Nhật Bản nổi tiếng toàn cầu với hệ thống đường sắt hoạt động hiệu quả và độ chính xác cao về thời gian. Đặc biệt, các chuyến tàu cao tốc Shinkansen của Nhật Bản có độ tin cậy đáng kinh ngạc, với độ trễ trung bình chỉ tính bằng giây. Thành quả này đến từ sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến, quy trình lập kế hoạch tỉ mỉ và một nền văn hóa coi trọng giờ giấc.
Nền tảng cho hệ thống đường sắt đúng giờ của Nhật Bản đã được xây dựng từ cuối thế kỷ 19. Sự ra đời của đồng hồ cơ và việc tiêu chuẩn hóa phương pháp đo thời gian đóng vai trò quan trọng, dần dần đưa tinh thần đúng giờ thấm nhuần vào đời sống xã hội Nhật Bản. Trải qua hơn 140 năm phát triển, mạng lưới đường sắt Nhật Bản ngày nay là một hệ thống được tổ chức chặt chẽ và vận hành vô cùng hiệu quả.
Đường sắt Nhật Bản không ngừng ứng dụng các công nghệ mới để nâng cao độ chính xác và hiệu suất hoạt động. Năm 1972, Công ty Đường sắt Quốc gia Nhật Bản đã triển khai hệ thống kiểm soát tuyến đường được lập trình, nhằm đồng bộ hóa lịch trình của các chuyến tàu. Trong những năm tiếp theo, nhiều công nghệ tiên tiến hơn đã được đưa vào sử dụng, bao gồm Hệ thống Kiểm soát Vận hành Giao thông Phân tán Tự động (ATOS) và Hệ thống Vận hành, Bảo trì và Bảo đảm An toàn Tàu Shinkansen bằng Máy tính (COSMOS).
Theo DBpedia, ATOS là hệ thống được Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) sử dụng để điều phối lưu lượng tàu trên các tuyến đường sắt ở khu vực đô thị Tokyo. Hệ thống này do Hitachi thiết kế và lần đầu tiên được triển khai trên tuyến Chuo vào năm 1997. Đến nay, ATOS đã được áp dụng trên 14 tuyến đường sắt nội địa. Trên các tuyến có ATOS, mỗi ga tàu đều trang bị màn hình điện tử hiển thị thời gian đến dự kiến và điểm đến của tàu bằng cả tiếng Nhật và tiếng Anh. Hệ thống cũng cảnh báo hành khách khi tàu đến hoặc đi, cập nhật thông tin về sự chậm trễ, tai nạn, hoặc các cảnh báo khác như cấm hút thuốc. ATOS còn hướng dẫn lái tàu thông qua hệ thống đèn báo, nhấp nháy các thông báo yêu cầu tăng tốc, giảm tốc hoặc điều chỉnh thời gian khởi hành để toàn bộ mạng lưới vận hành đúng kế hoạch.

COSMOS, được JR East giới thiệu vào năm 1995, là một hệ thống quy mô lớn, trải rộng trên một khu vực rộng lớn, bao gồm 500 máy tính và thiết bị đầu cuối nằm trong nhiều hệ thống con và văn phòng liên quan đến Shinkansen, tất cả được kết nối thông qua một mạng lưới. Điểm nổi bật của COSMOS là khả năng phối hợp trơn tru các hệ thống con thiết yếu cho hoạt động của tàu Shinkansen, bao gồm lập kế hoạch vận tải, kiểm soát vận hành, quản lý bảo trì, kiểm soát điện năng, giám sát tập trung, quản lý đầu máy toa xe và quản lý bãi tàu.
Thêm vào đó, COSMOS thực hiện quản lý vận hành ứng phó với thảm họa và thay đổi thời tiết bằng cách thu thập thông tin theo thời gian thực từ các thiết bị đo mưa, đo gió, nhiệt kế đường ray được lắp đặt tại nhà ga và dọc theo đường ray, cũng như máy đo địa chấn tại trạm biến áp. Thông tin này được chia sẻ qua mạng không chỉ với văn phòng trung tâm của Shinkansen mà còn với các nhà ga, nhà xe và nhiều địa điểm khác, giúp đảm bảo phản ứng nhanh chóng trong các tình huống khẩn cấp.
Admin
Nguồn: VnExpress