Hội thảo khoa học về “Nghiên cứu giá trị và định hướng bảo tồn, phát huy di tích Trường Lũy” đã được tổ chức vào sáng ngày 25/8 tại thành phố Pleiku, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai phối hợp cùng Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ tổ chức. Sự kiện cũng công bố sơ bộ kết quả khai quật khảo cổ tại khu vực di tích.
Phát biểu khai mạc, bà Đỗ Thị Diệu Hạnh, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Gia Lai, nhấn mạnh mục tiêu của hội thảo là đánh giá một cách toàn diện giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc của Trường Lũy trên địa bàn tỉnh. Đây là cơ sở khoa học quan trọng để định hướng công tác bảo tồn, phát huy giá trị di tích một cách bền vững, hướng tới việc lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích cấp quốc gia.
Trường Lũy là một công trình phòng thủ mang đậm dấu ấn lịch sử, kéo dài từ Quảng Ngãi đến Gia Lai, với tổng chiều dài khoảng 127,4 km. Công trình này được xây dựng bằng đất và đá từ thời chúa Nguyễn và hoàn thiện vào triều Gia Long. Đoạn Trường Lũy đi qua tỉnh Gia Lai có chiều dài khoảng 14,4 km, nằm ở độ cao từ 400 đến 800 mét so với mực nước biển, trải dài qua các địa bàn phường Hoài Nhơn Bắc, xã An Lão và An Hòa. Công trình bao gồm lũy, đường cổ, hào và hệ thống đồn trấn thủ, thể hiện rõ nét kỹ thuật xây dựng lũy kết hợp với địa hình miền núi trung du.
Vào tháng 6 vừa qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Gia Lai đã phối hợp với Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ triển khai đợt khai quật khảo cổ tại xã An Lão. Kết quả khai quật tại các điểm như Đồn H4, Đồn Dông Hầm, Đồn An Quang cho thấy kỹ thuật xây dựng linh hoạt, có sự kết hợp giữa vật liệu bản địa và thiết kế quân sự truyền thống. Đặc biệt, các vọng gác có kiến trúc hình tròn, nền đá phẳng, được bố trí tại giao điểm các tường lũy, tương đồng với cấu trúc của các đồn lớn trong hệ thống Trường Lũy. Điều này phản ánh sự nhất quán trong tổ chức không gian phòng thủ, bao gồm hành lang quân sự, hào bảo vệ và tường bao kiên cố.
Trong khuôn khổ hội thảo, các nhà nghiên cứu đã trình bày nhiều tham luận tập trung vào các khía cạnh như giá trị lịch sử, văn hóa của Trường Lũy Gia Lai trong bối cảnh tổng thể; kinh nghiệm bảo tồn Trường Lũy Quảng Ngãi; và định hướng bảo tồn gắn với phát triển du lịch và giáo dục truyền thống.
Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch nhấn mạnh tầm quan trọng của Trường Lũy: “Trường Lũy là minh chứng sinh động và thuyết phục cho quá trình mở mang bờ cõi của cha ông ta. Việc thế hệ trẻ được tiếp cận và tìm hiểu di tích này sẽ góp phần nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, gìn giữ giá trị lịch sử dân tộc.” Bà cũng đề nghị các ngành chức năng tiếp tục nghiên cứu, khoanh vùng bảo vệ, cắm mốc các điểm di tích, đảm bảo tính nguyên vẹn để phục vụ công tác nghiên cứu và phát triển du lịch. Đồng thời, bà nhấn mạnh việc mở rộng khảo sát đến các địa phương khác, nơi có khả năng còn lưu giữ dấu tích tương tự của Trường Lũy.
Kết luận hội thảo, TS. Nguyễn Khánh Trung Kiên, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Xã hội vùng Nam Bộ, khẳng định: “Trường Lũy Gia Lai không chỉ là một phần của di sản lịch sử mà còn là nguồn lực văn hóa quý báu cho hiện tại và tương lai. Việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống, từ giới khoa học, chính quyền đến cộng đồng dân cư”.
Admin
Nguồn: VnExpress
