Bác sĩ Trần Thành Trai, người từng tham gia kíp mổ tách cặp song sinh Việt – Đức năm 1988 và là người chỉ huy ca mổ tách song sinh dính liền đầu tiên ở Việt Nam sau năm 1975, Trần Hoàng Song và Trần Hoàng Pha, đã qua đời ngày 31/5, hưởng thọ 88 tuổi, sau thời gian dài chiến đấu với di chứng tai biến mạch máu não.
Điều ít ai biết là, vị bác sĩ đáng kính này luôn ấp ủ mong ước được gặp lại Song – Pha cho đến cuối đời, dù hoàn cảnh không cho phép ông thực hiện tâm nguyện này.
Song – Pha cất tiếng khóc chào đời vào ngày 2/2/1986 tại huyện Phú Tân, Cà Mau, trong một gia đình nghèo khó. Do điều kiện đi lại khó khăn, mẹ của hai bé sinh tại nhà, và người cha đã trực tiếp đỡ đẻ. Sự xuất hiện của hai đứa trẻ dính liền ngực và bụng đã gây nên sự hoảng loạn cho cả gia đình. Sau một tháng, họ cố gắng thu xếp tiền bạc để đưa con lên bệnh viện tỉnh, rồi sau đó chuyển đến Bệnh viện Nhi đồng 1, TP HCM.
Tại Bệnh viện Nhi đồng 1, một tổ chuyên trách đã được thành lập để theo dõi sát sao cặp song sinh trong suốt 18 tháng. Các bác sĩ xác định nguyên nhân dính liền có thể do ảnh hưởng của chất độc dioxin tại khu vực này. Vào thời điểm đó, với sự thiếu thốn về thiết bị và kinh nghiệm, các bác sĩ nhận định rằng nếu không phẫu thuật, cả hai bé có thể không qua khỏi do các biến chứng.

Ngày 17/5/1987, ca phẫu thuật tách dính lịch sử đã diễn ra với sự tham gia của hơn 20 y bác sĩ, dưới sự chỉ huy của bác sĩ Trần Thành Trai, Trưởng khoa Ngoại Bệnh viện Nhi Đồng 1 thời bấy giờ. Bên cạnh công đoạn gây mê, việc kiểm soát chảy máu là một thách thức lớn, một nỗi ám ảnh đối với nhiều bác sĩ do điều kiện y học trong nước còn hạn chế. Theo tư liệu của bệnh viện, trong quá trình tách phần gan, máu chảy rất nhiều, và nếu không được kiểm soát kịp thời, cả hai bé có thể kiệt sức vì mất máu. Bác sĩ Trai đã sử dụng máy đốt điện do Mỹ để lại sau năm 1975 để nối từng mạch máu của trẻ.
Sau 8 tiếng căng thẳng, ca mổ đã thành công vào gần 16h cùng ngày. Bác sĩ Trai từng chia sẻ rằng đây là ca phẫu thuật đáng nhớ nhất trong sự nghiệp của ông, không chỉ vì độ khó, mà còn bởi “chúng tôi dám làm khi trong tay gần như không có gì”.
Sau ca phẫu thuật, cặp song sinh được tiếp tục theo dõi tại bệnh viện cho đến khi hơn 4 tuổi, sau đó được gia đình đưa về quê. Tuy nhiên, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, không đủ điều kiện chăm sóc, hai bé có dấu hiệu sụt cân. Bác sĩ Trai đã quyết định đưa Song – Pha về nhà mình để nuôi dưỡng và chăm sóc trong khoảng một năm. Nhưng do công việc bận rộn tại bệnh viện, vợ ông không đủ thời gian để chăm sóc hai bé, trong khi gia đình đã có ba con.

Năm 1991, bác sĩ Trai nhận lời mời sang Mỹ công tác dài ngày. Vì không thể để hai bé ở nhà, ông đã đưa Song – Pha đến Làng Hòa Bình (Bệnh viện Từ Dũ), nơi tiếp nhận trẻ khuyết tật, và được GS.BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng, Giám đốc bệnh viện lúc bấy giờ, đồng ý tiếp nhận.
Tại đây, cuộc đời của hai cậu bé đã rẽ sang một hướng khác. Một tỷ phú người Tây Ban Nha tên là Xavier Checa, sống tại Pháp, đến thăm Làng Hòa Bình và rất ấn tượng với sự lanh lợi của hai đứa trẻ. Ông đã đề nghị nhận cặp song sinh làm con nuôi và đưa về Pháp.
Ông Trần Hoàng Thành, cha ruột của Song – Pha, kể lại rằng gia đình đã rất do dự, nhưng vì hoàn cảnh nghèo khó và đông con (11 người con), họ đã chấp nhận để hai con sang Pháp. Gia đình đã đưa ra điều kiện với ông tỷ phú rằng khi các bé tròn 20 tuổi, chúng sẽ được về thăm quê hương và xây một trường học tại Cà Mau.

Trước khi rời Việt Nam, ông tỷ phú đã để lại địa chỉ: 62 Rue De Flandre, 75019 Paris, cùng với số điện thoại. Song được đổi tên thành Mathias Checa, còn Pha là Lucien Checa. Ông Thành chỉ kịp chụp một bức ảnh kỷ niệm khi ông Checa bế hai bé tại sân bay, và đó cũng là lần cuối cùng gia đình gặp lại hai con.
Đến nay, đã 34 năm trôi qua, gia đình vẫn không có thêm bất kỳ tin tức nào về Song – Pha.
Trong thời gian công tác, bác sĩ Trai đã nhiều lần tìm kiếm thông tin về cặp song sinh mà ông có nhiều duyên nợ và gắn bó. Một lần, ông đón một bác sĩ người Pháp sang Việt Nam để phẫu thuật hở hàm ếch cho trẻ em. Bác sĩ này kể rằng ông vừa thực hiện phẫu thuật chỉnh thẩm mỹ phần ngực cho một cặp song sinh người Việt, là con nuôi của một tỷ phú người Pháp, những người đã được mổ tách khi còn nhỏ.
Bác sĩ Trai cho người đồng nghiệp xem ảnh chụp Song – Pha năm xưa, và bác sĩ người Pháp đã vô cùng kinh ngạc: “Hóa ra ông chính là người đã mổ tách hai bé?”. Bác sĩ người Pháp cho biết sức khỏe của hai đứa trẻ rất tốt, “chúng nghịch đến mức muốn phá phòng khám của tôi”.
Sau này, khi có dịp sang Paris dự hội nghị y khoa, bác sĩ Trai đã lần theo những manh mối để tìm lại cặp song sinh, đến cả phòng khám của người đồng nghiệp ở Pháp, nhưng không có kết quả. Mọi thông tin liên lạc cũng như nhân thân của hai đứa trẻ, kể cả khi chúng chữa bệnh ở Pháp, đều không được tiết lộ.
“Nếu tìm thấy chúng ở Paris, tôi muốn cùng hai đứa đứng trước tháp Eiffel, chụp một bức hình kỷ niệm”, bác sĩ Trai từng chia sẻ. Dù ước nguyện ấy chưa thành hiện thực, ông vẫn luôn tin rằng một ngày nào đó, Song – Pha sẽ trở về quê hương.
Admin
Nguồn: VnExpress