Thị trường châu Âu đang chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của xe hybrid nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức tăng trưởng đột biến hơn 6 lần, theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CPCA). Ngược lại, lượng xe điện chạy pin (BEV) nhập khẩu lại giảm 2%. Bỉ, quốc gia đóng vai trò là cửa ngõ phân phối xe hơi khắp châu Âu, đã trở thành điểm đến chính của dòng xe hybrid này, ngay cả khi châu Âu đang nỗ lực đạt được mục tiêu không phát thải đầy tham vọng vào năm 2035.
Sự thay đổi chiến lược này từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, những người đang kiểm soát hơn một nửa nhu cầu xe điện toàn cầu với doanh số 11 triệu xe mỗi năm, cho thấy rằng thế giới có thể chưa sẵn sàng từ bỏ hoàn toàn động cơ đốt trong. Các nhà sản xuất ô tô và các nhà phân tích trong ngành nhận định rằng xe hybrid cắm sạc (PHEV) đang trở thành một giải pháp thay thế hấp dẫn.
Theo ước tính của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), xe PHEV thải ra ít hơn khoảng 30% lượng carbon so với xe chạy xăng truyền thống. Tuy nhiên, việc tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch có thể làm chậm quá trình chuyển đổi toàn cầu sang phát thải bằng không trong nhiều năm tới.
Ông Bill Russo, CEO của công ty chiến lược và đầu tư Automobility có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết: “Chúng tôi đã chứng kiến sự chuyển hướng chiến lược của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sang việc đưa xe PHEV vào cơ cấu xuất khẩu. Tại những thị trường mà cơ sở hạ tầng hoặc các ưu đãi dành cho xe BEV còn yếu, xe PHEV mang đến một giải pháp thiết thực và cho phép các công ty Trung Quốc cạnh tranh về chi phí, phạm vi hoạt động và hiệu suất”.
Xe PHEV hiện chiếm gần 33% tổng kim ngạch xuất khẩu xe điện của Trung Quốc. Các nhà sản xuất đã chuyển đổi chiến lược xuất khẩu từ thuần điện sang đa dạng hóa, giúp họ vượt qua những hạn chế về cơ sở hạ tầng và nỗi lo lắng của người tiêu dùng về việc hết pin.
Ví dụ, xuất khẩu xe PHEV của BYD, hãng ô tô lớn của Trung Quốc, sang Brazil, thị trường nước ngoài lớn nhất của hãng, hiện gần gấp đôi so với các mẫu xe chạy hoàn toàn bằng điện. Sự linh hoạt này cho thấy khả năng thích ứng nhanh chóng của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc để đáp ứng nhu cầu thị trường quốc tế.
Một yếu tố thúc đẩy xu hướng này là các chính sách thương mại của châu Âu. Trong khi Liên minh châu Âu (EU) áp đặt thêm thuế quan đối với xe BEV của Trung Quốc để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước, xe PHEV lại không bị ảnh hưởng bởi các rào cản này, tạo ra một “lỗ hổng” mà các công ty Trung Quốc đang tận dụng.
Ông Cui Dongshu, Tổng thư ký CPCA, nhận định trong báo cáo phân tích thị trường tháng 7 rằng: “Tăng trưởng xuất khẩu chung của xe điện trong nửa đầu năm tốt hơn dự kiến nhờ xe PHEV và các loại xe hybrid khác”.
Sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng sạc điện vẫn là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự chuyển dịch này. Các thị trường từ Đông Nam Á đến Mỹ Latinh thiếu mạng lưới sạc cần thiết để hỗ trợ việc áp dụng rộng rãi xe điện, khiến xe hybrid trở thành một lựa chọn hấp dẫn, vừa giải quyết được nỗi lo về phạm vi hoạt động vừa mang lại một số lợi ích về môi trường.
Ông Vincent Wong, phó chủ tịch của SAIC-GM-Wuling, phát biểu tại Triển lãm Ôtô Quốc tế Gaikindo Indonesia vào tháng 7: “Nếu tôi chỉ tập trung vào sản xuất xe điện, tôi sẽ bỏ lỡ 50% thị trường xe năng lượng mới. Xe PHEV vẫn có chỗ đứng. Việc chuyển đổi sang BEV thực sự phụ thuộc vào chính sách và hệ sinh thái của các quốc gia khác nhau”.
Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã tiên phong trong lĩnh vực xe hybrid từ nhiều thập kỷ trước, với Toyota và Honda là những người dẫn đầu. Xe hybrid truyền thống của họ tạo ra điện khi lái và phanh, không cần cắm điện. Các công ty Trung Quốc tham gia muộn hơn với một cách tiếp cận khác: xe hybrid cắm điện mà chủ xe có thể sạc tại nhà hoặc tại các trạm sạc, giúp xe có phạm vi hoạt động bằng điện dài hơn trước khi động cơ xăng hoạt động.
Thời điểm Trung Quốc thúc đẩy xe hybrid trùng khớp với việc các ưu đãi dành cho xe điện trên toàn cầu đang suy yếu. Tại Mỹ, nơi xe điện Trung Quốc phải đối mặt với lệnh cấm, và các khoản trợ cấp và tín dụng thuế liên bang dành cho xe điện sắp hết hạn, thị trường vẫn do các nhà sản xuất Nhật Bản, Hàn Quốc và trong nước thống trị, cung cấp nhiều tùy chọn động cơ khác nhau.
Theo ông Michael Dunne, cựu chủ tịch General Motors tại Indonesia, hiện điều hành công ty tư vấn ô tô Dunne Insights, tình hình hiện tại phản ánh thực tế thị trường hơn là quan điểm ý thức hệ. Ông cho rằng sẽ có sự phân bổ hệ truyền động tùy thuộc vào khách hàng, khu vực, quốc gia và thu nhập.
Ông Russo dự đoán rằng sự gia tăng xuất khẩu xe hybrid của Trung Quốc có thể kéo dài từ 3 đến 5 năm trước khi công nghệ pin và cơ sở hạ tầng bắt kịp tham vọng. Tuy nhiên, bất chấp sự chuyển hướng hiện tại, tiềm năng dài hạn của xe điện vẫn rất lớn, và sự gia tăng xe hybrid mang tính chiến thuật hơn là chiến lược. Ông khẳng định rằng đây là một giai đoạn chuyển tiếp, không phải là một sự đảo ngược, và về lâu dài, quỹ đạo toàn cầu vẫn hướng tới xe không phát thải.
Quyết định gần đây của EU về việc gia hạn thời gian tuân thủ cho các nhà sản xuất ô tô để đáp ứng các mục tiêu khí thải phản ánh sự thừa nhận ngày càng tăng rằng các mốc thời gian ban đầu là quá lạc quan. Sự linh hoạt về quy định này đang tạo điều kiện cho xe hybrid Trung Quốc khẳng định vị thế trên thị trường trong khi cơ sở hạ tầng xe điện thuần túy đang phát triển.
Tuy nhiên, một số nhà sản xuất ô tô Trung Quốc vẫn kiên trì với tầm nhìn xe điện thuần túy. Ông William Li, nhà sáng lập Nio, là một ví dụ điển hình, duy trì trọng tâm độc quyền của công ty vào xe điện chạy pin.
Ông Li phát biểu với giới truyền thông vào ngày 1/8 rằng nếu có thể quay ngược thời gian, ông cũng sẽ sản xuất xe điện mở rộng tầm hoạt động (REEV) để kiếm lời. Xe REEV sử dụng một động cơ đốt trong nhỏ hoặc máy phát điện để sạc pin khi pin yếu, giúp kéo dài phạm vi lái xe. Theo công ty nghiên cứu thị trường ô tô Trung Quốc Gasgoo, chúng đại diện cho một biến thể khác trong cách tiếp cận đa dạng hóa của Trung Quốc.
Tóm lại, sự gia tăng xuất khẩu xe hybrid của Trung Quốc cho thấy một sự điều chỉnh chiến lược để đáp ứng nhu cầu thị trường và những hạn chế về cơ sở hạ tầng. Trong bối cảnh các mục tiêu điện khí hóa đầy tham vọng vẫn còn đó, sự linh hoạt của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc trong việc cung cấp các tùy chọn động cơ khác nhau mang lại cho họ một lợi thế cạnh tranh đáng kể trên thị trường toàn cầu.
Admin
Nguồn: VnExpress
