Vụ án xét xử Ngô Xuân Trường (50 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty CP Đầu tư Đại Hải) và Lưu Quang Lãm (66 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty Đại Hải) về các tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đang trong giai đoạn nghị án, sau nhiều ngày xét xử tại TAND TP.HCM.
Trong quá trình xét xử, TAND TP.HCM đã triệu tập ba ngân hàng với tư cách là bên liên quan có quyền và nghĩa vụ, tuy nhiên, tất cả đều vắng mặt.
Vụ việc này đã gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho hàng trăm hộ dân tại Khu dân cư Hiệp Bình Chánh. Suốt hơn một thập kỷ qua, họ phải sống trong cảnh bất an vì đất đã mua bị chủ đầu tư đem đi thế chấp ngân hàng, khiến quyền sở hữu hợp pháp của họ bị tước đoạt. Nhiều người dân vẫn chưa nhận được sổ đỏ dù đã xây nhà và sinh sống ổn định từ lâu, gây khó khăn trong các thủ tục hành chính và việc đăng ký học hành cho con cái. Thậm chí, có những gia đình vay tiền để mua đất, nay gánh khoản nợ tăng lên gấp bội vì không có sổ đỏ để thế chấp vay vốn.
Dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh, rộng gần 58.000 m2, được giao cho Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư Xây dựng K&N (sau đổi tên thành Công ty Đại Hải) làm chủ đầu tư từ năm 2001. Hai năm sau đó, công ty này hợp tác với Chi nhánh Tổng công ty Sông Đà (nay là Công ty cổ phần ANI) để phân lô bán nền. Theo thỏa thuận, Đại Hải được hưởng 180 nền, Sông Đà được 239 nền. Các lô đất này sau đó đã được bán cho khách hàng.
Theo cáo trạng, trong quá trình kinh doanh, ông Lãm đã vay tiền từ nhiều người và hùn vốn đầu tư. Đến năm 2012, với vai trò là Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Đại Hải, dù biết rõ 115 thửa đất trong dự án Khu dân cư Hiệp Bình Chánh đã được bán cho người dân, ông vẫn ký 7 hợp đồng thế chấp và bảo lãnh cho 6 công ty khác vay tổng cộng hơn 208 tỷ đồng.
Cụ thể, ngày 21/5/2012, ông Lãm đã sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chung (sổ tổng) của 22 thửa đất, với diện tích hơn 2.700 m2, để ký hợp đồng thế chấp cho Ngân hàng Vietcombank – Chi nhánh TP.HCM, bảo lãnh cho Công ty Thanh Uyên vay hơn 31 tỷ đồng. Mặc dù ông Lãm và các bên liên quan đã trả cho ngân hàng hơn 53 tỷ đồng, tính đến ngày 30/6/2024, Công ty Thanh Uyên vẫn còn nợ ngân hàng này hơn 27 tỷ đồng tiền lãi.
Chỉ ba tháng sau, ông Lãm tiếp tục sử dụng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền (cũng là sổ tổng) của 8 thửa đất với diện tích hơn 2.500 m2 để thế chấp cho ngân hàng Vietcombank, bảo lãnh cho Công ty Song Hoa vay 35 tỷ đồng. Đến ngày 30/6/2024, Công ty Song Hoa còn nợ ngân hàng hơn 56 tỷ đồng tiền lãi trong hạn và quá hạn.
Từ tháng 6 đến tháng 7/2012, ông Lãm đã sử dụng 42 thửa đất (nằm trên 2 sổ tổng) của cư dân để bảo lãnh cho Công ty Cổ phần Đầu tư Kinh doanh Phát triển Nhà Thành phố (Công ty Nhà Thành Phố) vay Ngân hàng Đông Á 52 tỷ đồng. Tính đến ngày 27/7/2024, tổng dư nợ gốc và lãi đã lên đến hơn 175 tỷ đồng.
Cũng trong năm 2012, ông Lãm sử dụng giấy chứng nhận của 24 thửa đất khác để bảo lãnh cho hai công ty có quan hệ làm ăn vay Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Agribank) 75 tỷ đồng. Tổng dư nợ của hai công ty này tại Agribank, tính đến tháng 7/2024, là hơn 100 tỷ đồng.
Ngoài ra, vào tháng 3/2012, ông Lãm còn sử dụng 19 thửa đất của cư dân Khu dân cư Hiệp Bình Chánh để bảo lãnh cho Công ty Bình Trưng Tây vay của Ngân hàng Phương Nam (nay là Sacombank) 15 tỷ đồng. Ngân hàng này xác nhận đã hoàn tất nghĩa vụ thanh toán, không phát sinh thiệt hại và không yêu cầu bồi thường.
