liền với các làn điệu chèo cổ, dân ca quan họ, xẩm, chầu văn. Nghệ sĩ được nhớ đến nhiều nhất qua các tác phẩm “Thị Màu lên chùa”, “Thầy bói đi chợ”, “Người ngựa, ngựa người”. Ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 1997. Hồi tháng 3, ông gây chú ý khi hát, rap trong bài hát “Bắc Bling”, kết hợp với ca sĩ Hòa Minzy và nhạc sĩ Tuấn Cry.*
Admin
Nguồn: VnExpress
