Cuốn sách mới được Nguyễn Hồng Anh chuyển ngữ, bao gồm 12 chương, tập hợp những suy nghĩ sâu sắc của Haruki Murakami về quá trình sáng tác tiểu thuyết. Trong đó, ông chia sẻ về cách rèn luyện khả năng viết, xây dựng nhân vật và tạo nên sự độc đáo cho tác phẩm.
Murakami quan niệm rằng bất kỳ ai cũng có thể viết, không nhất thiết phải là sinh viên văn chương. Chỉ cần có bút, vở và khả năng kể chuyện ở mức độ cơ bản. Ông ví von tiểu thuyết như môn đấu vật chuyên nghiệp, ai có hứng thú đều có thể tham gia. Tuy nhiên, việc trụ lại trên “võ đài” này không hề dễ dàng. Bên cạnh tài năng, người viết cần có ý chí kiên trì để sáng tác lâu dài, kết hợp cùng yếu tố may mắn. Hiểu rõ con đường văn chương là “cuộc chiến sinh tồn khắc nghiệt”, những người trong giới luôn sẵn lòng chào đón những cá nhân từ lĩnh vực khác muốn thử sức viết lách.
Trong các buổi giao lưu với độc giả trẻ, Murakami thường nhận được câu hỏi: “Để trở thành nhà văn, theo ông cần có những thói quen và rèn luyện như thế nào?”. Ông luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đọc sách, coi đó là sự rèn luyện không thể thiếu. Khi còn trẻ, mỗi người nên đọc đa dạng các thể loại, từ những kiệt tác kinh điển đến những tác phẩm ít tên tuổi hơn.
Tiếp theo, cần rèn luyện thói quen quan sát tỉ mỉ mọi hiện tượng xung quanh, suy ngẫm sâu sắc và không vội vàng đưa ra kết luận. Theo Murakami, điều quan trọng là nắm bắt được bản chất của sự vật, sự việc để làm chất liệu cho sáng tác. Ông cũng áp dụng phương pháp này, nhưng vì trí nhớ có hạn, ông thường chủ động ghi nhớ những chi tiết đặc biệt gây hứng thú. Thay vì dùng sổ tay, Murakami thích lưu giữ mọi thứ trong đầu. Những chi tiết nào cần thiết sẽ tự động ở lại, đó là quá trình đào thải tự nhiên của ký ức.
Murakami cho rằng viết tiểu thuyết là một công việc “trì độn”, đòi hỏi sự chậm rãi và không phù hợp với những người có tư duy nhanh nhạy. Một nhà văn có thể ngồi hàng giờ trong phòng chỉ để lựa chọn từ ngữ và viết một câu văn thật chính xác. Nếu không chịu được sự nhàm chán, người viết sẽ sớm bỏ cuộc. Murakami từng chứng kiến nhiều người thông minh, thường ở các lĩnh vực khác, viết một vài cuốn sách rồi biến mất khỏi văn đàn, dù tác phẩm của họ rất xuất sắc. Trong giới văn chương cũng có những người thông minh theo tiêu chuẩn xã hội, nhưng theo Murakami, “hạn sử dụng của một nhà văn” với sự nhạy bén đó chỉ khoảng mười năm. Sau đó, họ cần những phẩm chất vững chãi hơn.
Trong suốt sự nghiệp của mình, Murakami sáng tác nhiều thể loại khác nhau, nhưng ông đặt ra nguyên tắc khi viết tiểu thuyết: nếu không có việc gì đặc biệt, ông chỉ tập trung vào tác phẩm đang thực hiện. Điều này giúp ông đảm bảo rằng những “ngăn tủ” thông tin chỉ được dùng cho cuốn tiểu thuyết đó. Sau khi hoàn thành, những chất liệu chưa dùng đến sẽ được ông tập hợp để viết tùy bút.
Khi bắt đầu viết, nhà văn sẽ trở nên cô đơn, tự mình sắp xếp mọi thứ trong đầu và triển khai chúng. Đôi khi, họ cảm thấy như đang ngồi dưới đáy giếng sâu, không ai giúp đỡ hay khen ngợi. Murakami cũng từng trải qua những ngày tháng mệt mỏi, nhưng nhờ sự kiên nhẫn, ông ví mình như “người thợ xây xếp từng viên gạch”, đến một lúc nào đó, ông nhận ra: “À, sau tất cả, mình là một nhà văn”.
