Trước tình hình TP.HCM vừa ghi nhận thêm 2 ca tử vong do bệnh dại, bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, đã đưa ra khuyến cáo về các biện pháp phòng ngừa và xử lý khi nghi ngờ hoặc tiếp xúc với người bệnh dại.
Bác sĩ Chính nhấn mạnh rằng bệnh dại gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh của người bệnh, khiến họ mất kiểm soát các phản xạ cơ thể. Người bệnh thường có biểu hiện sợ nước, sợ gió, sợ tiếng ồn và ánh sáng, dễ bị kích động. Các cơn co thắt cơ vùng họng, thanh quản và hô hấp gây đau đớn, kích động, thậm chí cuồng nộ. Trong trạng thái tuyệt vọng, người bệnh có thể có những hành vi nguy hiểm như cắn hoặc cào người xung quanh.
Virus dại, sau khi xâm nhập vào cơ thể qua vết cắn, sẽ nhân lên trong tế bào cơ, bám vào rễ thần kinh cơ và di chuyển dọc theo dây thần kinh ngoại biên đến hệ thần kinh trung ương. Khi virus xâm nhập vào não, nó sẽ nhân lên mạnh mẽ, gây viêm não và rối loạn chức năng điều khiển các hoạt động sống cơ bản như nuốt và hô hấp, dẫn đến tử vong.
Theo bác sĩ Chính, mặc dù chưa có trường hợp nào được ghi nhận lây bệnh dại trực tiếp từ người sang người, nhưng y văn thế giới đã ghi nhận các trường hợp lây nhiễm sau khi nhận giác mạc, gan, thận, tim từ người bệnh dại. Về lý thuyết, nước bọt của cả động vật và người bệnh dại đều chứa virus, do đó có thể lây nhiễm qua vết cắn, liếm lên vết thương hở hoặc bắn vào niêm mạc mắt, mũi, miệng.
Bác sĩ Chính cũng lưu ý rằng các triệu chứng ban đầu của bệnh dại như sốt, đau đầu, mệt mỏi dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường khác. Các biểu hiện bồn chồn, bứt rứt, lú lẫn, hoang tưởng cũng có thể bị cho là tính cách khó chịu, dẫn đến chậm trễ trong việc phát hiện và có thể lây lan mầm bệnh.
Trong trường hợp nghi ngờ ai đó có dấu hiệu bệnh dại, cần báo ngay cho chính quyền địa phương và đưa người đó đến cơ sở y tế để xét nghiệm, chẩn đoán và can thiệp chăm sóc giảm nhẹ nếu cần thiết.
Đối với những người sống chung, tiếp xúc gần hoặc chăm sóc bệnh nhân dại, cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc đeo găng tay y tế, không dùng chung đồ dùng cá nhân như dụng cụ ăn uống, bàn chải đánh răng.
Nếu bị người bệnh dại cào, cắn hoặc tiếp xúc với nước bọt của bệnh nhân qua vết thương hở, niêm mạc mắt, miệng, cần tiêm vaccine theo phác đồ dự phòng tương tự như khi bị động vật dại hoặc nghi dại cắn.
Quy trình xử lý vết thương đúng cách bao gồm rửa sạch vết thương dưới vòi nước chảy trong 15 phút kết hợp với xà phòng, không chà xát mạnh vào vết thương, sau đó sát khuẩn bằng cồn hoặc dung dịch povidine và đến trung tâm tiêm chủng gần nhất.
Người chưa từng tiêm vaccine dại sẽ được tiêm theo phác đồ 5 mũi (tiêm bắp) vào các ngày 0, 3, 7, 14 và 28 hoặc 8 mũi (tiêm trong da) vào các ngày 0, 3, 7, 28. Trong trường hợp có nhiều vết thương ở vùng đầu, mặt, cổ, các đầu chi hoặc nơi tập trung nhiều thần kinh, có thể cần sử dụng thêm huyết thanh kháng dại theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Nếu đã tiêm đủ vaccine dại theo phác đồ sau phơi nhiễm hoặc phác đồ dự phòng trước phơi nhiễm (3 mũi vào các ngày 0, 7, 21 hoặc 28), chỉ cần tiêm hai mũi vaccine vào ngày 0 và ngày 3 mà không cần tiêm huyết thanh.
Hiện nay, Việt Nam có nhiều loại vaccine phòng bệnh dại như Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ), được sản xuất theo công nghệ mới, an toàn và có thể tiêm ngừa ở mọi độ tuổi. Việc chủ động tiêm phòng và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi nguy cơ mắc bệnh dại.
Admin
Nguồn: VnExpress
