Loãng xương, một rối loạn chuyển hóa xương đặc trưng bởi sự suy yếu cấu trúc và giảm khối lượng xương, khiến người bệnh dễ bị gãy xương. Tình trạng này thường dẫn đến những cơn đau dai dẳng, hạn chế vận động và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm như loét do nằm lâu, huyết khối, nhiễm trùng, thậm chí tử vong.
Thạc sĩ, Bác sĩ chuyên khoa I Ngô Tuấn Anh, công tác tại khoa Nội cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nhấn mạnh rằng loãng xương thường tiến triển một cách âm thầm. Bệnh nhân có thể chỉ cảm thấy đau mỏi không rõ ràng, chiều cao giảm dần, hoặc cột sống bị gù vẹo sau một thời gian dài. Đáng chú ý, nhiều trường hợp chỉ phát hiện bệnh khi đã xuất hiện dấu hiệu gãy xương. Do đó, việc chủ động kiểm tra chỉ số loãng xương định kỳ là vô cùng quan trọng đối với một số nhóm người có nguy cơ cao. Dựa trên kết quả tầm soát, bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị nhằm tăng cường chất lượng xương, ngăn ngừa bệnh tiến triển, từ đó giảm thiểu các triệu chứng nhức mỏi và nguy cơ gãy xương.
**Những đối tượng nên tầm soát loãng xương định kỳ:**
* **Phụ nữ:** Phụ nữ trên 65 tuổi thuộc nhóm có nguy cơ loãng xương cao nhất. Bên cạnh quá trình lão hóa tự nhiên, giai đoạn mãn kinh đóng vai trò then chốt gây bệnh ở độ tuổi này do sự suy giảm mạnh nồng độ estrogen, làm tăng tốc độ mất xương. Phụ nữ dưới 65 tuổi cũng nên tầm soát loãng xương nếu có các yếu tố nguy cơ như chế độ dinh dưỡng kém, ít vận động, mãn kinh sớm, tiền sử gãy xương, sử dụng corticosteroid kéo dài, mắc các bệnh lý làm tăng nguy cơ mất xương, hoặc thường xuyên bị té ngã.
* **Nam giới:** Sau 70 tuổi, nguy cơ gãy xương ở nam giới cũng tăng lên đáng kể, đặc biệt là ở những người ít vận động và không được cung cấp đủ dinh dưỡng. Nam giới dưới 70 tuổi cần tầm soát loãng xương nếu thuộc nhóm gầy yếu, có tiền sử gia đình mắc loãng xương, từng bị gãy xương, sử dụng corticosteroid trong thời gian dài, ít tập thể dục, có lượng canxi và vitamin D trong máu thấp, hút thuốc lá hoặc uống nhiều rượu bia.
* **Tiền sử gia đình:** Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong bệnh loãng xương. Do đó, những người có cha mẹ bị loãng xương hoặc gãy xương, đặc biệt là ở vùng đùi và cột sống, nên tầm soát định kỳ. Những trường hợp từng bị gãy xương do chấn thương nhẹ sau tuổi 50 cũng cần được tầm soát vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo loãng xương tiềm ẩn.
* **Người mắc bệnh mạn tính:** Các bệnh như cường giáp, cường cận giáp, viêm khớp dạng thấp, lupus, và các bệnh lý đường tiêu hóa có thể gây rối loạn hấp thu hoặc chuyển hóa canxi và vitamin D, dẫn đến mất xương. Những người sử dụng corticosteroids với liều ≥ 5 mg prednisolone mỗi ngày trong thời gian dài cũng có nguy cơ cao mắc loãng xương.
Bác sĩ Tuấn Anh cho biết, phương pháp đo mật độ xương bằng tia X năng lượng kép (DXA hoặc DEXA) là công cụ chính để kiểm tra tình trạng loãng xương. Phương pháp này giúp đánh giá khối lượng xương, từ đó phát hiện các vấn đề liên quan đến loãng xương. Các vị trí thường được kiểm tra bao gồm cột sống thắt lưng, vùng hông và xương cẳng tay.
Ngoài ra, các phương tiện chẩn đoán hình ảnh khác như X-quang, CT scan cũng có thể được sử dụng để đo độ thấu quang của xương, độ mỏng của vỏ xương và tình trạng gãy xương. Một số xét nghiệm khác như đánh giá quá trình hủy xương và tạo xương, xét nghiệm canxi và nồng độ vitamin D trong máu cũng có thể được chỉ định.
Loãng xương gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là gãy xương, có thể làm suy giảm khả năng vận động hoặc đe dọa tính mạng. Vì vậy, bác sĩ Tuấn Anh khuyến cáo những người có các yếu tố nguy cơ nên tầm soát chỉ số loãng xương định kỳ để bảo vệ sức khỏe và duy trì chất lượng cuộc sống.
Admin
Nguồn: VnExpress
