Trong nhiều tháng qua, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã kiên định trước những lời kêu gọi liên tục từ Tổng thống Donald Trump về việc hạ lãi suất. Phát biểu tại Wyoming hôm 22/8, ông Powell tiếp tục khẳng định quan điểm này mà không trực tiếp đề cập đến tính độc lập của Fed.
Ông Powell nhấn mạnh rằng các thành viên Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) sẽ đưa ra quyết định hoàn toàn dựa trên đánh giá dữ liệu, triển vọng kinh tế và sự cân bằng rủi ro, đồng thời khẳng định Fed sẽ không bao giờ thay đổi cách tiếp cận này.
Chủ tịch Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, Adam Posen, nhận định đây là một lựa chọn có chủ ý, một cách gián tiếp để chứng minh tính độc lập của Fed. Ông cho rằng việc không trực tiếp nói về độc lập chính là cách để thể hiện sự tập trung vào công việc của mình.
Trước đây, Tổng thống Trump từng đe dọa sa thải ông Powell, dù chưa bao giờ thực hiện điều này. Ông Trump đã bổ nhiệm ông Powell vào cuối năm 2017 và nhiệm kỳ Chủ tịch Fed của ông sẽ kết thúc sau khoảng 9 tháng nữa.
Ông Powell không hề xa lạ với những chỉ trích từ ông Trump. Michael Strain, Giám đốc nghiên cứu chính sách kinh tế tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI), cho biết Tổng thống đã từng chỉ trích ông Powell vào năm 2018 khi Fed tăng lãi suất. Tuy nhiên, điều đó không ngăn cản được các quyết định của cơ quan này.
Ông Strain nhận định rằng Tổng thống Trump có tiền lệ gây áp lực lên ông Powell, và Chủ tịch Fed cũng có lịch sử chống lại áp lực đó. Do đó, sẽ rất bất thường nếu ông Powell nhượng bộ vào giai đoạn cuối nhiệm kỳ của mình.
Hiện tại, lãi suất chủ chốt ngắn hạn của Fed, vốn ảnh hưởng đến chi phí vay cho các khoản thế chấp nhà và mua ô tô, đang ở mức 4,3%. Tổng thống Trump kêu gọi Fed giảm lãi suất xuống mức 1%, một mức mà không quan chức Fed nào ủng hộ.
Ủy ban quyết định lãi suất của Fed có 19 thành viên, trong đó 12 người có quyền bỏ phiếu. Trong ủy ban này, Chủ tịch Fed Cleveland, bà Beth Hammack, tuần trước đã tuyên bố cam kết giữ vững tính độc lập của Fed. Bà nhấn mạnh sự tập trung cao độ để đảm bảo mang lại kết quả tốt cho công chúng và cố gắng gạt bỏ những yếu tố gây xao nhãng bên ngoài.
Bà Hammack cho rằng Fed cần tiếp tục cuộc chiến chống lại lạm phát dai dẳng, một quan điểm được nhiều đồng nghiệp chia sẻ. Bà nhận định lạm phát đang quá cao và diễn biến theo chiều hướng xấu, đồng thời cho rằng Fed đang đi xa dần khỏi mục tiêu lạm phát.
Trong bối cảnh đó, Tổng thống Trump gia tăng áp lực lên một quan chức cấp cao khác của Fed, Thống đốc Lisa Cook. Ông Trump tuyên bố sẽ sa thải bà Cook nếu bà không từ chức. Bill Pulte, người được ông Trump bổ nhiệm làm lãnh đạo cơ quan giám sát hai tập đoàn thế chấp Fannie Mae và Freddie Mac, cáo buộc bà Cook gian lận thế chấp khi mua hai bất động sản vào năm 2021.
Bà Cook khẳng định sẽ không bị “đe dọa” để từ chức và từ chối bình luận về lời đe dọa của ông Trump. Bà cũng chưa bị khởi tố. Tuy nhiên, nếu bà Cook bị loại, ông Trump sẽ có cơ hội đưa một người trung thành vào ban điều hành của Fed. Các thành viên ban này đều có quyền bỏ phiếu trong mọi quyết định lãi suất. Trước đó, Tổng thống đã đề cử nhà kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng Stephen Miran thay thế cựu Thống đốc Adriana Kugler, người từ chức hôm 1/8.
Chiến lược gia ngoại hối và vĩ mô của Convera, George Vessey, cho rằng áp lực chính trị mới đối với Fed đang gây bất ổn cho thị trường và có nguy cơ đè nặng lên đồng USD. Ông nhận định việc bà Cook có thể rời đi sẽ làm tăng tiếng nói ôn hòa trong FOMC, khoét sâu chia rẽ nội bộ và làm gia tăng sự bất định về lộ trình chính sách của Fed.
Hôm 22/8, Chủ tịch Fed để ngỏ khả năng điều chỉnh lãi suất trong phiên họp tháng 9. Theo AP, đây sẽ là một quyết định đầy rủi ro đối với Fed, khi phải cân nhắc giữa tình trạng lạm phát dai dẳng và triển vọng nền kinh tế có thể cải thiện trong nửa cuối năm. Nếu cả hai xu hướng này cùng xảy ra, việc cắt giảm lãi suất sẽ bị coi là quá sớm.
Tổng thống Trump kêu gọi Fed hạ mạnh lãi suất, lập luận rằng “không có lạm phát” và cho rằng điều này sẽ giúp giảm lãi cho khoản nợ 37.000 tỷ USD của chính phủ. Trong khi đó, ông Powell có lý do khác để cân nhắc, đó là nguy cơ nền kinh tế đang yếu đi.
Ông Powell chỉ ra rằng tăng trưởng “đã chững lại rõ rệt trong nửa đầu năm”, chỉ đạt tốc độ 1,2%, so với 2,5% cùng kỳ năm 2024. Nhu cầu lao động cũng “giảm mạnh”, làm tăng nguy cơ thất nghiệp. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận các mức thuế quan đã bắt đầu làm giá hàng hóa tăng và có thể tiếp tục đẩy lạm phát cao hơn. Đây là yếu tố mà Fed sẽ phải theo dõi chặt chẽ và khiến họ càng thận trọng hơn với các quyết định sắp tới.
Nhìn chung, giới quan sát cho rằng dù Fed cân nhắc chính sách tiền tệ sắp tới như thế nào, cơ quan này nhiều khả năng vẫn sẽ khẳng định sự độc lập lâu nay của mình. Các nhà kinh tế nhận định rằng việc Fed giữ được độc lập là điều cốt yếu để ngăn chặn lạm phát.
Chuyên gia kinh tế trưởng của UBS, Paul Donovan, nhận định rằng trong một hệ thống tiền tệ pháp định, niềm tin là yếu tố then chốt. Ông cho rằng ngay cả việc đánh mất hình ảnh độc lập hoặc tính khách quan của dữ liệu cũng rất nguy hiểm, và trong trường hợp này, nó còn đe dọa vai trò dự trữ của đồng USD.
Admin
Nguồn: VnExpress