Theo Murakami, để rèn luyện được sự kiên trì, cần có một cơ thể dẻo dai. Nhiều người cho rằng công việc của nhà văn chỉ là ngồi viết, không cần đến thể lực. Ông không phủ nhận điều đó, nhưng chỉ ra rằng để tập trung viết trong khoảng năm, sáu tiếng mỗi ngày, cần có một sức khỏe tốt. Khi còn trẻ, điều này không quá khó, nhưng khi bước vào tuổi trung niên, khả năng phản xạ và tập trung sẽ giảm sút.
Sau khi trở thành nhà văn chuyên nghiệp, Murakami bắt đầu chạy bộ. Trong hơn 30 năm qua, ngày nào ông cũng chạy hoặc bơi khoảng một tiếng. Nhờ vậy, ông ít khi bị bệnh, không bị đau lưng hay đau chân. Mỗi năm, ông đều tham gia chạy marathon và các cuộc thi ba môn phối hợp. Việc duy trì lối sống lành mạnh cũng giúp nâng cao năng lực sáng tác của ông, giúp ông cảm thấy khả năng sáng tạo của mình ngày càng vững vàng hơn.
Murakami không cổ vũ mọi người sống đạo đức hay khắc kỷ, vì ông cho rằng điều này không liên quan trực tiếp đến việc tạo ra một tác phẩm văn học xuất sắc. Ông chỉ đề xuất rằng nên ý thức hơn về sức khỏe. Sức mạnh thể chất và tinh thần nên giống như hai bánh xe, cùng nhau hoạt động cân bằng mới tạo ra phương hướng đúng đắn. Ông viết: “Sống (trong nhiều trường hợp) là một cuộc chiến trường kỳ, đến mức chán ngấy. Nếu chỉ duy trì ý chí hoặc tinh thần lạc quan mà không nỗ lực đẩy cơ thể về phía trước, thì thực tế rất khó để thành công”.
Cuốn sách hấp dẫn người đọc bởi giọng văn gần gũi của Murakami. Khi bàn về một vấn đề, ông luôn đưa ra những ví dụ cụ thể từ trải nghiệm cá nhân hoặc quan sát thực tế, không đi sâu vào lý thuyết cao siêu. Ví dụ, trong giai đoạn đầu sự nghiệp, ông chấp nhận những lời phê bình một cách khiêm tốn vì chưa hài lòng với tác phẩm của mình. Sau này, khi đã tự tin hơn, ông vẫn phải đối mặt với những lời chỉ trích. Lúc này, ông tìm thấy sự động viên trong câu nói của nhà thơ Ba Lan Zbigniew Herbert: “Để đến được suối nguồn, phải bơi ngược dòng. Chỉ có rác mới xuôi theo dòng chảy”.
Murakami cho rằng cuốn sách này có thể được xem như một “tiểu luận mang tính tự truyện”, nhưng ông không viết với mục đích đó. Ông chỉ muốn ghi lại những suy nghĩ, trăn trở của mình trên con đường trở thành nhà văn. Ông không chắc chắn liệu cuốn sách có trở thành cẩm nang cho những người muốn theo đuổi sự nghiệp viết lách hay không, nhưng hy vọng rằng mỗi người có thể xem xét và đánh giá nó theo quan điểm cá nhân.
Haruki Murakami, sinh năm 1949 tại Kyoto, Nhật Bản, là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế giới. Ông chưa từng trải qua bất kỳ lớp đào tạo văn chương nào mà theo học chuyên ngành sân khấu tại Đại học Waseda, Tokyo. Ông trở thành hiện tượng văn học vào năm 1987 với tiểu thuyết “Rừng Na Uy”. Sách của ông được xem là “văn hóa đại chúng” vì tạo nên cơn sốt ở Nhật Bản và trên toàn thế giới. Một số tác phẩm nổi tiếng khác của ông bao gồm “Phía Nam biên giới, phía Tây mặt trời” (1992), “Kafka bên bờ biển” (2002), “1Q84” (2009). Tháng 4 năm 2023, ông ra mắt tiểu thuyết “Thành phố và những bức tường không chắc chắn”, được ông thực hiện trong gần ba năm đại dịch.
Murakami đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá, bao gồm Jerusalem Prize năm 2007 và Princess of Asturias Award của Tây Ban Nha năm 2023. Với sự nghiệp sáng tác bền bỉ, ông tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong làng văn học thế giới.
Admin
Nguồn: VnExpress
