Việc Việt Nam chưa được nâng hạng tín nhiệm thị trường trái phiếu đang gây nhiều bất lợi cho các doanh nghiệp trong nước khi huy động vốn, đặc biệt là vốn ngoại. Đây là quan điểm được ông Dominic Scriven, Chủ tịch điều hành Dragon Capital, chia sẻ tại buổi tọa đàm về thị trường vốn nợ do FiinRatings tổ chức.
Ông Scriven dẫn chứng, trong suốt 15 năm Dragon Capital nỗ lực kêu gọi nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào các sản phẩm trái phiếu Việt Nam, chỉ có hai nhà đầu tư gật đầu. Mức lãi suất bình quân hàng năm 8,5% bằng USD mà các sản phẩm này mang lại không hề thấp, nhưng yếu tố quyết định lại là việc thị trường trái phiếu Việt Nam chưa đạt chuẩn “investment grade”.
“Investment grade” là mức đánh giá dành cho các thị trường giao dịch chứng khoán nợ, chủ yếu là trái phiếu, có xếp hạng tín dụng cao, thể hiện rủi ro vỡ nợ thấp và khả năng trả nợ mạnh mẽ của tổ chức phát hành. Các tổ chức như S&P, Moody’s hay Fitch Ratings là những đơn vị đưa ra các xếp hạng này, với các mức như AAA, AA, A, và BBB được xem là “investment grade”. Hiện tại, Việt Nam được S&P và Fitch Ratings xếp hạng BB+, Moody’s xếp hạng Ba2, thuộc nhóm thị trường “ổn định”.
Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên mức “đầu tư” (từ Baa3 trở lên) trước năm 2030 thông qua Đề án Cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia được phê duyệt năm 2022. Mục tiêu này hướng đến thu hút đầu tư nước ngoài, giảm chi phí vốn và nâng cao uy tín quốc gia, đòi hỏi những nỗ lực cải thiện tính minh bạch thông tin, tái cơ cấu nền kinh tế và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch điều hành FiinGroup và FiinRatings, cũng đồng tình rằng việc chưa được nâng hạng thị trường trái phiếu khiến nhiều doanh nghiệp Việt Nam mất đi lợi thế cạnh tranh khi huy động vốn, đặc biệt là vốn ngoại. Ông Thuân so sánh, một doanh nghiệp hàng đầu trong ngành hàng tiêu dùng tại Indonesia có thể huy động vốn bằng USD với lãi suất khoảng 5,5% một năm cho kỳ hạn 5 năm. Trong khi đó, các doanh nghiệp tương tự tại Việt Nam thường phải chịu lãi suất cao hơn đáng kể, và gần như không có doanh nghiệp nào huy động được vốn USD với mức lãi suất dưới 7%.
Thực tế này cho thấy việc nâng hạng thị trường trái phiếu là một vấn đề cấp bách, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu vốn để đẩy mạnh đầu tư công và mở rộng sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp đang rất lớn. Thống kê của FiinGroup cho thấy tổng kế hoạch tăng vốn cổ phần của các doanh nghiệp niêm yết trong năm nay lên đến 198.700 tỷ đồng, gấp hơn hai lần so với năm 2024. Tuy nhiên, trong 7 tháng đầu năm, các doanh nghiệp mới chỉ thực hiện tăng vốn được gần 56.200 tỷ đồng, cho thấy nhu cầu vốn còn lại là rất lớn.
Để cải thiện xếp hạng tín nhiệm quốc gia, ông Thuân gợi ý một số điểm cần chú trọng như nâng cao sức mạnh thể chế và cải thiện trạng thái ngoại hối. Mặc dù Việt Nam đã có thặng dư thương mại tốt, nhưng dòng vốn chảy ra ngoài vẫn còn lớn. Ông cũng đề xuất việc tái cấu trúc thị trường tài chính, bởi hệ số an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng Việt Nam hiện chỉ bằng một nửa so với các thị trường khác trong khu vực. Theo số liệu của FiinGroup, hệ số CAR của Việt Nam đang ở mức khoảng 12,5%, thấp hơn nhiều so với mức 20% ở Campuchia.
Về phía doanh nghiệp, ông Dominic Scriven khuyên các doanh nghiệp nên tập trung vào minh bạch thông tin và nâng cao chất lượng quản trị. Đồng thời, cần đảm bảo chất lượng trái phiếu, đặc biệt là đối với các dự án dài hạn, và tránh các trường hợp không hoàn thành đúng cam kết.
“Thanh khoản, quản trị rủi ro, hiệu quả đầu tư và uy tín là bốn yếu tố quan trọng để thu hút nhà đầu tư vào trái phiếu, kể cả vốn ngoại hay vốn nội”, ông Scriven nhấn mạnh.
Ông Bùi Hoàng Hải, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), cho biết cơ quan này đang tập trung triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để phát triển thị trường vốn một cách an toàn, minh bạch và hiệu quả. SSC đang nghiên cứu cơ chế bảo lãnh trái phiếu bởi các tổ chức tài chính có năng lực, mở rộng kênh huy động vốn trung và dài hạn. Đồng thời, SSC cũng rà soát quy định phân bổ tài sản của các định chế tài chính vào trái phiếu doanh nghiệp, đảm bảo vừa an toàn vừa hỗ trợ phát triển thị trường. SSC cũng tiếp tục thúc đẩy lộ trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, cải thiện tiêu chuẩn IPO và niêm yết, chuẩn hóa điều kiện phát hành cổ phiếu và trái phiếu theo thông lệ quốc tế.
Admin
Nguồn: VnExpress
