Tháng 7 âm lịch thường được dân gian gọi là “tháng cô hồn” và đi kèm với nhiều điều kiêng kỵ. Tuy nhiên, theo chuyên gia văn hóa Phạm Đình Hải thuộc Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, nhiều quan niệm trong số này xuất phát từ sự hiểu lầm và cần được nhìn nhận một cách khoa học hơn.
Ông Hải nhấn mạnh rằng, tháng 7 âm lịch là thời điểm diễn ra ba lễ lớn mang ý nghĩa tốt đẹp: lễ Xá tội vong nhân của Đạo giáo, lễ Vu Lan báo hiếu của Phật giáo và Tết Trung nguyên theo tập quán dân gian. Ông khẳng định đây không phải là một tháng xui xẻo.
Ông giải thích rằng, lễ Xá tội vong nhân diễn ra vào rằm tháng 7 theo quan niệm Đạo giáo, là dịp Diêm vương mở cửa ngục, “đại xá” cho các vong hồn được trở về thăm gia đình. Lễ Vu Lan báo hiếu của Phật giáo bắt nguồn từ sự tích Bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ, một câu chuyện mang đậm ý nghĩa về đạo hiếu. Còn Tết Trung nguyên, theo lịch pháp, là cột mốc chuyển giao từ nửa đầu sang nửa cuối năm, là dịp để người dân tạ ơn trời đất, thần phật và tổ tiên.
Theo ông Hải, phần lớn các tập tục kiêng kỵ trong tháng 7 xuất phát từ kinh nghiệm ứng xử với thời tiết và mùa vụ, chứ không liên quan đến yếu tố “cô hồn” như nhiều người vẫn nghĩ.
Ông đưa ra một số lời khuyên về những điều nên lưu ý trong tháng 7:
**Không phơi quần áo ban đêm:** Tri thức phương Đông đúc kết quy luật “xuân sinh – hạ trưởng – thu liễm – đông tàng”. Tháng 7 âm lịch là thời điểm bắt đầu mùa thu, giai đoạn “thu liễm” để tích trữ năng lượng sau một mùa hè phát triển mạnh mẽ. Đồng thời, đây cũng là mùa mưa, vì vậy người xưa có thói quen gìn giữ và phòng tránh rủi ro, lâu dần thành kiêng kỵ. Tục không phơi quần áo ban đêm bắt nguồn từ việc quan sát thấy khí ẩm và sương đêm dễ khiến quần áo bị ẩm mốc, gây ra các bệnh ngoài da.
**Không đốt vàng mã tràn lan:** Theo quan niệm dân gian, đốt vàng mã là cách để tưởng nhớ người đã khuất. Tuy nhiên, ông Hải cho rằng việc này không có cơ sở khoa học, đồng thời gây ô nhiễm môi trường và lãng phí. Thay vào đó, gia chủ có thể dùng hương, hoa tươi, hoặc làm việc thiện để hồi hướng công đức cho người đã khuất.
**Hạn chế tiệc tùng linh đình vào ngày rằm:** Ngày rằm tháng 7 thường gắn với không khí tưởng niệm và sum họp gia đình. Việc tổ chức tiệc tùng quá phô trương trong dịp này có thể làm mất đi ý nghĩa của lễ Vu Lan.
Ông Hải cũng chỉ ra những điều không cần thiết phải kiêng kỵ trong tháng 7:
**Xây nhà, cưới hỏi:** Nhiều người cho rằng tháng 7 không thích hợp để xây dựng nhà cửa hay kết hôn. Tuy nhiên, ông Hải khẳng định điều này không có căn cứ văn hóa hay phong thủy. Thực tế, việc kiêng kỵ này có thể xuất phát từ yếu tố thời tiết, vì tháng 7 thường là mùa mưa bão, gây bất tiện cho việc tổ chức. Nếu chọn được ngày giờ tốt và chuẩn bị chu đáo, mọi việc vẫn có thể tiến hành thuận lợi.
**Ký kết hợp đồng, khai trương:** Không có bằng chứng khoa học nào cho thấy tháng 7 mang lại rủi ro cho các giao dịch kinh doanh. Điều quan trọng là chọn ngày lành, giờ đẹp và đảm bảo các điều kiện pháp lý, thị trường.
**Đi đêm:** Lời khuyên tránh đi đêm trong tháng 7 chủ yếu xuất phát từ vấn đề an toàn giao thông và an ninh, chứ không liên quan đến yếu tố tâm linh. Đây là lời khuyên đúng đắn cho mọi thời điểm trong năm.
Thay vì coi tháng 7 là thời điểm phải kiêng kỵ nhiều điều, ông Hải cho rằng đây là dịp để mỗi người nhìn lại đạo hiếu và tình thân. Lễ Vu Lan và câu chuyện về Bồ tát Mục Kiền Liên cứu mẹ mang đến thông điệp về lòng từ bi, sự biết ơn và sẻ chia.
Các nhà nghiên cứu văn hóa cho rằng, việc hiểu đúng và thực hành các nghi lễ trong tháng 7 âm lịch một cách giản dị và thiết thực sẽ giúp gìn giữ bản sắc văn hóa, đồng thời tránh được những tốn kém và áp lực do mê tín dị đoan.
Ông Hải kết luận: “Lễ bái phải thành tâm, tức là thực sự tưởng nhớ, tiếc thương và cầu mong cho các vong hồn được bình an, siêu thoát.”
Khi đó, tháng 7 không còn là “tháng cô hồn” đáng sợ mà trở thành một khoảng thời gian ý nghĩa để kết nối gia đình và lan tỏa lòng nhân ái.
Admin
Nguồn: VnExpress
