Theo BS.CKII Phan Thị Tường Vân từ khoa Nhi, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, các bệnh lây truyền qua muỗi ở trẻ em tại Việt Nam có thể xảy ra quanh năm, nhưng thường gia tăng vào mùa hè, thời điểm có nhiều mưa. Do hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, các loại virus gây bệnh do muỗi truyền dễ dàng xâm nhập và gây bệnh. Dưới đây là một số bệnh thường gặp và nguy hiểm mà phụ huynh cần lưu ý:
**Sốt xuất huyết Dengue**
Sốt xuất huyết Dengue là một bệnh phổ biến và nguy hiểm ở trẻ em, đặc biệt tại các thành phố lớn và khu vực đông dân cư. Bệnh do muỗi vằn cái truyền, chúng hút máu người nhiễm virus Dengue và truyền virus qua nước bọt vào cơ thể trẻ. Virus này tấn công các tế bào, gây ra phản ứng viêm toàn thân.
Virus Dengue làm tăng tính thấm thành mạch máu, khiến huyết tương thoát ra ngoài, gây cô đặc máu, tụt huyết áp, có thể dẫn đến sốc và tổn thương đa cơ quan. Bệnh còn gây giảm tiểu cầu, làm tăng nguy cơ xuất huyết không kiểm soát và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bệnh diễn tiến nhanh chóng. Sau 2-4 ngày sốt cao, trẻ có thể đột ngột bước vào giai đoạn giảm sốt, nhưng đây lại là giai đoạn nguy hiểm (khác với các bệnh sốt do virus khác, khi giảm sốt là dấu hiệu bệnh đang dần khỏi). Các dấu hiệu cảnh báo nặng bao gồm trẻ li bì, mệt mỏi, nôn nhiều, đau bụng dữ dội, chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc xuất huyết dưới da.
**Viêm não Nhật Bản**
Viêm não Nhật Bản là bệnh lý tấn công trực tiếp vào hệ thần kinh của trẻ. Tác nhân truyền bệnh là muỗi Culex, thường sinh sản ở ruộng lúa nước, mương máng, ao hồ. Muỗi Culex hút máu động vật nhiễm bệnh (như lợn và chim hoang dã), trở thành vật trung gian truyền virus sang người, lây truyền cho trẻ qua đường máu. Virus sau đó di chuyển và tấn công trực tiếp vào não bộ, gây viêm não. Tình trạng viêm nhiễm này phá hủy các tế bào thần kinh.
Bác sĩ Vân cảnh báo rằng viêm não Nhật Bản có tỷ lệ tử vong cao. Ngay cả khi được cứu sống, nhiều trẻ vẫn phải chịu di chứng thần kinh vĩnh viễn như bại liệt, liệt nửa người, chậm phát triển trí tuệ, thiểu năng, rối loạn tâm thần, co giật, động kinh. May mắn là bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine cho trẻ từ 9 tháng tuổi.
**Sốt rét**
Sốt rét đã được kiểm soát tốt ở các thành phố lớn, nhưng vẫn là mối nguy hiểm ở vùng nông thôn. Bệnh do muỗi Anopheles (muỗi đòn xóc) truyền, chúng hút máu người có ký sinh trùng sốt rét (Plasmodium). Khi xâm nhập cơ thể trẻ, ký sinh trùng di chuyển từ máu vào gan để nhân lên. Sau đó, chúng quay trở lại máu, xâm nhập vào hồng cầu, tiếp tục sinh sản rồi phá vỡ hàng loạt hồng cầu để giải phóng ký sinh trùng mới. Chu kỳ này lặp đi lặp lại gây thiếu máu trầm trọng, khiến trẻ xanh xao, mệt mỏi.
Nguy hiểm hơn, sốt rét có thể biến chứng thành sốt rét ác tính thể não, suy gan, suy thận, tổn thương phổi. Các hồng cầu nhiễm ký sinh trùng có thể gây tắc nghẽn mạch máu nhỏ trong não, dẫn đến co giật, hôn mê. Phản ứng viêm quá mức do ký sinh trùng gây tổn thương gan, thận, phổi, và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
**Sốt Chikungunya**
Tương tự như sốt xuất huyết, sốt Chikungunya do muỗi vằn lây truyền. Tuy nhiên, trong khi virus Dengue chủ yếu tấn công mạch máu và tiểu cầu, virus Chikungunya lại tấn công vào các khớp xương, nhân lên mạnh mẽ trong các tế bào ở bao hoạt dịch khớp, gây phản ứng viêm.
Triệu chứng nổi bật nhất của bệnh là đau khớp dữ dội, khiến bệnh nhân khó khăn trong việc đi lại và vận động. Tình trạng viêm khớp có thể trở thành mãn tính, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Các triệu chứng khác bao gồm sốt cao, phát ban, đau đầu, tương tự như sốt xuất huyết, gây khó khăn cho việc chẩn đoán ban đầu.
Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya nào, các nghiên cứu huyết thanh cho thấy bệnh từng lưu hành trong cộng đồng và có nguy cơ tái xuất hiện.
Để phòng ngừa các bệnh lây truyền từ muỗi, bác sĩ Vân khuyến cáo phụ huynh nên chủ động chống muỗi đốt cho trẻ bằng cách cho trẻ ngủ trong màn (kể cả ngủ trưa), mặc quần áo dài tay, sử dụng các sản phẩm chống muỗi an toàn cho trẻ em. Bên cạnh đó, cần dọn dẹp nhà cửa, loại bỏ các nơi nước đọng, đậy kín chum vại và thả cá vào bể nước. Khi trẻ có dấu hiệu sốt, đặc biệt là sốt cao, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc.
Admin
Nguồn: VnExpress
