Các loại thuốc ngủ, hay còn gọi là thuốc an thần gây ngủ, được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau dựa trên cơ chế tác động. Một số loại tác động lên hệ thần kinh trung ương, giúp người dùng cảm thấy an thần, thư giãn cơ bắp và dễ đi vào giấc ngủ. Một số khác lại tác động chọn lọc lên vùng não bộ kiểm soát giấc ngủ, giúp ngủ nhanh hơn và giảm thiểu tình trạng lơ mơ vào buổi sáng. Bên cạnh đó, một số thuốc kháng histamin cũng có tác dụng an thần. Để đạt hiệu quả tối ưu và giảm thiểu tác dụng phụ, mỗi nhóm thuốc có thời điểm sử dụng khác nhau.
Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Hữu Khánh từ Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, lưu ý rằng việc sử dụng thuốc ngủ không đúng chỉ định hoặc tự ý tăng liều có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như lệ thuộc thuốc, suy giảm trí nhớ, rối loạn vận động và các tác dụng phụ khác. Thuốc ngủ thường được bác sĩ chỉ định cho những trường hợp mất ngủ cấp tính do thay đổi múi giờ, áp lực công việc hoặc các biến cố tâm lý. Ngoài ra, thuốc cũng có thể được sử dụng cho những người bị mất ngủ kéo dài, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất làm việc, tâm trạng và sức khỏe tổng thể; hoặc những người khó ngủ do các rối loạn như lo âu, trầm cảm, đau mạn tính, Parkinson, hay Alzheimer.
Những người bị tỉnh giấc quá sớm, giấc ngủ thường xuyên bị gián đoạn và không cải thiện được bằng các biện pháp thay đổi lối sống, hoặc cần hỗ trợ ngắn hạn trong quá trình hồi phục sau phẫu thuật, bệnh cấp tính gây rối loạn giấc ngủ cũng có thể sử dụng thuốc ngủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
Đa phần thuốc ngủ nên được uống trong khoảng 15-30 phút trước khi đi ngủ, khi người bệnh đã chuẩn bị sẵn sàng môi trường và tư thế ngủ thoải mái. Nếu uống thuốc quá sớm, thuốc có thể phát huy tác dụng trong lúc người bệnh vẫn còn đang hoạt động, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, giảm tập trung và tăng nguy cơ té ngã. Ngược lại, nếu uống thuốc quá muộn (sau nửa đêm), thuốc có thể còn tác dụng vào sáng hôm sau, gây ra tình trạng “ngủ gà”, mệt mỏi và khó tập trung vào công việc. Các loại thuốc ngủ có tác dụng kéo dài, thường được kê cho những người hay thức giấc sớm, cần được sử dụng đúng giờ để đảm bảo giấc ngủ đủ 7-8 tiếng.
Để cải thiện tình trạng mất ngủ, bác sĩ Khánh khuyến cáo người bệnh nên duy trì thói quen đi ngủ và thức dậy đúng giờ, tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê hoặc rượu bia vào buổi tối, hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử trước khi ngủ và tạo một không gian ngủ yên tĩnh, thoáng mát. Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài, giấc ngủ chập chờn kèm theo các triệu chứng như khó thở khi ngủ, ngủ ngáy to, mệt mỏi vào ban ngày, thay đổi tâm trạng hoặc suy giảm trí nhớ, người bệnh nên đến khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa Thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như đa ký giấc ngủ (polysomnography), đo điện não đồ (EEG), xét nghiệm máu hoặc các phương pháp chẩn đoán hình ảnh não để tìm ra nguyên nhân gây bệnh.
Đối với những trường hợp mất ngủ mạn tính hoặc rối loạn giấc ngủ do các nguyên nhân thần kinh, bên cạnh việc sử dụng thuốc, người bệnh có thể được bác sĩ chỉ định điều trị bằng các liệu pháp như kích thích từ trường xuyên sọ hoặc liệu pháp hành vi nhận thức để điều chỉnh nhịp sinh học và giảm sự phụ thuộc vào thuốc.
Admin
Nguồn: VnExpress
