Tình trạng cấm sách trong trường học tại Mỹ đang có xu hướng gia tăng, gây ra nhiều tranh cãi và lo ngại về quyền tự do tiếp cận thông tin của học sinh. Theo thống kê từ tổ chức PEN America, trong năm học 2023-2024, các trường học trên khắp nước Mỹ đã nhận được khoảng 10.000 yêu cầu loại bỏ hoặc hạn chế lưu hành một số đầu sách trong thư viện. Nguyên nhân chính xuất phát từ lo ngại của phụ huynh và các nhà hoạt động chính trị về nội dung “không phù hợp” với lứa tuổi học sinh.
Đáng chú ý, hơn một nửa số sách bị yêu cầu cấm có yếu tố liên quan đến tình dục. Dẫn đầu danh sách này là loạt tiểu thuyết lãng mạn giả tưởng “A Court of Thorns and Roses” của tác giả Sarah J. Mass. Tác phẩm xoay quanh câu chuyện về nữ thợ săn Feyre và mối tình giữa cô với một chàng tiên trong thế giới thần tiên Prythian. Mặc dù là một trong những cuốn sách bán chạy nhất do New York Times bình chọn và nhận được nhiều giải thưởng, “A Court of Thorns and Roses” lại vấp phải sự phản đối từ một số trường học do chứa những cảnh quan hệ giữa người và tiên.
Bên cạnh đó, cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “The Handmaid’s Tale” (Chuyện người tùy nữ) của Margaret Atwood, một tác phẩm khắc họa một thế giới tương lai đầy khắc nghiệt, nơi phụ nữ bị tước đoạt quyền tự do và trở thành công cụ sinh sản, cũng thường xuyên nằm trong danh sách các cuốn sách bị yêu cầu loại bỏ.
Các tác phẩm viết về tuổi nổi loạn cũng là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Ba cuốn tiểu thuyết của nhà văn Ellen Hopkins đã bị đưa vào danh sách xem xét vì mô tả chân thực các vấn đề như sử dụng ma túy, tự làm hại bản thân (self-harm) và mại dâm. Ngoài ra, các cuốn sách có chủ đề về đồng tính, chuyển giới cũng thuộc nhóm dễ bị hạn chế nhất. Một số trường học còn tránh cho học sinh tiếp xúc với các tác phẩm đề cập đến nạn phân biệt chủng tộc, chẳng hạn như cuốn hồi ký nổi tiếng “I Know Why the Caged Bird Sings” (Tôi biết tại sao chim trong lồng vẫn hót) của nhà thơ Maya Angelou và cuốn tiểu thuyết đoạt giải Pulitzer “The Color Purple” (Màu tím) của Alice Walker.
Trước áp lực từ phía phụ huynh, nhiều trường học tại Mỹ đã áp dụng các biện pháp kiểm duyệt sách trước khi đưa vào thư viện. Tại bang Iowa, luật “Quyền của phụ huynh” thậm chí có thể khiến giáo viên bị kỷ luật nếu học sinh tiếp cận tài liệu không phù hợp. Một số cán bộ thư viện còn sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để kiểm tra nội dung sách. Tuy nhiên, phương pháp này cũng gây ra nhiều tranh cãi do lo ngại AI có thể đưa ra những đánh giá sai lệch.
Giới xuất bản Mỹ gọi tình trạng này là “kiểm duyệt cực đoan” và bày tỏ lo ngại rằng việc loại bỏ quá nhiều tác phẩm có thể ảnh hưởng tiêu cực đến văn hóa đọc và khả năng tư duy phản biện của giới trẻ. Thậm chí, một số phụ huynh còn có những hành động quá khích, gây ảnh hưởng đến tinh thần và công việc của các thủ thư và giáo viên. Martha Hickson, một chuyên viên truyền thông tại một trường trung học ở New Jersey, từng bị một nhóm phụ huynh gắn mác “ấu dâm” và “phát tán văn hóa phẩm đồi trụy” vì từ chối gỡ bỏ một số cuốn sách có chủ đề LGBTQ+ khỏi thư viện trường. Bà đã phải đối mặt với nhiều lời đe dọa và quấy rối trên mạng lẫn ngoài đời.
Trong bối cảnh làn sóng cấm sách ngày càng lan rộng tại Mỹ, các thủ thư và nhà xuất bản đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc ngăn chặn sự kiểm duyệt cực đoan tại các trường học và thư viện công cộng. Một số bang như California, New Jersey, Colorado, Delaware, Illinois, Minnesota và Washington đã ký “Đạo luật Tự do Đọc” (Freedom to Read Act). Đạo luật này nhằm ngăn chặn việc loại bỏ sách khỏi trường học và thư viện dựa trên những thành kiến chủ quan, đồng thời yêu cầu phải có một quy trình rõ ràng để chứng minh lý do gỡ sách và bảo vệ những người làm việc tại thư viện khỏi các cáo buộc pháp lý.
Admin
Nguồn: VnExpress
