Bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh Trang, Phó khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết virus hợp bào hô hấp (RSV) là một tác nhân gây bệnh phổ biến, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Virus này tấn công phổi và đường hô hấp, rất dễ lây lan từ người sang người. Đa số trẻ em đều nhiễm RSV ít nhất một lần trước khi tròn hai tuổi.
Thời điểm giao mùa, khi thời tiết ẩm ướt và nhiệt độ thay đổi thất thường, là điều kiện lý tưởng để RSV bùng phát thành dịch. Virus lây lan qua các giọt bắn đường hô hấp hoặc do tiếp xúc với các bề mặt nhiễm virus. Đáng chú ý, RSV có thể tồn tại đến 6 giờ trên các bề mặt, 25 phút trên da và thậm chí đến 4 tuần trong cơ thể trẻ em hoặc người có hệ miễn dịch suy yếu.
Mặc dù RSV thường gây ra các triệu chứng nhẹ, tương tự như cảm lạnh thông thường, nhưng ở một số trẻ, bệnh có thể tiến triển nghiêm trọng, gây nhiễm trùng phổi nặng. Trẻ sinh non, trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh hoặc loạn sản phế quản phổi là những đối tượng đặc biệt có nguy cơ cao. Nhiễm trùng đường hô hấp dưới do RSV là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ phải nhập viện trong năm đầu đời, thường dẫn đến viêm tiểu phế quản và viêm phổi.
Bác sĩ Trang giải thích rằng trẻ sinh non chưa có đủ thời gian phát triển toàn diện trong bụng mẹ, dẫn đến hệ hô hấp chưa trưởng thành, phổi chưa phát triển đầy đủ và cơ hô hấp yếu. Hệ miễn dịch non nớt khiến bệnh diễn tiến nhanh ở nhóm trẻ này, dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm tiểu phế quản, viêm phổi nặng, suy hô hấp cấp và tổn thương não do thiếu oxy nếu không được điều trị kịp thời.
Trẻ sinh non nhiễm RSV có dấu hiệu nặng cần được nhập viện để theo dõi sát sao, hỗ trợ hô hấp khi cần thiết, bù nước và dinh dưỡng để phục hồi. Sau giai đoạn cấp tính, trẻ cần được tái khám định kỳ.
Điển hình như trường hợp bé Thu, 3 tháng tuổi, sinh non ở tuần 30, bị ho đàm kéo dài một tuần và được chẩn đoán viêm phổi do RSV. Bé nhập viện trong tình trạng thở mệt kèm theo sốt nhẹ. Một trường hợp khác là bé Tùng, 7 tháng tuổi, sinh non ở tuần 26, ho và khò khè kéo dài hai ngày. Dù đã được điều trị kháng sinh tại một phòng khám, tình trạng của bé trở nên nghiêm trọng hơn và phải nhập viện trong tình trạng suy hô hấp nặng. Kết quả xét nghiệm mẫu đàm của cả hai bé đều dương tính với RSV.
Do sinh non và hệ miễn dịch còn yếu, bé Thu dễ bị suy hô hấp khi nhiễm RSV. Bé đã được điều trị hỗ trợ hô hấp bằng oxy và tập vật lý trị liệu. Sau ba ngày, tình trạng ho và khó thở của bé đã cải thiện, và bé được xuất viện sau một tuần điều trị.
Trường hợp của bé Tùng phức tạp hơn do bé sinh cực non, phổi gần như chưa phát triển hoàn thiện. Bé đã được hỗ trợ thở oxy áp lực cao (CPAP), hút đàm và bù nước, điện giải qua đường tĩnh mạch. Sau hơn một tuần điều trị, sức khỏe của bé đã cải thiện, nhưng vẫn cần được theo dõi chặt chẽ để phòng ngừa các biến chứng.
Bác sĩ Trang nhấn mạnh: “Hiện tại, chưa có vaccine dự phòng RSV hoặc thuốc điều trị đặc hiệu cho trẻ, vì vậy việc phòng ngừa RSV cho trẻ sinh non là ưu tiên hàng đầu.” Tại Việt Nam, thuốc Palivizumab, được nghiên cứu và phát triển bởi hãng dược phẩm AstraZeneca và được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép, cũng đã được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép sử dụng.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã triển khai tiêm kháng thể đơn dòng Palivizumab từ tháng 5 để dự phòng bệnh viêm đường hô hấp dưới do RSV cho nhóm trẻ có nguy cơ cao, bao gồm trẻ dưới 6 tháng tuổi có tiền sử sinh non và trẻ dưới 2 tuổi mắc bệnh tim bẩm sinh hoặc bệnh phổi mạn tính. Bệnh viện ghi nhận số trẻ nhập viện do các bệnh lý hô hấp tăng mạnh từ tháng 5 đến nay, trong đó có nhiều trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa được tiêm ngừa theo khuyến cáo.
Để bảo vệ trẻ khỏi RSV, phụ huynh nên thường xuyên rửa tay, giữ đồ chơi, quần áo, chăn và ga trải giường sạch sẽ, không hút thuốc lá và tránh để trẻ hít phải khói thuốc lá thụ động. Ngoài ra, nên tránh đưa trẻ đến những nơi đông người và hạn chế tiếp xúc với người bệnh cảm lạnh hoặc sốt.
*Tên nhân vật trong bài đã được thay đổi
Admin
Nguồn: VnExpress
