Trong khuôn khổ sửa đổi Luật Đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất một thay đổi quan trọng: bãi bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã, thay thế bằng kế hoạch sử dụng đất dựa trên chỉ tiêu phân bổ từ cấp tỉnh. Động thái này nhằm tinh giản thủ tục hành chính, tránh chồng chéo và tăng cường tính thống nhất trong quản lý từ trên xuống.
Đồng tình với chủ trương này, UBND TP HCM còn đề xuất xa hơn, kiến nghị bỏ hẳn việc lập kế hoạch sử dụng đất 5 năm ở cấp xã. Thay vào đó, địa phương chỉ cần tuân thủ theo quy hoạch đô thị và nông thôn đã được phê duyệt.
Hiện nay, quy hoạch sử dụng đất đang được thực hiện ở hai cấp trung ương và tỉnh. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhận định, việc quy hoạch đô thị và nông thôn đã phủ kín ở cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp xã gần như có thể thay thế cho quy hoạch sử dụng đất đai. Ông nhấn mạnh, nếu quy hoạch hạ tầng kinh tế – xã hội đã đầy đủ, đất đai sẽ được quản lý hiệu quả hơn, đồng thời ủng hộ định hướng quản lý đất đai dựa trên các quy hoạch đô thị, nông thôn hiện có thay vì quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất riêng biệt.
Theo quy định hiện hành, Luật Đất đai yêu cầu quy hoạch sử dụng đất cấp xã phải bao gồm định hướng sử dụng đất, tầm nhìn phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, cùng các chỉ tiêu sử dụng đất theo loại đất, bao gồm chỉ tiêu do cấp tỉnh phân bổ và diện tích các loại đất còn lại. Tuy nhiên, quy định này đang gây ra một số vướng mắc cho địa phương. Tại một hội nghị lấy ý kiến gần đây, đại diện 12/14 tỉnh thành phía Bắc mong muốn dự thảo sửa đổi Luật Đất đai sẽ bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp xã 10 năm, thay bằng kế hoạch 5 năm để thuận tiện hơn trong quá trình thực hiện.
Một số ý kiến cho rằng, nhiều quy hoạch vừa ban hành đã phải điều chỉnh, trong khi kế hoạch sử dụng đất cấp xã 5 năm có thể phản ánh đầy đủ các yêu cầu. Do đó, việc thay thế quy hoạch bằng kế hoạch sẽ giúp việc điều chỉnh trở nên linh hoạt hơn, đồng thời chính quyền trung ương và cấp tỉnh chỉ cần kiểm soát về mặt chỉ tiêu.
Dự kiến, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Tại các hội nghị góp ý, nhiều cơ quan cũng đã đưa ra ý kiến về các nội dung như thu hồi, cho thuê đất, và bảng giá đất.
Về cơ chế tài chính và giá đất, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất sử dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ tính nghĩa vụ tài chính, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, đồng thời bổ sung yếu tố chi phí hạ tầng kỹ thuật vào phương pháp xác định giá.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, ông Nguyễn Ngọc Phúc, cũng đồng tình rằng việc áp dụng bảng giá đất ổn định 5 năm và hệ số điều chỉnh phải dựa trên dữ liệu thực tiễn, phản ánh biến động giá đất ở từng khu vực. Điều này sẽ giúp giảm áp lực trong tính toán và đảm bảo hiệu quả hoạt động của các dự án. Ông cũng nhấn mạnh rằng hệ số biến động giá đất cần được xác định dựa trên dữ liệu thị trường, tránh áp dụng máy móc, và cần cân nhắc phương án trả tiền đất một lần cho cả vòng đời dự án để tạo thuận lợi cho cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, ông Lê Hoàng Châu, kiến nghị áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh hàng năm, đồng thời phân biệt đất trong hạn mức và ngoài hạn mức để giảm chi phí cho các hộ gia đình, cá nhân. Ông cũng đề xuất cho phép chủ đầu tư điều chỉnh thời hạn sử dụng đất khi mua lại các dự án có thời gian sử dụng còn lại ngắn, cũng như cơ chế xử lý đất của các doanh nghiệp Nhà nước sau khi cổ phần hóa.
Ngoài ra, đại diện TP HCM đề nghị Luật Đất đai sửa đổi cho phép các đơn vị sự nghiệp công lập thuê đất trả tiền hàng năm, rút ngắn thời hạn thông báo thu hồi đất và ban hành quyết định khi có chủ trương đầu tư. Đối với các dự án cấp bách, công trình trọng điểm, thành phố kiến nghị niêm yết công khai, lấy ý kiến và đối thoại với người dân đồng thời trong 30 ngày, thay vì chờ hết thời hạn mới triển khai như hiện hành.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà kết luận cuộc họp bằng cách đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp thu đầy đủ các ý kiến đóng góp, bám sát Nghị quyết 18 để tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực cho nền kinh tế.
Liên quan đến vấn đề tài chính đất đai, Phó Thủ tướng lưu ý rằng bảng giá đất sẽ được sử dụng cho mọi chính sách, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Tuy nhiên, hệ số điều chỉnh cần có quy định chi tiết, dựa trên dữ liệu thực tiễn và nguyên tắc thị trường để tránh lúng túng hoặc vi phạm pháp luật, thậm chí gây ra rủi ro cho cơ quan quản lý.
Về thời điểm áp dụng giá đất trong các dự án BT hay giao đất, Phó Thủ tướng cho rằng cần có quy định rõ ràng và phù hợp với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Đồng thời, cần xem xét bỏ quy định thu bổ sung khoản tiền do chậm nộp tiền sử dụng đất nếu lỗi này thuộc về phía Nhà nước. Đối với quy định gia hạn dự án, cần cho phép điều chỉnh dựa trên tính toán của chủ đầu tư để tạo điều kiện huy động vốn.
Admin
Nguồn: VnExpress
