Tòa án Hiến pháp Thái Lan vừa đưa ra phán quyết phế truất Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra do vi phạm các quy tắc về đạo đức công vụ liên quan đến cuộc điện đàm với Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen. Sự kiện này đánh dấu bà là vị thủ tướng thứ năm của Thái Lan bị Tòa án Hiến pháp phế truất trong vòng 17 năm qua.
Trong thời gian chờ đợi quốc hội Thái Lan bầu ra thủ tướng mới, Phó Thủ tướng Phumtham Wechayachai và nội các hiện tại sẽ tạm thời điều hành đất nước với vai trò chính phủ lâm thời. Thời điểm chính xác mà Hạ viện sẽ nhóm họp để bầu thủ tướng mới vẫn chưa được ấn định và sẽ do Chủ tịch Hạ viện quyết định, theo quy định của Hiến pháp Thái Lan.
Phán quyết của tòa án mở ra một giai đoạn đàm phán mới giữa các đảng phái và các chính trị gia quyền lực, trong đó cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, cha của bà Paetongtarn và là người sáng lập đảng Pheu Thai, đóng vai trò trung tâm. Quá trình này được dự đoán sẽ phức tạp và kéo dài do sự đan xen của nhiều lợi ích khác nhau.
Tình hình chính trị hiện tại khá căng thẳng do liên minh cầm quyền do đảng Pheu Thai lãnh đạo chỉ nắm giữ đa số sít sao tại Hạ viện, với lợi thế vỏn vẹn 7 ghế. Điều này có nghĩa là bất kỳ sự rời đi nào khỏi liên minh đều có thể gây ra những tổn thất đáng kể cho đảng Pheu Thai.
Hiện tại, có 5 ứng viên đủ điều kiện để trở thành thủ tướng mới của Thái Lan. Họ đều là những người đã được các đảng của mình đề cử trước cuộc bầu cử năm 2023.
Đảng Pheu Thai ban đầu có ba ứng viên, nhưng hiện tại chỉ còn lại cựu Bộ trưởng Tư pháp và Tổng chưởng lý Chaikasem Nitisiri. Ông Chaikasem, 77 tuổi, vốn là một nhân vật kín tiếng, đã tuyên bố sẵn sàng đảm nhận trọng trách này.
Ứng viên thứ hai là Anutin Charnvirakul, 58 tuổi, cựu Phó Thủ tướng và Bộ trưởng Nội vụ Thái Lan. Đảng Bhumjaithai của ông đã rút khỏi liên minh cầm quyền vào tháng 6 vừa qua.
Ba ứng viên còn lại bao gồm Bộ trưởng Năng lượng Pirapan Salirathavibhaga, cựu Phó Thủ tướng Jurin Laksanawisit, và cựu Thủ tướng Prayuth Chan-ocha, người đã lãnh đạo cuộc đảo chính lật đổ chính quyền của bà Yingluck Shinawatra vào năm 2014. Ông Prayuth, 71 tuổi, đã rời khỏi chính trường và hiện đang là cố vấn cho hoàng gia Thái Lan.
Để có tên trong danh sách bỏ phiếu tại Hạ viện Thái Lan, một ứng viên thủ tướng cần nhận được sự ủng hộ của ít nhất 50 nghị sĩ. Để chính thức trở thành Thủ tướng Thái Lan, ứng viên đó phải giành được số phiếu ủng hộ quá bán, tương đương trên 247 phiếu, trong tổng số 492 nghị sĩ Hạ viện.
Trong trường hợp không có ứng viên nào đạt được số phiếu cần thiết, Hạ viện Thái Lan sẽ tiếp tục nhóm họp và lặp lại quy trình cho đến khi bầu được thủ tướng mới. Không có giới hạn về thời gian cho quy trình này.
Theo Reuters, khả năng đảng Pheu Thai giữ được vị trí thủ tướng phụ thuộc lớn vào việc ông Thaksin có đạt được thỏa hiệp với phe bảo thủ trong chính quyền hay không. Phe bảo thủ, với tầm ảnh hưởng lớn, có khả năng phá vỡ các kế hoạch của cựu thủ tướng.
Mặc dù từng có nhiều mâu thuẫn với ông Thaksin trong quá khứ, một số nhà phân tích cho rằng phe bảo thủ có thể xem thỏa hiệp với ông là lựa chọn tốt nhất vào thời điểm hiện tại.
Sự suy yếu quyền lực của ông Thaksin có thể dẫn đến một cuộc bầu cử sớm ở Thái Lan, tạo cơ hội cho đảng Nhân dân, một đảng đối lập cấp tiến với mục tiêu cải cách thể chế, đe dọa trực tiếp đến lợi ích của phe bảo thủ và quân đội Thái Lan.
Ông Chaikasem, ứng viên của Pheu Thai, hiện được xem là người có tiềm năng nhất cho vị trí thủ tướng. Tuy nhiên, ông sẽ đối mặt với nhiều thách thức trong việc cải cách và vực dậy nền kinh tế đang trì trệ. Bất ổn chính trị có thể tiếp tục gia tăng, và triển vọng kinh tế có thể vẫn u ám trong thời gian tới.
Nếu lãnh đạo đảng Bhumjaithai trở thành thủ tướng, ông Anutin sẽ cần sự ủng hộ từ chính liên minh mà ông đã rời bỏ, cũng như từ đảng Nhân dân, đảng đang nắm giữ nhiều ghế nhất trong quốc hội Thái Lan.
Một kịch bản khác là các bên có thể thỏa hiệp để cựu Thủ tướng Prayuth trở lại nắm quyền, nhưng điều này đồng nghĩa với việc ông sẽ phải hợp tác với đối thủ lâu năm là Pheu Thai. Tương lai chính trị của Thái Lan vẫn còn nhiều bất định, và những diễn biến tiếp theo sẽ định hình con đường phát triển của đất nước trong thời gian tới.
Admin
Nguồn: VnExpress
