Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Trần Quốc Việt từ khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh Hà Nội, việc kiểm soát huyết áp là vô cùng quan trọng. Nếu không được kiểm soát tốt, tình trạng tăng huyết áp có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim và suy thận.
**Ăn quá mặn hoặc quá nhạt: Hai thái cực cần tránh**
Việc tiêu thụ quá nhiều muối, thường ẩn chứa trong các loại nước chấm, đồ hộp và thực phẩm chế biến sẵn, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Ăn quá 5 gram muối mỗi ngày có thể dẫn đến tăng huyết áp, gây giữ nước, phù nề, và tạo gánh nặng lớn cho tim và thận. Tuy nhiên, việc ăn quá nhạt kéo dài cũng không hề tốt, dễ dẫn đến rối loạn điện giải và tăng huyết áp phản ứng. Tình trạng này xảy ra khi huyết áp tăng tạm thời do cơ chế kích thích thần kinh và thể dịch, liên quan đến các yếu tố như căng thẳng tinh thần, stress, hoặc vận động cơ thể với cường độ cao.
Thay vì loại bỏ hoàn toàn muối khỏi chế độ ăn, bác sĩ Việt khuyến cáo mỗi người nên tiêu thụ tối đa khoảng 5 gram muối mỗi ngày, tương đương với 2 gram natri. Nên ưu tiên sử dụng natri tự nhiên từ rau củ và hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn.
**Cẩn trọng với thực phẩm không đường, ít béo**
Nhiều người lựa chọn các sản phẩm như nước ngọt không đường, sữa tách béo, hoặc bánh ít calo với mục đích kiểm soát cân nặng và huyết áp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số sản phẩm này có thể chứa chất làm ngọt nhân tạo hoặc natri ẩn (ví dụ như natri bicarbonat, natri benzoat), có khả năng làm tăng huyết áp nếu tiêu thụ thường xuyên.
Việc loại bỏ hoàn toàn chất béo không bão hòa, vốn có lợi cho tim mạch, cũng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng nội mô, làm giảm độ đàn hồi của thành mạch và góp phần gây tăng huyết áp. Thay vào đó, nên ưu tiên các loại thực phẩm tươi, ít qua chế biến, giàu kali, magie, chất xơ và chất béo lành mạnh như dầu ô liu, các loại hạt và quả bơ. Quan trọng là cần đọc kỹ thành phần dinh dưỡng trên bao bì sản phẩm trước khi mua.
**Uống quá nhiều nước: Cần có sự điều độ**
Uống đủ nước giúp cơ thể thải độc và rất tốt cho tim mạch. Tuy nhiên, bác sĩ Việt cũng lưu ý rằng việc uống quá nhiều nước, vượt quá khả năng đào thải của thận, có thể gây tích tụ nước trong lòng mạch và mô kẽ, dẫn đến tăng huyết áp. Nhu cầu nước hàng ngày của người trưởng thành thường dao động trong khoảng 1,5-2 lít, tùy thuộc vào cân nặng, mức độ vận động và điều kiện thời tiết. Những người có bệnh lý nền nên tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị để có khuyến nghị cụ thể, tránh gây rối loạn huyết động do uống nước không đúng cách.
**Tập thể dục quá sức: Lợi bất cập hại**
Tập thể dục đều đặn mang lại hiệu quả tích cực trong việc kiểm soát huyết áp. Tuy nhiên, việc tập luyện quá sức có thể gây phản tác dụng, đặc biệt đối với những người có bệnh tim mạch. Khi gắng sức quá mức, tim phải bơm máu mạnh hơn để đáp ứng nhu cầu oxy của cơ thể, dẫn đến tăng huyết áp tạm thời. Ở những người bị tăng huyết áp hoặc có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, điều này có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
Bác sĩ Việt khuyến nghị những người bị tăng huyết áp nên tập luyện ở mức độ vừa phải, ví dụ như đi bộ nhanh, đạp xe nhẹ nhàng hoặc bơi lội trong khoảng 30-45 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Cần tránh các bài tập HIIT (bài tập cường độ cao ngắt quãng), tập tạ nặng hoặc tập dồn dập nếu không có chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, tập luyện quá gần giờ ngủ (20-22h) có thể kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tim đập nhanh và huyết áp tăng nhẹ. Do đó, nên tập vào buổi sáng hoặc chiều, và cách giờ ngủ ít nhất 2-3 giờ. Người bệnh nên bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga, sau đó nâng dần cường độ theo hướng dẫn của chuyên gia, tránh tập quá sức để bảo vệ hệ tim mạch.
**Thiếu ngủ kéo dài: Nguy cơ tiềm ẩn**
Tình trạng thiếu ngủ kéo dài có thể làm tăng nguy cơ tăng huyết áp do ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, gây co mạch và tăng nhịp tim. Tuy nhiên, việc ngủ bù quá nhiều vào cuối tuần hoặc chia nhỏ giấc ngủ rải rác trong ngày lại có thể làm rối loạn nhịp sinh học, khiến huyết áp không ổn định. Ngủ bù không thể bù đắp hoàn toàn những tác động tiêu cực của việc thiếu ngủ mãn tính lên huyết áp và quá trình chuyển hóa.
Bác sĩ Việt khuyên mỗi người nên ngủ đủ giấc và đúng giờ để giúp hệ tim mạch phục hồi và điều hòa huyết áp. Giấc ngủ trưa không nên kéo dài quá một giờ để tránh gây rối loạn đồng hồ sinh học. Những người ngủ trưa nhiều nhưng vẫn cảm thấy mệt mỏi có thể mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ, một yếu tố nguy cơ liên quan đến tăng huyết áp.
Người trưởng thành nên ngủ trưa khoảng 15-30 phút, trong khoảng thời gian từ 12h đến 14h. Duy trì thời gian ngủ đều đặn, ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm, tránh căng thẳng và giữ thói quen sinh hoạt điều độ sẽ giúp huyết áp ổn định và tăng cường sức khỏe tim mạch. Bác sĩ Việt nhấn mạnh rằng tăng huyết áp là một bệnh lý mãn tính có thể kiểm soát được bằng cách thay đổi lối sống một cách khoa học, khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.
Admin
Nguồn: VnExpress