Trong quá trình điều tra và tại tòa, ông Lãm đã thừa nhận hành vi sai phạm của mình. Bị cáo khai rằng sau khi sự việc bị phát hiện, ông đã cùng một số người liên quan thanh toán các khoản nợ tại ngân hàng và dùng tài sản khác để hoán đổi các giấy chứng nhận của người dân.
Đến nay, các ngân hàng đã nhận được tiền thanh toán nợ và tài sản để cấn trừ nợ, và không có yêu cầu nào liên quan đến số tiền mà bị cáo đã đứng ra bảo đảm cho các công ty vay. Riêng Ngân hàng Đông Á đã gửi đơn tố cáo ông Lãm chiếm đoạt tài sản với số tiền nợ gốc là 52 tỷ đồng.
Về số tiền bị cáo buộc chiếm đoạt của Ngân hàng Đông Á, ông Lãm khai đã chuẩn bị tiền và tài sản để thanh toán, hoán đổi. Tuy nhiên, do ngân hàng này có nhiều thay đổi trong việc tiếp quản và điều hành, nên ông chưa thể làm việc với họ.
Trong vụ án này, ngoài hành vi mang đất của cư dân đi thế chấp ngân hàng của Lưu Quang Lãm, Ngô Xuân Trường, khi còn là Giám đốc Công ty Đại Hải, cũng bị cáo buộc sử dụng chính các thửa đất đã bán cho dân để gán nợ.
Theo cáo trạng, ông Trường đã vay hơn 36 tỷ đồng từ nhiều người. Do không có khả năng chi trả, ông đã đem 17 lô đất (trị giá hơn 10,7 tỷ đồng) đã bán cho khách hàng, đi thế chấp và sang nhượng cho các chủ nợ để cấn trừ. Sau đó, các lô đất này tiếp tục bị chuyển nhượng nhiều lần, thậm chí một số căn còn bị những người mua sau mang đi thế chấp cho các ngân hàng để vay tiền.
Công an TP.HCM xác định có dấu hiệu sai phạm trong hoạt động tín dụng liên quan đến việc các ngân hàng nhận thế chấp 115 nhà đất của người dân từ Ngô Xuân Trường và Lưu Quang Lãm. Cơ quan điều tra đã tách hành vi này để tiếp tục xác minh và xử lý sau khi có kết quả giám định của Ngân hàng Nhà nước về quy trình cho vay, thế chấp và ủy quyền.
Tại tòa, cả luật sư bào chữa cho bị cáo và luật sư bảo vệ quyền lợi của bị hại đều cho rằng các ngân hàng đã “bỏ lọt” khâu thẩm định thực tế trong quá trình thực hiện các hợp đồng tín dụng.
Luật sư Nguyễn Thị Kiều Anh, một trong những người bảo vệ quyền và lợi ích của bị hại, nhận định vụ án này có một phần trách nhiệm của các ngân hàng. Khi nhận thế chấp, ngân hàng đã không thực hiện việc thẩm định thực tế để xác định hiện trạng, dẫn đến việc không phát hiện ra các bị cáo tự ý mang nhà đất không thuộc sở hữu của mình đi thế chấp.
Luật sư Kiều Anh nhấn mạnh: “Trên đất có nhà ở, công trình xây dựng và chủ đang sinh sống, nếu ngân hàng đi thẩm định thực tế thì có thể đã không có vụ án này.” Bà đề nghị tòa hủy bỏ các hợp đồng thế chấp, tín dụng, bảo lãnh phát sinh giữa các cá nhân, tổ chức với ngân hàng.
Đồng thời, luật sư cũng đề nghị tòa xác định các hợp đồng chuyển nhượng, góp vốn của cư dân với chủ đầu tư là hợp pháp, để họ có thể liên hệ với các cơ quan chức năng để thực hiện các thủ tục xác lập quyền sử dụng đất và sở hữu tài sản gắn liền.
Phát biểu quan điểm về hướng giải quyết vụ án, đại diện VKSND TP.HCM đề nghị tòa tuyên phạt bị cáo Lãm mức án tù chung thân, bị cáo Trường mức án từ 16 đến 18 năm tù.
Về trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị HĐXX buộc các bị cáo phải trả tiền cho ngân hàng, tuyên hủy các hợp đồng và giao dịch liên quan đến các giấy chứng nhận với ngân hàng, đồng thời yêu cầu ngân hàng phải trả lại các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để người dân có thể thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ.
Dự kiến, tòa sẽ đưa ra phán quyết vào ngày 27/8 tới.
Admin
Nguồn: VnExpress
