Luật Công chứng 2024, với 8 chương và 76 điều, sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7, thay thế Luật Công chứng năm 2014. Điểm đáng chú ý là luật mới đã được tinh gọn hơn, giảm 2 chương và 5 điều so với luật cũ.
Một trong những thay đổi quan trọng của luật mới là việc loại bỏ “Phiếu yêu cầu công chứng” khỏi thành phần hồ sơ bắt buộc khi công chứng hợp đồng, giao dịch đã được soạn thảo sẵn. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân khi thực hiện các thủ tục công chứng. Như vậy, người dân sẽ chỉ cần chuẩn bị 4 loại giấy tờ trong bộ hồ sơ công chứng. Trước đây, phiếu yêu cầu công chứng là một trong năm loại giấy tờ bắt buộc, mặc dù không có quy định cụ thể về mẫu phiếu này trong hệ thống văn bản pháp luật. Mặc dù chỉ yêu cầu thông tin cơ bản như họ tên, địa chỉ người yêu cầu, nội dung công chứng, danh mục giấy tờ kèm theo, và thông tin về tổ chức hành nghề công chứng, việc thiếu phiếu hoặc phiếu không đầy đủ thông tin có thể dẫn đến bị phạt tiền từ 1 đến 7 triệu đồng theo Nghị định 82/2020.
Luật Công chứng 2024 cũng quy định rõ hơn về các trường hợp được công chứng ngoài trụ sở. Theo Điều 46, việc công chứng phải được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng, trừ bốn trường hợp ngoại lệ sau: lập di chúc tại chỗ ở theo quy định của Bộ luật Dân sự; người yêu cầu công chứng không thể đi lại do sức khỏe, đang điều trị nội trú hoặc bị cách ly theo chỉ định của cơ sở y tế; người đang bị tạm giữ, tạm giam hoặc thi hành án phạt tù; và các trường hợp có lý do chính đáng khác theo quy định của Chính phủ.
Các “lý do chính đáng khác” được làm rõ hơn trong Điều 43 của Nghị định 104/2025, bao gồm phụ nữ mang thai hoặc nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi; người cao tuổi, người khuyết tật hoặc gặp khó khăn trong việc đi lại; người đang thực hiện nhiệm vụ trong lực lượng công an, quân đội, hoặc đảm nhận chức trách theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức mà việc rời vị trí sẽ ảnh hưởng đến công việc; và các trường hợp bất khả kháng, trở ngại khách quan khiến người yêu cầu không thể đến tổ chức hành nghề công chứng. Việc công chứng ngoài trụ sở phải được thực hiện tại địa điểm có địa chỉ cụ thể, phù hợp với lý do yêu cầu.
Một điểm mới đáng chú ý khác là quy định về độ tuổi của công chứng viên. Điều 10 của Luật quy định, người được xem xét bổ nhiệm công chứng viên phải là công dân Việt Nam không quá 70 tuổi và sẽ đương nhiên miễn nhiệm khi đến tuổi này. Tuy nhiên, công chứng viên trên 70 tuổi đang hành nghề vào thời điểm luật có hiệu lực sẽ được phép hành nghề thêm hai năm. Quy định này có sự khác biệt so với tuổi nghỉ hưu của lao động nam (61 tuổi) và nữ (56 tuổi 4 tháng) trong điều kiện làm việc bình thường. Đối với lao động trình độ cao và một số trường hợp đặc biệt, tuổi nghỉ hưu có thể muộn hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định. Như vậy, công chứng viên là viên chức làm việc tại Phòng công chứng do UBND tỉnh thành lập có thể thuộc nhóm được nghỉ hưu ở độ tuổi tối đa là 72.
Về đào tạo nghề công chứng, Luật Công chứng 2024 có sự thay đổi quan trọng khi không còn miễn đào tạo cho thẩm phán, kiểm sát viên. Theo luật mới, tất cả những người muốn được bổ nhiệm công chứng viên đều phải tham gia đào tạo nghề, mặc dù thời gian đào tạo có thể được giảm một nửa đối với những người có trình độ pháp luật cao và kinh nghiệm làm việc trong một số chức danh pháp lý nhất định. Trước đây, thời gian đào tạo nghề công chứng là 12 tháng, nhưng một số đối tượng như thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên có từ 5 năm kinh nghiệm trở lên, luật sư đã hành nghề từ 5 năm trở lên, giáo sư, phó giáo sư chuyên ngành luật, tiến sĩ luật, và một số chức danh khác liên quan đến pháp luật, được miễn đào tạo và chỉ cần tham gia khóa bồi dưỡng kỹ năng và quy tắc đạo đức hành nghề trong 3 tháng. Luật mới đã bỏ quy định này, yêu cầu tất cả các đối tượng trên phải trải qua đào tạo nghề công chứng, nhưng thời gian đào tạo được rút ngắn xuống còn 6 tháng. Chính phủ sẽ quy định về cơ sở đào tạo nghề công chứng, trong khi Bộ trưởng Tư pháp sẽ quy định về chương trình khung đào tạo và việc công nhận tương đương đối với người được đào tạo ở nước ngoài.
Admin
Nguồn: VnExpress
