Sốt rét và sốt xuất huyết là hai bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, tuy nhiên, vaccine phòng sốt xuất huyết không có tác dụng ngăn ngừa bệnh sốt rét. Nguyên nhân là do hai bệnh này có tác nhân gây bệnh và cơ chế lây truyền khác nhau.
Sốt rét do ký sinh trùng đơn bào thuộc chi Plasmodium gây ra, lây truyền qua muỗi nhiễm bệnh. Bệnh có hai thể lâm sàng chính: thể thông thường và thể ác tính. Thể thông thường biểu hiện qua ba giai đoạn điển hình: sốt cao, rét run và vã mồ hôi. Thể ác tính nguy hiểm hơn, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như sốc, suy đa tạng, tổn thương não và thậm chí tử vong. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sốt rét lưu hành chủ yếu ở vùng nhiệt đới, đặc biệt là khu vực châu Phi, nơi chiếm tới 94% số ca mắc và 95% số ca tử vong trên toàn cầu vào năm 2023, phần lớn là trẻ em dưới 5 tuổi.
Ngược lại, sốt xuất huyết là bệnh do virus Dengue gây ra, lây truyền từ người sang người qua vết đốt của muỗi vằn cái Aedes aegypti. Bệnh đặc trưng bởi sốt cao trong 2-3 ngày đầu, sau đó hạ sốt, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ biến chứng như sốc và suy đa tạng.
Do sự khác biệt về tác nhân và cơ chế gây bệnh, vaccine sốt xuất huyết không thể bảo vệ cơ thể khỏi ký sinh trùng sốt rét.
Mặc dù vậy, việc tiêm phòng vaccine sốt xuất huyết vẫn rất quan trọng, đặc biệt khi bệnh này đang lưu hành ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Tại Việt Nam, cả sốt rét và sốt xuất huyết đều được ghi nhận, với sốt xuất huyết đang có xu hướng gia tăng ở nhiều tỉnh thành.
Hiện nay, Việt Nam chỉ có một loại vaccine phòng sốt xuất huyết dành cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn, với lịch tiêm hai mũi cách nhau ba tháng. Phụ nữ nên hoàn thành lịch tiêm trước khi mang thai, tốt nhất là trước ba tháng, tối thiểu là một tháng. Việc tiêm đủ hai mũi vaccine giúp giảm hơn 80% nguy cơ mắc bệnh và tái nhiễm, đồng thời giảm hơn 90% nguy cơ nhập viện do sốt xuất huyết.
Để phòng ngừa cả sốt rét và sốt xuất huyết, cần thực hiện các biện pháp vệ sinh môi trường như giữ nhà cửa thông thoáng, lật úp các dụng cụ chứa nước đọng, diệt muỗi và lăng quăng. Khi có các biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh, cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, tránh để bệnh sốt rét trở nặng hoặc tiến triển thành thể ác tính.
Admin
Nguồn: VnExpress
