Tại cuộc họp ngày 10/9 về sửa đổi Luật Đất đai, các bộ, ngành và hiệp hội đã thống nhất về việc duy trì chu kỳ 5 năm cho bảng giá đất. Đồng thời, sẽ bổ sung cơ chế điều chỉnh hàng năm thông qua hệ số hoặc xây dựng lại bảng giá mới nếu có biến động lớn, nhằm phản ánh sát tình hình thực tế và giảm thiểu sự chồng chéo, tiết kiệm nguồn lực.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ sự đồng tình với quan điểm này, nhấn mạnh rằng hệ số điều chỉnh cần được xác định bằng phương pháp rõ ràng, dựa trên căn cứ pháp lý cụ thể và quy định ngưỡng biến động để điều chỉnh phù hợp.
Phó Thủ tướng cho biết, về lâu dài, Việt Nam cần hướng tới một mức giá đất thống nhất dựa trên dữ liệu đất đai. Tuy nhiên, trước mắt vẫn cần áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Tại cuộc họp, đại diện các cơ quan cũng đã đóng góp ý kiến về một số nội dung quan trọng như thu hồi, thuê và giao đất.
Liên quan đến vấn đề thu hồi đất, GS. Hoàng Văn Cường, nguyên Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, đề xuất thu hẹp phạm vi Nhà nước thu hồi đất, chỉ nên áp dụng cho các mục đích công cộng, quốc phòng và an ninh. Đối với các dự án thương mại – dịch vụ, ông Cường cho rằng nên để doanh nghiệp và người dân tự thỏa thuận. Chỉ trong những trường hợp đặc biệt, khi đa số hộ dân (75-80%) đồng thuận, mới tiến hành thu hồi bắt buộc.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà kết luận rằng các dự án quốc phòng, an ninh, khu thương mại tự do và trung tâm tài chính quốc tế thuộc thẩm quyền của Thủ tướng và Nhà nước sẽ thực hiện thu hồi. Đối với các dự án hạ tầng xã hội như nhà ở xã hội, giáo dục và y tế, cần có quy định cụ thể hơn. Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần nghiên cứu quy định giao Thủ tướng phê duyệt quyết định thu hồi đất đối với những trường hợp đặc biệt.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu phân định rõ ràng giữa việc thu hồi đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất theo pháp luật dân sự và cơ chế Nhà nước thu hồi đất theo chính sách riêng. Trong trường hợp các dự án thuộc diện Nhà nước thu hồi nhưng nhà đầu tư đã thỏa thuận được với phần lớn hộ dân (70-80%), có thể xem xét cho phép tiếp tục thực hiện theo cơ chế thỏa thuận giữa nhà đầu tư và người dân, thay vì bắt buộc Nhà nước phải đứng ra thu hồi.
Nhiều ý kiến tại cuộc họp cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải phân định rõ giữa đấu giá và đấu thầu khi giao đất, cho thuê đất. Đấu giá chỉ nên áp dụng cho các khu đất đã có hạ tầng và quy hoạch ổn định. Trong khi đó, đấu thầu nên được sử dụng để chọn nhà đầu tư có năng lực và phương án phát triển tốt nhất, không chỉ dựa trên giá.
Về chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, các đại biểu đề nghị Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ phù hợp, đặc biệt đối với các hộ gia đình sử dụng đất hợp pháp nhưng chưa kịp cấp giấy chứng nhận, nhằm tránh gây thiệt thòi khi áp dụng bảng giá mới.
Thứ trưởng Tài chính Bùi Văn Khắng cho biết, Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo văn bản để tháo gỡ các vướng mắc về nghĩa vụ tài chính khi hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở. Dự thảo sẽ quy định cụ thể cho từng trường hợp trong và ngoài hạn mức, cũng như số lần được hưởng ưu đãi.
Bộ Tài chính cũng đề xuất bổ sung các quy định rõ ràng về việc miễn, giảm tiền sử dụng đất và tiền thuê đất cho doanh nghiệp, hoặc giao Chính phủ quyết định hàng năm và báo cáo Quốc hội. Mục tiêu là để đảm bảo tính minh bạch và ổn định cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp xã, Phó Thủ tướng đồng ý với đề xuất không lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã. Kế hoạch sử dụng đất cấp xã cần gắn liền với quy hoạch đô thị, nông thôn để đảm bảo hiệu quả không gian.
Liên quan đến quyền sử dụng đất, Phó Thủ tướng khẳng định doanh nghiệp có quyền lựa chọn phương thức trả tiền thuê đất một lần hoặc hàng năm. Trong trường hợp trả một lần, người thuê đất được quyền thế chấp tài sản gắn liền với đất. Các quy định thí điểm về thế chấp tài sản gắn liền với đất trả tiền thuê đất hàng năm sẽ chỉ được đưa vào luật sau khi đã được tổng kết đầy đủ.
Đối với các dự án BT (Xây dựng – Chuyển giao), Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần phối hợp với Bộ Xây dựng để rà soát và thiết kế các quy định đảm bảo tính thống nhất về thời điểm định giá đất khi giao đất và ký hợp đồng.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng lưu ý về việc cần có quy định cho các trường hợp bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh hoặc do Nhà nước điều chỉnh quy hoạch, dẫn đến việc người sử dụng đất chậm nộp tiền sử dụng đất. Điều này nhằm tránh phát sinh các khoản thu không hợp lý đối với doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, cơ quan quản lý cần có chính sách công bằng đối với các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định, hợp pháp nhưng chậm làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu cơ quan soạn thảo hoàn thiện dự thảo theo hướng chặt chẽ, minh bạch, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý và thực tiễn thi hành.
Admin
Nguồn: VnExpress
